طبق اصل شصت و چهارم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تعداد نمایندگان مجلس شورای اسلامی ۲۷۰ نفر است و از تاریخ همهپرسی سال ۱۳۶۸ هجری شمسی پس از هر ۱۰ سال، با توجه به عوامل انسانی، سیاسی، جغرافیایی و نظایر آنها حداکثر ۲۰ نماینده میتوانند به این تعداد اضافه شوند. اکنون نیز مرحله کارشناسی و مصوبه افزایش ۴۰ نفر به دیگر حوزههای انتخابیه توسط وزارت کشور نهایی شده و لایحه آن به زودی به مجلس اعلام وصول میشود. بر این اساس اگر تا سال ۱۴۰۵ این لایحه به تصویب مجلس و شورای نگهبان برسد، میتوانیم شاهد افزایش تعداد نمایندگان در مجلس سیزدهم باشیم. طبق این طرح به حوزههایی که بیش از ۵۰۰ هزار نفر جمعیت داشته و دارای محرومیتاند و حوزههای انتخابیه که گستردگی جغرافیایی داشته و جمعیت آنها بیش از ۳۰۰ هزار نفر است، نماینده اضافه میشود.
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی در این خصوص با بیان اینکه کلیات آنچه در مجلس تصویب شده، همان افزایش ۴۰ نفر به تعداد نمایندگان مردم در مجلس است، میگوید: اکنون دولت بر اساس مصوبه مجلس در حال آمادهسازی جزئیات طرح است و به همین منظور از حوزه تقسیمات کشوری وزارت کشور با نمایندگان مشورت کرده و درباره مشهد و کلات نیز پیشنهادی مبنی بر جدایی نماینده کلات از مشهد و اضافه شدن این شهر به درگز مطرح شد.
احسان عظیمی راد با اشاره به ضرورت افزایش نمایندگان مشهد ادامه میدهد: برخی نمایندگان شهرها به دلایل مختلف از جمله موقعیت خود، حجم مسائل شهرستان یا هر موضوع دیگری، چندان موافق تغییر و افزایش نیستند؛ ولی ما در مشهد موافق افزایش تعداد هستیم؛ چون تعداد نمایندگان این شهر و چند کلانشهر دیگر نسبت به جمعیتشان خیلی کم است. نظر بنده در مورد این افزایش مثبت بود. نمیگویم همیشه افزایش تعداد نماینده بر اساس افزایش جمعیت، کار درستی است؛ اما در حقیقت با این اتفاق باید نمایندگان در کنار هم بهتر و بیشتر بتوانند در مسیر پیگیری و حل مسائل مردم و به نفع کلانشهر مشهد حرکت کنند.
وی درباره نماینده شهرستان کلات نیز میافزاید: با توجه به اینکه درگز به کلات از نظر فرهنگی و مسافت نزدیکتر است و در گذشته نیز چند صباحی نماینده این دو شهر با هم یکی بوده، به نظرم یکی شدن نماینده کلات و درگز کار درستی است به این دلیل که یک نماینده با فاصله نزدیکتر و تمرکز برای حل مشکلات این دو شهرستان بتواند بهتر کمک کند.
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس با اشاره به مشکلات فراوان مشهدالرضا(ع) به عنوان یک کلانشهر تأکید میکند: مسائل کلات با وجود یکی بودن نماینده دو شهر مشهد و کلات، مظلوم واقع میشود کما اینکه تاکنون نیز همین اتفاق افتاده و با وجود همه تلاشها و فعالیتهای خوبی که انجام شده، در دورههای گذشته مجلس، نمایندههای مشهد توجه زیادی به کلات نداشتند و آن رشدی که انتظار میرفت، حاصل نشد. شاید دلیلش هم همین بوده که تمرکز نمایندگان بیشتر بر کلانشهر مشهد یا مسائل ملی بوده تا توجه به شهرستان کلات.
عظیمی راد درباره سهم خراسان رضوی از این ۴۰ نفر میگوید: متناسب با افزایش میزان جمعیتی که در شهرهای بزرگ مثل مشهد، سبزوار، تربتحیدریه و... وجود دارد، ممکن است در هر شهری یک نفر به تعداد نمایندگان افزوده شود که هنوز این عدد برای هر شهر به صورت جداگانه مشخص نیست؛ اما در کل سه نفر به سهمیه نمایندگان استان خراسان رضوی اضافه میشود.
وی با بیان اینکه مردم کلات با جدا شدن نماینده این شهر از مشهد موافق نیستند، میافزاید: مردم بعضی از شهرها از طریق نمایندهها مخالفت خود را با این اتفاق به وزارت کشور اعلام کردند و بر این اساس مردم کلات اظهار کردند حاضر نیستند کلات دوباره با درگز در یک حوزه انتخابیه باشد و همچنان میخواهند در حوزه انتخابیه مشهد باقی بمانند و با توجه به اینکه هنوز این لایحه به مجلس اعلام وصول نشده یا در صف اعلام وصول است، این مباحث اجتماعی میتواند مطرح شود و در مصوبه نهایی تغییر ایجاد کند.
طرح افزایش تعداد نمایندگان از مجلس نهم مطرح است؛ ولی نهایی نمیشود
به سراغ دیگر نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس میرویم تا نظر او را نیز در این باره جویا شویم. حجتالاسلام نصرالله پژمانفر با بیان اینکه این موضوع از مجلس نهم در حال طرح شدن است، میگوید: این مسئله به نتیجه نمیرسد. در دورههای مختلف نهم، دهم و دوازدهم این بحث وجود داشته؛ اما نهایی نمیشود. آنچه از مجلس نهم در ذهن من است، احتمالاً یک نفر به مشهد و یک نفر هم به تربتجام اضافه میشود. البته با این پیشفرض که کمیسیون شورایی تغییری نداده باشند.
وی افزون بر طرح موضوع اضافهشدن کلات به حوزه انتخابیه درگز، به موضوع اضافه شدن احمدآباد و رضویه به مشهد اشاره و بیان میکند: در این موضوعات بالاخره مخالفتهایی وجود دارد؛ به ویژه در مسئله جدا شدن کلات از مشهد به شخصه با وجود برخی مسائل، موافق این اتفاق نیستم؛ اما با اضافه شدن احمدآباد و رضویه به مشهد موافقم.
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس با بیان اینکه مشهد در حال حاضر باید ۱۰ نماینده داشته باشد، میافزاید: شهر تهران به ازای هر ۳۰۰هزار نفر، یک نماینده دارد. اگر این شهر ۱۰میلیون نفر جمعیت دارد، این ۱۰میلیون نفر در این شهر کار میکنند؛ اما محل زندگیشان در پردیسهای اطراف تهران است. در مقایسه با مشهد با ۵/۳میلیون نفر جمعیت، این شهر باید ۱۰ نماینده داشته باشد.
حجتالاسلام پژمانفر با بیان اینکه یک بیعدالتی تاریخی در توزیع نمایندهها وجود دارد، ادامه میدهد: به عنوان مثال تبریز ۶ نماینده دارد در حالی که جمعیتش حدود ۲میلیون و۷۰۰ هزار نفر است و تهران نیز ۳۰نماینده با ۱۰میلیون نفر جمعیت دارد. متأسفانه وضعیت بدی در این موضوع ایجاد شده و اگر بنا بر درست شدن کار باشد هم به این راحتیها امکانپذیر نیست. در نتیجه طرح این موضوع نیز نه تنها مشکل مجلس را حل نمیکند؛ بلکه بر مشکلات پیشین میافزاید.
وی با اشاره به اینکه اضافه شدن تعداد نمایندهها مسئلهای بسیار مهم و نیازمند توجه جدی است که باید بر منطقی استوار شود، میگوید: اگرچه این کار قانونی است؛ اما ملاحظات دیگری نیز وجود دارد که باید به آن توجه کرد؛ از جمله اینکه باید کارآمدی مجلس افزایش یابد. به همین دلیل برخی میگویند باید به سمت تشکیل دو مجلس برویم. یک مجلس شورا و یک مجلس برای پرداختن به موضوعات کلان کشور که در دنیا به عنوان مجالس سنا متداول است. اینکه امروز مجلس به شدت درگیر موضوعات محلی میشود، به این دلیل است که ما نتوانستهایم میان وظایف سیاستگذاری و پیگیریهای کشور تفکیک قائل شویم و امروز کشور در این وضعیت قرار دارد.
ضرورت ایجاد وحدت در مسئله
اگرچه این موضوع در دورههای مختلف مجلس مطرح شده و طبق قانون هر ۱۰ سال باید بر تعداد نمایندگان با در نظر گرفتن شرایط مختلف هر شهر اضافه شود و بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس در سال ۱۴۰۲ تعداد نمایندگان شهر مشهد باید ۱۰ نفر باشد؛ اما اکنون نیز که قرار است این لایحه در مجلس اعلام وصول شود، کمیسیون شوراهای مجلس تنها قصد اضافه کردن سه نفر به تعداد نمایندگان استان خراسان رضوی دارد. حال آنکه مشهد در مقایسه با شهرهایی چون تهران و تبریز از تحقق سهم خود از تعداد نمایندگان مجلس عقب است. به نظر میرسد نمایندگان شهر مشهد باید ابتدا روی تعداد سهمیه مشهد و خراسان رضوی از کرسیهای مجلس به اجماع و توافق برسند و اگر قرار است سهمی برای شهر مشهد محقق شود، این موضوع را به عنوان مسئلهای مشترک و واحد پیگیری کنند.
نظر شما