دومین گامی که انسان سالک در مسیر سیر و سلوک عرفان مبتنی بر قرآن و روایات باید طی نماید، این است که باید در مسیر اطاعت الهی همواره این معنا را به خود تلقین کند که هر آنچه از عبادات و طاعات و اعمال نیک انجام می‌دهد، باز هم ذره‌ای از وظیفه خود نسبت به خالق متعال را انجام نداده و همه‌اش قصور نسبت به درگاه ذات لایزال الهی است.

رهبر عزیز انقلاب در یکی از جلسات درس خارج خود با اشاره به این معنا، روایتی از امام کاظم علیه السلام خواندند که آن حضرت، به بندگان خدا توصیه می‌کنند مبادا خود را در مقابل خدا طلبکار بدانند و عبادات خود را کافی در مقابل حضرت حق بشمارند.

در این روایت زیبا و دلنشین، حضرت می فرمایند: «عَلَیکَ‌ بِالجدِّ وَ لا تُخرِجَنَّ نَفسَکَ مِن حَدِّ التَّقصیرِ فی عِبادَةِ اللهِ وَ طاعَتِهِ فَاِنَّ اللهَ تَعالی لا یُعبَدُ حَقَّ عِبادَتِه»

مقام معظم رهبری در معنای «جِدّ» آن را تلاشِ تام و تمام می‌دانند و می‌فرمایند: یعنی هر چه می‌توانید تلاش کنید. جِدّ در مقابل هزل نیست، در مقابل وهن است، به معنی سستی‌کردن، عدم مبالات؛ قَوِّ عَلی‌ خِدمَتِکَ‌ جَوارِحی‌ وَ اشدُد عَلَی العَزیمَةِ جَوانِحی‌ وَ هَب لِیَ الجِدَّ فی خَشیَتِکَ وَ الدَّوامَ فِی الِاتِّصالِ بِخِدمَتِک‌.

سپس درباره فقره «وَ لا تُخرِجَنَّ نَفسَکَ مِن حَدِّ التَّقصیرِ فی عِبادَةِ اللهِ وَ طاعَتِهِ» می‌فرمایند که این هم، مکمّل و دنباله‌ همان جِدّ است. یعنی خودت را از اندازه‌ یک آدمِ مقصّر خارج نکن، خودت را از حدّ تقصیر در عبادتِ خدا بیرون نیاور؛ یعنی هیچ وقت گمان نکن که خب، ما دیگر آن کاری که باید بکنیم، انجام داده‌ایم؛ ما دیگر آن وظیفه‌ لازم را در قِبال پروردگار انجام داده‌ایم.

بله، انسان سالک خود را باید همیشه در مقابل خدای متعال، دچار تقصیر و کوتاهی بداند و همیشه زبان و لسانش به این دعا مترنم باشد که «ما عَبَدناکَ حَقَّ عِبادَتِکَ وَ ما عَرَفناکَ حَقَّ مَعرِفَتِک».