روزنامه وال استریت ژورنال در گزارشی اختصاصی خبر از برنامه‌ریزی رؤسای جمهور چین و ایالات متحده برای نشستی با عنوان «اجلاس روز میلاد» در ماه ژوئن داد.
این نشست از این رو به این نام خوانده می‌شود که سالروز تولد دو رئیس‌جمهور تنها یک روز با یکدیگر فاصله دارد؛ با این حال نه پکن و نه واشنگتن رسماً در این مورد اظهارنظر نکرده‌اند؛ البته دونالد ترامپ بارها تمایل خود را برای برگزاری نشستی با همتای چینی ابراز کرده، اما پکن هنوز پاسخ روشنی ارائه نداده است.
به نظر می‌رسد تردید چین ارتباط مستقیمی با میزان اعتماد پکن به واشنگتن دارد؛ چراکه شی جین پینگ از دوره اول ریاست جمهوری ترامپ، تجربه خوشایندی ندارد و رئیس‌جمهور چین شخصیت غیرقابل پیش‌بینی ترامپ را خطری برای اعتبار خود می‌بیند.
تایوان؛ کلید شرکت در «اجلاس روز میلاد» یا جنگ
پکن تمایلی به دیدار دوباره ندارد مگر اینکه اطمینان حاصل شود ایالات متحده از پشت خنجر نخواهد زد. علاوه بر این، تجربه اخیر ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین در کاخ‌سفید، چین را به‌ویژه در مورد سفر یک رئیس‌جمهور به آمریکا محتاط کرده است؛ بنابراین، حتی اگر «اجلاس روز میلاد» طبق برنامه برگزار شود، احتمال برگزاری آن در پکن بیشتر است.
نکته مهم دیگر اینکه، شی هیچ علاقه‌ای به دیدار با ترامپ در شرایط راهبرد فشار حداکثری ترامپ ندارد. البته جنگ تعرفه‌ها نیز به عنوان یک مانع ثانویه در این مورد مطرح است. اما درنهایت مانع واقعی تمایل نداشتن شی برای دیدار با ترامپ، تایوان است.پیش از این، وزارت خارجه ایالات متحده عبارت «از استقلال تایوان حمایت نمی‌کنیم» را از وب‌سایت خود حذف و محدودیت‌های کمک‌های امنیتی به تایوان را لغو کرد و بدون نشان دادن حسن‌نیت ایالات متحده در موضوع تایوان، این نگرانی وجود دارد که «اجلاس روز میلاد» برگزار نشود.با این حال، دولت ترامپ هیچ نشانه‌ای از ملایم‌تر کردن موضع خود در قبال تایوان نشان نمی‌دهد یا به‌طور دقیق‌تر، ترامپ معتقد است
نشان دادن سرسختی و دوستانه بودن به‌طور همزمان رویکرد درستی است، زیرا اهرم‌های مذاکره ایالات متحده را گسترش می‌دهد.
از سوی دیگر، با توجه به تأثیر منفی وضع تعرفه‌ها بر بازارهای سهام آمریکا و توقف مذاکرات روسیه و اوکراین برای آتش‌بس، ترامپ با مسائل پیچیده داخلی و بین‌المللی مواجه است. در مقابل، چین مدت‌هاست خود را برای جنگ تجاری آماده کرده است و کمترین آسیب را متحمل می‌شود و در مقابله روشمند با ایالات متحده، پکن عجله‌ای برای کمک به ترامپ ندارد.
واشنگتن با هدف جلوگیری از قرار گرفتن در موضع ضعیف‌تر در مذاکرات آینده، با استفاده از کانال‌ها و رسانه‌های رسمی تلاش کرده این‌طور نشان دهد که «ترامپ مشتاق دیدار با شی نیست». در این مانور رسانه‌ای، هر زمان که منبع «یک مقام ناشناس» یا به اصطلاح «فرد آگاه» باشد، اغلب به این معنی است که واشنگتن به دنبال یک هدف سیاسی است؛ گزارش وال‌استریت ژورنال را می‌توان نمونه‌ای از این شیوه دانست که هدف آن ترغیب طرف چینی برای زودتر نشستن پای میز مذاکره است.
شاخص کلیدی دیگر در این رابطه تایوان است؛ از نظر تاریخی، اظهارات یا اقدامات تحریک‌آمیز رهبری تایوان که عصبانیت چین را در پی دارد، درواقع با صحنه‌گردانی ایالات متحده رخ می‌دهد تا پکن را مجبور به امتیاز دادن در مورد مسائل مهم کند.
بارزترین نمود آسیب‌پذیری پکن، تمایل این کشور برای جلوگیری از هرگونه ناآرامی در سراسر تنگه تایوان است، چراکه تا زمانی که چین مصمم به اقدامی برای حل مسئله تایوان نباشد، تشدید موضوع میان تنگه‌ها به احساسات ناسیونالیستی دامن می‌زند که به تلاش‌های پکن برای پیشبرد برنامه مهم‌تر خود کمکی نمی‌کند.
پکن و انتخاب میان جشن تولد و جنگ
تا زمانی که پکن با برگزاری نشست سران آمریکا و چین موافقت کند، تنش در تنگه تایوان به‌تدریج تشدید خواهد شد. این بازی نه اولین و نه آخرین در نوع خود است. پکن به‌خوبی از نیت واقعی واشنگتن در بازی کردن با «کارت تایوان» آگاه است، خط نهایی ایالات متحده در مورد مسائل حساس ژئوپلتیکی «صلح»، راهبرد آن «مذاکره» و تاکتیک آن «چماق و هویج» است؛ الگویی که در اوکراین به‌وضوح مشهود است.درواقع اگر پکن محور راهبردی ترامپ را درک کند، نسبت به «کارت تایوان» در عین حال که «هوشیاری سنجیده» را حفظ خواهد کرد، واکنش بیش از حد نشان نخواهد داد.
به هر حال، هم چین و هم آمریکا خطوط اصلی و راهبردهای مشابهی دارند، اگرچه تاکتیک‌های آن‌ها متفاوت است. به‌طور خلاصه، شی ریتم ترامپ را دنبال نمی‌کند، بلکه «مسیر خود را تغییر می‌دهد» و با آمریکا بر سر میز مذاکره درباره شرایط چین دیدار خواهد کرد. چین گزینه‌های زیادی دارد، اما آن‌ها به «مقایسه موضعی» محدود می‌شوند از طرف دیگر، پکن می‌تواند با استفاده از اقدامات شبه‌نظامی «قرنطینه‌ای» برای ایجاد هنجارهای ناوبری جدید در تنگه تایوان، از چانه‌زنی با واشنگتن بر سر تایوان خودداری کند.
به‌تازگی وانگ‌یی، وزیر امور خارجه چین در موضعی سخت‌تر از لفاظی‌های گذشته پکن، علناً وضعیت بین‌المللی تایوان را به تعریف سازمان ملل از «استان تایوان چین» محدود کرد؛ اقدامی که مانع از تلاش‌های بالقوه ایالات متحده برای بازبینی قطعنامه ۲۷۵۸ سازمان ملل می‌شود.به نظر می‌رسد مسیر دیدار ترامپ با شی پر پیچ و خم خواهد بود. شاید تاکتیک‌های فشار حداکثری ترامپ جوابگو نباشد، اما انعطاف تاکتیکی او از طریق چهره‌هایی مانند البریج کولبی نامزد ترامپ برای معاونت وزیر دفاع فضا را برای دیپلماسی محدود حفظ می‌کند.بنابراین، دمای تنگه تایوان ممکن است بالا برود، اما هر دو طرف مراقب هستند از بالا رفتن بیش از حد دما جلوگیری کنند. اجتناب از جنگ برای رسیدن به میز مذاکره آسان نخواهد بود، در حال حاضر، موضوع تایوان در روابط چین و آمریکا به عنوان مشکلی که باید فوری حل شود مطرح نیست اما شاید بهترین تکیه‌گاه برای ایجاد یک ارتباط عادی باشد.
نظر شما