تابستان امسال در یکی از سهمگینترین آتشسوزیهای سالهای اخیر جنوب کشور، بیش از هزاران اصله نخل بارور در روستاهای نهر کوت، ابوشکر، کوت شنوف و ابوغزلان از توابع دهستان منیوحی آبادان طعمه حریق شد؛ فاجعهای که حاصل زنجیرهای از ترک فعل، سوءمدیریت در منابع آب و غفلت نهادهای مسئول است. با وجود اینکه دهستان منیوحی بزرگترین دهستان شهرستان آبادان محسوب میشود اما فاقد ایستگاه آتشنشانی فعال است و باغداران این دهستان ساعتها بدون هیچ امدادی فقط نظارهگر سوختن سرمایه خود بودند!
ریشه آتشسوزیها کجاست؟
مطابق اظهارات اهالی، آتشسوزی اخیر تنها یک رویداد تصادفی یا طبیعی نیست، بلکه محصول زنجیرهای از سوءمدیریت، ترک فعل و غفلت نهادهای مختلف است. در این میان، سازمان آب و برق خوزستان یکی از متهمان اصلی معرفی میشود. به گفته منابع محلی، دو عامل در حوزه عملکرد این سازمان نقش تعیینکننده در بروز و تشدید آتشسوزی ایفا کرده است: نخست، خاکی بودن کانالهای آبیاری در منطقه که موجب انتقال بذر نی به درون نخلستانها و رشد گسترده نیزارها شده؛ پوشش گیاهی متراکم و خشک این نیزارها در کنار بادهای گرم و نبود رطوبت کافی، آتشگیری سریع و گسترش بیسابقه آتشسوزی را ممکن کرده است.عامل دوم، قطع کامل یا کاهش شدید جریان آب به نخلستانها طی دو ماه گذشته است که خشکی زمین و پوشش گیاهی اطراف نخلها را به شدت افزایش داده و محیط را مستعد شعلهوری گسترده کرده است. این وضعیت نه تنها نشان از فقدان برنامهریزی در مدیریت منابع آب دارد، بلکه بیانگر غفلت آشکار در انجام وظایف قانونی از سوی متولیان تأمین و توزیع آب کشاورزی است.از سوی دیگر، نقش نمایندگان مجلس شورای اسلامی که برخی از آنان در دورههای گذشته نیز در این جایگاه حضور داشتهاند در پیشگیری و حل بحرانهای مکرر نخلستانهای آبادان، به درستی زیر سؤال رفته است.
پرسش افکار عمومی این است که چرا در بیش از یک دهه، مسئلهای روشن و قابل پیشبینی همچنان بدون راه حل باقی مانده و چرا نهادهای نظارتی نسبت به این قصورهای زنجیرهای سکوت کردهاند؟
نهرها آتش بیار معرکه شدند
بخشدار مرکزی آبادان لایروبی نشدن انهار طبیعی را یکی از دلایل آتشسوزی در نخلستانهای این بخش دانست و گفت: در دو ماه گذشته بیش از هزار و ۵۰۰ اصله نخل در آتش سوخت.میرامین تاجزاده با اشاره به مشکلات نخلستانهای این منطقه هشدار داد: در صورت لایروبی نشدن انهار و پاکسازی نشدن نخلستانها از نیزار، خطر آتشسوزی و از بین رفتن نخلهای بارور همچنان وجود دارد.
وی با بیان اینکه ۵۰ کیلومتر از انهار بخش مرکزی آبادان نیازمند لایروبی هستند، اظهار کرد: در دو ماه گذشته بیش از هزار و ۵۰۰ اصله نخل به دلیل آتشسوزی از بین رفته است.
تاجزاده خشکی نخلستانهای بخش مرکزی آبادان را ناشی از کمآبی و شوری آب رودخانه بهمنشیر دانست و گفت: این شرایط خشکی، گسترش آتش را تسهیل میکند.وی تأکید کرد: در صورت لایروبی انهار، زمینها از حالت خشکی خارج خواهند شد.
مشکلات مهار آتشسوزی
بخشدار مرکزی آبادان با اشاره به مشکلات اطفای حریق در این منطقه، خواستار استقرار ایستگاه آتشنشانی در بخش مرکزی آبادان است.وی توضیح داد: نبود ایستگاه آتشنشانی در این بخش، سرعت کنترل و اطفای آتش را به شدت کاهش میدهد.تاجزاده افزود: علاوه بر این، نبود جادههای دسترسی مناسب در نخلستانها، مانور خودروهای آتشنشانی را محدود کرده و در بسیاری از موارد، آتشنشانان تنها میتوانند آتش را کنترل کنند.وی خاطرنشان کرد: در بیشتر حوادث، آتش پس از رسیدن به انهار خاموش میشود.
