داوجونز، نزدک، S&P ۵۰۰ اسامی هستند که برای اقتصاددانان بسیار آشناست. کسانی که اخبار ایالات متحده آمریکا را ریز به ریز هم دنبال می‌کنند با این اسامی تقریباً آشنایی کاملی دارند؛ این‎ها شاخص‌های اصلی بورس اقتصاد ایالات متحده آمریکا هستند.

این شاخص‌ها در چند روز اخیر ریزش شدیدی داشته است تا جایی که منجر به قرمز شدن جدول بورس (وال استریت) آمریکا شده است. رسانه‌های مطرح جهان از ریزش بازار بورس ایالات متحده تعبیر روز خونین را به کار برده‌اند. تعبیری که برای سهام داران شرکت‌های بزرگ چند ملیتی احساس نگرانی را ایجاد کرده است. شاخص S&P ۵۰۰ حدودا بین ۴ تا ۵ تریلیون دلار از ارزش خود را طی ۱۳ روز اخیر از دست داده است. همچنین، شاخص نزدک وارد محدوده بازار نزولی شده و بیش از ۲۰ درصد از اوج خود کاهش یافته است.

این اُفت شدید سهام در بازار بورس نیویورک، به دلیل وضع تعرفه‌های جدید گمرکی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا است. تعرفه‌هایی که بر روی کالاهای وارداتی از اتحادیه اروپا، کانادا، چین و سایر کشورهای شرق آسیا می‌باشد. این کشورها در واقع شرکائ اصلی اقتصادی ایالات متحده آمریکا هستند.

از سوی دیگر، سرمایه‌گذاران بزرگ به دنبال دارایی‌های امن‌تر مانند طلا یا اوراق قرضه هستند، که این خود باعث افزایش ارزش طلا در بازار جهانی شده است. همچنین، برخی تحلیل‌گران هشدار داده‌اند که ممکن است این روند نزولی برای چند هفته ادامه داشته باشد. اما طبیعی است که سرمایه‌گذاران در شرایط نامطمئن اقتصادی، به سمت طلا و اوراق قرضه روی می‌آورند. طلا به عنوان یک دارایی امن شناخته می‌شود که ارزش خود را در برابر کاهش ارزش پول حفظ می‌کند. در زمان تورم بالا، ارزش طلا معمولاً افزایش می‌یابد و می‌توانند به کاهش نوسانات در سبد سرمایه‌گذاری کمک کنند. همچنین در زمان‌هایی که بازارهای مالی دچار نوسانات شدید می‌شوند یا تنش‌های ژئوپلیتیکی وجود دارد، سرمایه‌گذاران به سمت دارایی‌های امن‌تر مانند طلا و اوراق قرضه حرکت می‌کنند.

ریزش بورس آمریکا موجب بیکاری می‌شود

مرتضی مکی، کارشناس مسائل آمریکا و اروپا در ارزیابی این موضوع در گفت‌وگو با قدس تشریح کرد: ریزش بورس وال استریت آمریکا به دلیل وضع تعرفه‌های جدید گمرکی دونالد ترامپ بر روی کالاهای وارداتی از اتحادیه اروپا، کانادا، چین و سایر کشورهای شرق آسیا است. تعرفه‌هایی که برای کالاهای ورودی از مبدا چین ۳۴ درصد و برای اتحادیه اروپا ۲۰ درصد می‌باشد. اعمال این مقرارت تعرفه‌ای از ۱۰ درصد پایه شروع شده و احتمالاً تا هفته آینده به ۵۰ درصد نیز برسد.

این کارشناس بیان کرد: این موضوع باعث شده، چین، ژاپن و کره جنوبی برای واکنش به تعرفه‌های گمرکی ایالات متحده آمریکا همکاری مشترکی را انجام دهند. پکن قصد دارد از این دو کشور تراشه‌های دستگاه‌های الکترونیک (دیجیتال) وارد کند و توکیو و سئول هم به دنبال واردات مواد خام از چین هستند. اتحادیه اروپا نیز در واکنش به این اقدام آمریکا از تهیه و تدوین بسته ویژه‌ای برای مقابله با این تعرفه‌های گمرکی آماده کرده است. رئیس کمیسون این اتحادیه، رفتار آمریکا را ضربه سنگین به اقتصاد جهانی خواند. کانادا نیز تعرفه‌هایی را بر واردات گاز طبیعی مایع (اِل اِن جی) و زغال سنگ از آمریکا وضع کرده است.

مکی ادامه داد: اعمال مقررات تعرفه‌های گمرکی از سوی دونالد ترامپ علاوه بر ریزش سنگین سهام شرکت‌های بزرگ، پیامدهایی هم در وضعیت زندگی مالیات دهندگان آمریکایی دارد. این موضوع باعث رکود در بین صنایع آمریکایی و بیکاری کارگران می‌شود؛ چرا که برای واردات مواد اولیه مجبور به پرداخت هزینه بیشتری هستند. علاوه بر این افزایش قیمت کالاهای وارداتی به هزینه‌های روزمره مصرف کنندگان آمریکایی اضافه می‌کند؛ شاید در دراز مدت این وضعیت تغییر کند و شرایط اقتصادی شهروندان آمریکایی بهبود یابد.

ریزش بورس آمریکا تاثیری بر اقتصاد ایران ندارد

این کارشناس در خصوص تاثیرات منفی ریزش بورس آمریکا بر اقتصاد ایران نیز گفت: از آنجایی که ریزش بورس وال استریت به طور مستقیم متاثر از وضع تعرفه های گمرکی ترامپ است، تاثیر آنچنانی بر اقتصاد ایران ندارد؛ چرا که حجم تجارت ایران با ایالات متحده رقم بسیار ناچیزی است. صادرات ایران به آمریکا در سال ۱۴۰۳ حدود ۱۷۳ هزار دلار بوده است. طبیعتاً کشورمان از این جنگ اقتصادی (تعرفه‌ای) یا آسیبی نمی‌بییند یا آسیب محدودی به شکل غیر مستقیم وارد می‌شود. بیشترین تاثیرش بر کشورهای صادر کننده فولاد و آلومینیوم به ایالات متحده آمریکا می‌باشد.

مرتضی مکی در انتها عنوان کرد: اگر ریزش بورس باعث کاهش رشد اقتصادی جهانی شود، تقاضا برای نفت کاهش می‌یابد. این موضوع می‌تواند قیمت نفت را کاهش دهد و اوپک را مجبور به کاهش تولید برای حفظ قیمت‌ها کند. به علاوه چین، هند و اتحادیه اروپا برای مقابله با تعرفه‌های گمرکی به یکدیگر نزدیکتر می‌شوند؛ ایران یکی از تامین کنندگان اصلی نفت چین می باشد و احتمال افزایش تقاضای نفت از سوی چین زیاد است. در نتیجه میتوان انتظار داشت که ریزش بورس آمریکا به تبع تعرفه های گمرکی ایالات متحده به نفع کشورمان تمام شود.

حمید اسدی – خبرنگار تحریریه جوان قدس