در ابتدا این تحول را باید انعکاسی از توان نظامی کشور در شرایط افزایش تهدیدهای نظامی محیطی و بین‌الملل ارزیابی کرد. البته در روزهایی که موضوع مذاکرات هسته‌ای بار دیگر در محافل خبری و رسانه‌ای داغ شده و فضای رسانه‌ای کشور آماج تحلیل‌ها و شبهه‌افکنی‌های مختلف قرار گرفته، مرور تأکیدات مکرر رهبر معظم انقلاب اسلامی بر مسئله «جهاد تبیین» ضرورت بیشتری پیدا می‌کند. ایشان در سال‌های اخیر همواره بر روشن‌گری، شفاف‌سازی و تبیین حقایق برای مردم و جوانان تأکید داشته‌اند؛ تبیینی که نه ‌تنها در مقام توصیه، بلکه به‌عنوان یک تکلیف عمومی و واجب فوری برای آحاد نخبگان، رسانه‌ها و فعالان فرهنگی و سیاسی جامعه مطرح شده است.
در دیدار روز گذشته فرماندهان ارشد نیروهای مسلح با رهبر معظم انقلاب، ایشان بار دیگر بر یک نکته اساسی پافشاری کردند؛ ضرورت ارتقای مستمر توانمندی‌های دفاعی کشور، هم در حوزه سخت‌افزاری و هم در عرصه نرم‌افزاری. این تأکید تنها معطوف به حوزه نظامی نبود؛ بلکه به‌ روشنی نشان‌دهنده عمق درک معظم‌له از ابعاد جنگ ترکیبی دشمن است که شامل جنگ تبلیغاتی، رسانه‌ای، روانی و فرهنگی نیز می‌شود. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این دیدار، به ویژه صداوسیما و دستگاه‌های تبلیغاتی و فرهنگی کشور را مورد خطاب قرار دادند و بر نقش مهم آن‌ها در به ناکامی کشاندن القائات و تبلیغات طراحی شده از سوی دشمن تأکید کردند.
این بیانات عمق نگاه رهبر معظم انقلاب در مقابل تهاجمات دشمن (جنگ سخت و نرم) را نشان می‌دهد. به عبارت دیگر، از نظر ایشان در جایگاه رهبری، همان ‌گونه که فرماندهان نظامی کشور باید در راستای دفاع از مرزهای جغرافیایی کشور آماده باشند، مسئولان میدان فرهنگی و رسانه‌ای نیز باید خود را برای دفاع از مرزهای فکری، اعتقادی و هویتی ملت ایران تجهیز کنند تا بتوانند علاوه بر اینکه جلو تهاجم سیاسی، فرهنگی و تبلیغاتی دشمنان ایستادگی می‌کنند، توان مقاومتی جامعه را نیز بالا برده و اجازه ندهند مردم در برابر هجمه‌های بیرونی مأیوس و متزلزل شوند. جهاد تبیین از منظر رهبر معظم انقلاب، صرفاً یک واکنش به هجمه دشمن نیست، بلکه یک حرکت فعالانه، ایجابی و پیش‌رونده در مسیر آگاه‌سازی و بصیرت‌بخشی به جامعه است. ایشان همواره تأکید داشته‌اند نگذارید دشمن، میدان را در جنگ روایت‌ها به ‌دست بگیرد. تبیین صحیح، خنثی‌کننده‌ شایعات، دروغ‌ها، تحریف‌ها و عملیات روانی جبهه استکبار است. بنابراین جهاد یعنی پاسخ به شبهات، روشن‌گری درباره واقعیات کشور و انقلاب و مقابله فعالانه با دروغ‌پردازی‌های رسانه‌های معاند.
با این حال، باید به این حقیقت نیز اذعان کرد که در عرصه تبیین و اطلاع‌رسانی مؤثر، همچنان کاستی‌ها و ضعف‌هایی وجود دارد. دشمن از شبکه‌ای گسترده، مجهز و تخصصی در عرصه رسانه و فرهنگ بهره می‌برد که با برنامه‌ریزی‌های دقیق، به‌طور مستمر افکار عمومی ایران را هدف می‌گیرد. در مقابل، مواجهه ما در برخی موارد به اقدامات نمادین و سطحی محدود شده است. نمی‌توان با چند سخنرانی، یک مستند یا چند کتاب و نمایشگاه فرهنگی در برابر آن موج سنگین تبلیغاتی و جنگ روانی مقابله کرد. فرهنگ و رسانه، سنگرهای خط مقدم در جنگ نرم‌اند و نیروهای این جبهه باید همان روحیه‌ای را داشته باشند که در رزمندگان دفاع مقدس دیده‌ایم: آمادگی دائمی، حرکت جهادی، اخلاص در عمل و انگیزه انقلابی. رهبر معظم انقلاب بارها هشدار داده‌اند با نگاه اداری و معمولی نمی‌توان در میدان جنگ نرم به مقابله با دشمن پرداخت. این میدان، میدان جهاد است و نیاز به روحیه‌ای جهادی دارد؛ چه در سیاست، چه در فرهنگ و چه در رسانه.
از سوی دیگر، بررسی سوابق شخصی و مدیریتی رهبر معظم انقلاب نشان می‌دهد ایشان از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی همواره به مسئله توانمندی نیروهای مسلح کشور توجه ویژه‌ای داشته‌اند. با آغاز دوران رهبری ایشان، این توجه به شکل راهبردی و ساختاری دنبال شد. به پشتوانه اختیارات قانونی، فرماندهی کل نیروهای مسلح به رهبری سپرده شده و ایشان با تدبیر، آینده‌نگری و اشراف کامل بر حوزه نظامی، هدایت این بخش راهبردی را در طول بیش از سه دهه با قدرت بر عهده داشته‌اند. نتیجه این مدیریت، افزایش چشمگیر قدرت بازدارندگی ایران اسلامی در مقابل دشمنان متجاوز بوده است. تحت تدابیر ایشان امروز حتی دشمنان دیرینه جمهوری اسلامی از جمله آمریکا، رژیم صهیونیستی و برخی دولت‌های اروپایی به وضوح اذعان دارند ایران در حوزه توان نظامی به سطحی از قدرت رسیده که دیگر گزینه نظامی را حتی نمی‌توان به ‌عنوان تهدید روی میز قرار داد. این دستاورد بزرگ، نتیجه توجه مستمر رهبر معظم انقلاب به ارتقای توان دفاعی کشور و توسعه‌ داخلی بر مبنای ظرفیت‌های بومی است.
دیدار روز گذشته با فرماندهان نظامی، در واقع امتداد همان مسیر و راهبردی است که رهبر معظم انقلاب در طول دهه‌ها دنبال کرده‌اند. در شرایطی که برخی کشورها رفتار خصمانه خود را تشدید کرده و گهگاه زبان به تهدید نظامی، هر چند پوشالی می‌گشایند، معظم‌له بار دیگر هشدار دادند نیروهای مسلح باید خود را فراتر از آنچه تاکنون بدان دست یافته‌اند، تقویت کنند. تأکید ایشان همواره بر این بوده که ایران اسلامی اهل تجاوز و تعدی به هیچ کشور و ملتی نیست؛ اما اگر کسی بخواهد به این سرزمین، به ملت ما و به آرمان‌های مقدس این انقلاب تعرض کند، با پاسخی پشیمان‌کننده مواجه خواهد شد. در نهایت، آنچه امروز بیش از هر زمان دیگری نیاز آن حس می‌شود، هم‌افزایی جهاد دفاعی و جهاد تبیین است. جامعه‌ای که در برابر هجمه تبلیغاتی مقاوم باشد، روحیه‌ای قوی‌تر برای مقابله با تهدیدات نظامی نیز خواهد داشت. این مسیر، راهی است که با تدبیر رهبر معظم انقلاب و با عزم مردم، آینده‌ای روشن برای ایران اسلامی ترسیم خواهد کرد.