معبد هندوهای بندرعباس یادگاری است از هندوهایی که بین سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴ خورشیدی ساکن این شهر بودند. بنای منحصربه‌فرد معبد جذاب‌ترین بخش آن محسوب می‌شود؛ بنایی که نمونه مشابه آن را در جای دیگری از کشور نمی‌توان مشاهده کرد.
این معبد که بانام پرستشگاه «بت گوران» نیز شهرت دارد، به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و امروزه یکی از مشهورترین جاهای دیدنی بندرعباس محسوب می‌شود.
ساختمان این معبد شامل یک اتاق چهارگوش میانی با یک گنبد است. جنس این معبد به دلیل موقعیت جغرافیایی بندرعباس از لاشه‌سنگ، ملات گل و ساروج، سنگ‌های مرجانی است. طرح این بنا کاملاً تحت تأثیر معماری معابد هندی است که گنبد مقرنس شکل آن از گنبدهای دیگر متمایز می‌کند.
تاریخچه معبد هندوها
معبد هندوها در سال ۱۳۱۰ هجری قمری، در زمان حکومت محمد حسن‌خان سعدالملک حاکم وقت بندرعباس احداث‌شده است. این بنا از دوران قاجار محل عبادت هندوها در ایران بوده است. دوره‌ای از تاریخ، ایران و هند روابط تنگاتنگ سیاسی و فرهنگی داشتند که این موضوع موجب شده بود هزاران هندی در کشورمان ساکن شوند.
هندی‌ها که برای برگزاری مراسم مذهبی‌شان به کاروانسراها می‌رفتند، درنهایت ﺩﻭ ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ‌ﻫﺎی «ﺷﻮﻝ ﺭﺍﻡ» ﻭ «ﺩﺩﻩ ﺭﺍﻡ» شروع به ساخت ﻣﻌﺒﺪی در بندرعباس کردند که نامشان نیز روی کتیبه آورده شده است. هزینه ساخت معبد نیز از طریق جمع‌آوری هدایای هندوها تأمین شد و محلی‌ها این بنا را بت گوران نامیدند؛ زیرا آن موقع اهالی، هندی‌ها را گور یا گبر می‌خواندند.
ﻣﺠﺴﻤﻪ‌های زیادی مانند اﺑﺮﻫﻤﺎ، ﺷﻴﻮﺍ ﻭ ﻭﺷﻴﻨﻮ در این معبد قرار داده شد و هندی‌ها مشغول عبادت بودند تا اینکه در سال ۱۳۴۴ هندی‌ها ایران را ترک کردند و این مجسمه‌ها را نیز با خودشان بردند و امروزه این معبد دیگر مانند قبل نیست و فقط به‌عنوان جاذبه گردشگری بندرعباس شهرت دارد.
سبک معماری
در اتاق معبد چندین طاقچه و قاب ساخته‌شده و دورتادور اتاق نیز چهار راهرو وجود دارد و داخل راهروها نیز حجره‌های کوچکی برای طلبه‌های مکتب برهمنی وجود داشته است.
در داخل برخی از اتاق‌ها هم نقاشی‌های مذهبی دیده می‌شود که می‌توان به خدای فلوت‌زن به نام کریشنا اشاره کرد که جزو مهم‌ترین مجسمه‌هاست. راه‌پله‌های مارپیچی نیز به سمت بالا و به بام معبد می‌رسد که ساق معبد نام دارد. چهار نورگیر در چهار طرف و گنبد عظیمی به شکل ذوزنقه و تزئینات مربوط به آیین هندویی هستند. همچنین در چهار طرف گنبد، حدود ۷۲ برجک مخصوص هندویی وجود دارد. در قسمت شرقی گنبد نیز تالار بزرگی وجود دارد که زمانی تالار اجتماعات بوده است. در این تالار نقاشی‌های مختلفی خواهید دید که هرکدام از آن‌ها بیانگر فلسفه خاصی است. با توجه به تغییرات آب و هوایی، ساختمان دچار تخریب‌شده که مرمت‌هایی نیز انجام‌گرفته است.
بخش‌های مهم معبد
قسمت اصلی بنا، گنبد خانه است که به شکل چهارگوش و گنبدی روی آن است. در زیر این گنبد، بت اعظم را قرار داده بودند و چهار نورگیر در چهار طرف اتاق اصلی وجود داشته است.
همچنین روی دیوارها نقاشی‌های آیینی و طاقچه و قاب‌ها دیده می‌شوند. در دورتادور این اتاق نیز راهروهایی برای گردش یا گَشتن به دور معبد و زیارت وجود داشته است. اتاقک‌هایی که همگی دارای ﻃﺎﻗﭽﻪ بودند و مجسمه‌هایی روی این طاقچه‌ها گذاشته می‌شد. ۷۲ برجک مخصوص هندوها نیز روی گنبد معبد دیده می‌شوند که در میان گنبد، میله بزرگی به‌عنوان نشانگر حقیقت محور زمین و آسمان است.
امکانات موجود در معبد
در این معبد دسترسی آسانی به وسایل نقلیه وجود دارد، همچنین وجود اقامتگاه در نزدیکی معبد، وجود رستوران و کافی‌شاپ در اطراف معبد امکان اقامت برای گردشگران را فراهم کرده است.