گورستان خالد نبی، یکی از جالب‌ترین گورستان‌های ایران است که در شهر گنبد استان گلستان واقع‌شده و با زیارتگاه و سنگ‌قبرهای غیرمعمول و عجیبش معروف است. گرچه بخش زیادی از آن مورد تخریب و آتش‌سوزی واقع‌شده اما بازهم گردشگران زیادی برای بازدید از آثار باقیمانده راهی این استان می‌شوند.
در مجموعه گورستان خالدنبی‌گرگان یک قبرستان تاریخی و چندین زیارتگاه وجود دارند. این مجموعه به روی ارتفاعات و کوهستان‌های استان گلستان واقع‌شده و محل تدفین خالد نبی است. چندین تندیس سنگی بزرگ و کوچک نیز در آن وجود دارند که نظرها را به خود جلب می‌کنند. اطراف مجموعه گورستان خالدنبی‌گرگان توسط چشم‌اندازها و مناظر طبیعی و زیبا احاطه‌شده است به همین دلیل این منطقه جاذبه گردشگری مهمی در شمال کشور محسوب می‌شود.
موقعیت جغرافیایی
گورستان خالد نبی در منطقه کوهستانی و در ۶۲ کیلومتری شمال شرق شهرستان کلاله، ۶ کیلومتری روستای گچی سو و ۹۰ کیلومتری گنبدکاووس قرار دارد و بر فراز قله کوه «گوگجه داغ» واقع‌شده است. ارتفاع قله کوه گوگجه داغ ۷۲۰ متر است و میان مردم محلی به قله «قدرت» یا «تانگری داغ» شهرت دارد. این رشته‌کوه از شمال و غرب به هزار دره، از شرق به کوه‌های بابا شملک در مراوه‌تپه و از جنوب به دره پنج شیر متصل است. ازآنجایی‌که این منطقه ۱۲ هکتاری در ارتفاعات دورافتاده واقع‌شده‌اند، دسترسی به گورستان خالد نبی از کلاله، گنبد و مراوه‌تپه امکان‌پذیر است.
تاریخچه
گورستان خالد نبی بیش از هزار سال قدمت داشته و به دوران پارینه‌سنگی مربوط است که علاوه بر گورهایی با اشکال عجیب‌وغریب، چندین بقعه شامل بقعه خالد نبی، چوپان عطا و عالم بابا در آن قرار دارند. خالد بن سنان که میان مردمان ترکمن به خالد نبی معروف بود و نام مجموعه از نام وی برگرفته‌شده، از پیامبران الهی بوده که در زمان پادشاهی خسرو انوشیروان، پادشاه ایرانی از سرزمین عدن در یمن به سمت ایران حرکت می‌کند.
در آن زمان مردم ایران پیروان دین زرتشت بوده‌اند و خالد نبی نیز از پیامبران دین حضرت اسماعیل بود و قصد داشت مردم را به دین خود دعوت کند. در بازدید از گورستان شمال شرق گنبدکاووس، مقبره خالد نبی را مشاهده خواهید کرد. گفته می‌شود خالد نبی جزو چهار پیامبری است که در حدفاصل دوره حضرت عیسی (ع) و پیامبر اسلام (ص) زندگی کرده است.
گورهای خالد نبی
کمی آن‌طرف‌تر از زیارتگاه خالد نبی، روی یکی از تپه‌های منطقه چندین تندیس سنگی با اشکال عجیب به‌طور پراکنده کنار یکدیگر قرارگرفته و قد برافراشته‌اند. طبق شواهد و اسناد تاریخی، قدمت این گورستان باستانی به هزار سال پیش‌بر می‌گردد و گفته می‌شود زمانی تعداد این سنگ‌ها حدود ۶۰۰ عدد بوده است. ارتفاع برخی تندیس‌ها در گورستان خالد نبی به چهار متر می‌رسد. تاکنون مطالعات زیادی مبنی بر علت شکل عجیب و خاص این سنگ‌ها انجام‌شده و نظریه‌های گوناگونی ارائه گشته‌اند. نظریه‌های گوناگون زیادی درباره شکل و شمایل تندیس‌های گورستان خالد نبی نیز وجود دارند که به اعتقاد برخی تندیس‌های بلند نماد مردانی هستند که سرشان کلاه گذاشته و به دور کمرشان کمربند بسته‌اند. تندیس‌های کوتاه نیز به شکل شاخ و سر قوچ هستند که نماد قدرت بوده و کنار مزار افراد مهم و قدرتمند آن دوران ساخته‌شده است. به اعتقاد برخی نیز، تندیس‌ها به صلیب شباهت دارند. اتفاق نظرات در این زمینه فراوان هستند و نقطه مشترکی که دارند این است که حکم تندیس‌های سنگی گورستان خالد نبی، سنگ مزار قبر ساکنان منطقه هستند.
طبق برخی مطالعات و شواهد موجود در کوهستان منطقه، قدمت گورستان خالد نبی مربوط به دوران قاجاریه تخمین زده می‌شود. از طرفی نیز چون در زمان سلجوقیان چنین قبرهایی رایج بوده، احتمال مرتبط بودن قدمت گورستان به این دوره نیز تقویت می‌شود.
باورهای محلی
ترکمن‌ها درباره گورستان خالد نبی عقاید جالب و گوناگونی دارند که شنیدنشان خالی از لطف نیست. به گفته برخی از آن‌ها، کوهستان حوالی گورستان جالیز هندوانه بوده و به دلیل نفرین این منطقه توسط خالد نبی، هندوانه‌ها به سنگ تبدیل‌شده‌اند!
یکی دیگر از باورهای قابل‌توجه محلی درباره گورستان خالد نبی این است که، تندیس‌های سنگی عجیب، بدن یاران خالد نبی هستند که در زمان متواری شدن از دست دشمنان به همراه خالد نبی از طرف خداوند به سنگ تبدیل‌شده‌اند تا به دست دشمنان اسیر نشوند! به باور برخی دیگر نیز، این تندیس‌ها بدن دشمنان خالد نبی هستند که خداوند آن‌ها را به سنگ تبدیل کرده است!
به‌هرحال، درباره واقعیت این تندیس‌ها هیچ سند و مدرک مشخصی وجود ندارد.
نظر شما