نشست سقط جنین در جمهوری اسلامی ایران و اثر آن بر ساختار جمعیت با حضور جمعی از مسئولان، محققان، متخصصان و کنشگران حوزه جمعیت کشور، در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار شد.

محمد اسماعیل قیداری، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، ضمن تقدیر از برگزاری این نشست تخصصی، ورود به این حوزه را رسالت ملی و وظیفه قانونی دانشگاه و حوزه سلامت کشور دانست و با اشاره به چهار واژه جمعیت، سیاست، قدرت و امنیت به تبیین رابطه این واژه‌ها پرداخت.

وی آموزش، سلامت و امنیت را سه رسالت اصلی دولت‌ها عنوان کرد که تفکیک ناپذیر و در هم تنیده هستند.

به گفته وی، حاکمیت باید در جامعه امنیت ایجاد کند، امنیت نیز به توسعه یافتگی جامعه وابسته است.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: توسعه پایه و اساس جامعه است و جمعیت در این توسعه یافتگی نقش بسیار مهمی دارد.

وی، جمعیت را از دو منظر کمّیت و کیفیّت مورد بررسی قرار داد و به تبیین آن پرداخت.

وی با اشاره به این که جمعیتی از نظر کیفی، مطلوب است که با سواد، مولد، با فرهنگ، وظیفه شناس و قانون پذیر باشد، گفت: در غیر این صورت جمعیت نمی‌تواند تضمین کننده امنیت و توسعه در کشور باشد..

قیداری، کاهش یا افزایش ناگهانی جمعیت را خطرناک دانست و تاکید کرد: این تغییرات باید به صورت تدریجی و در یک روند زمانی رخ دهد.

به گفته وی، هم اکنون کاهش نرخ باروری در جامعه ما تهدید کننده است و باید راهکارهای مؤثری برای مقابله آن تعیین شود.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به وجود شکاف نسلی در دنیا و کشور و لزوم توجه هوشمندانه به آن گفت: ارزش‌های نسل جدید با نسل‌های قدیم متفاوت است و اگراین تفاوت دیدگاه‌ها و ارزش‌های نسلی مدیریت نشود منجر به کاهش راندمان خواهد شد.

وی با اشاره به لزوم توجه به توزیع و اسکان جمعیت، اشتغال و کسب و کار، مولد بودن ، تاکید کرد: توزیع جمعیتی باید به نحوی تعیین شود که باعث ثبات کشور شود.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی همچنین با تاکید بر لزوم برنامه‌ریزی دقیق برای جلوگیری از سقط‌های غیرقانونی، گفت: اگر از سقط‌های غیرقانونی جلوگیری شود، نرخ باروری کل به عدد ۲.۵ می‌رسد که در قانون برنامه توسعه هفتم مصوب شده است.

قیداری؛ شناسایی، حفظ و به کارگیری نخبگان در ارکان حاکمیتی و جلوگیری از مهاجرت آنان را وظیفه ملی و رسالت قانونی دانشگاه عنوان کرد.

وی در خاتمه ابراز امیدواری کرد که نتایج این نشست منجر به ارائه راهکارهایی برای رفع مشکلات جمعیتی کشور شود.

نتایج مطالعه ملی سقط جنین باید مبنای تصمیم‌گیری قرار گیرد

محمد اسماعیل اکبری رئیس پژوهشکده سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز در این نشست با اشاره به فرمایشات رهبری در خصوص جمعیت، به مطالعات و تولیدات علمی پژوهشکده سرطان این دانشگاه در این زمینه طی سال‌های گذشته اشاره کرد.

وی با اشاره به کسب رتبه اول کشوری در حوزه تحقیقات و فناوری توسط دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، یادآور شد: پژوهشکده سرطان در حوزه تحقیقات در دانشگاه رتبه اول را دارد.

اکبری با بیان اینکه از نظر سازمان ملل متحد؛ بارداری، تولد زنده، مهاجرت و مرگ چهار عامل مؤثر در رشد جمعیت هستند، ازدواج و سقط را نیز دو عامل مهم و مؤثر در این زمینه ذکر کرد.

وی، سقط را فاصله بین بارداری تا تولد زنده دانست و گفت: این موضوع بر روی جمعیت تاثیرگذار است و اگر مراقب سقط باشیم می‌توانیم از کاهش جمعیت جلوگیری کنیم.

اکبری با اشاره به سیاستگذاری سازمان ملل متحد در این خصوص به برگزاری اولین کنگره بین المللی توسعه برمبنای جمعیت (ICPD) در قاهره اشاره کرد و گفت: این کنگره منجر به تدوین سند راهنمای قانونی برای صندوق جمعیت سازمان ملل متحد شد؛ در این سند سلامت باروری ذکر شده است اما در آن اشاره‌ای به سقط وجود نداشت.

اکبری به تحقیقات گسترده این دانشگاه در خصوص قانون جمعیت اشاره کرد و خاطرنشان کرد: یکی از قدرتمندترین ساختارهای مترقی در حوزه اجرای قانوان جوانی جمعیت در این دانشگاه تشکیل شده است.

این استاد پیشکسوت، به تشریح مطالعه انجام شده در دانشگاه پرداخت که وضعیت سقط جنین در کشور و اثر آن بر ساختار جمعیت را مورد بررسی قرار داده است.

به گفته وی، این پروژه بسیار علمی با چهارچوب و متقن و با همکاری پژوهشکده سرطان دانشگاه، دانشگاه امام حسین (ع)، دانشگاه ادیان و مذاهب، پژوهشکده آینده پژوهی و سلامت و مؤسسه دیدگاه افکار عمومی نوید ایرانیان انجام شده است.

اکبری، سقط عمدی را یکی از راه‌ها برای از بین بردن جمعیت یک کشور عنوان کرد و یادآور شد: در این مطالعه کشوری که در سال‌های ۱۴۰۳-۱۴۰۲ شد به مسائل و ابهامات موجود در زمینه سقط جنین در کشور پاسخ گفته شده است.

به گفته وی، تحقیق یاد شده به دو روش مستقیم و غیر مستقیم انجام شد و نمونه های مورد مطالعه زنان ۱۸ تا ۴۹ سال در ۳۱ استان کشور بودند و نتایج این مطالعه را می‌توان به کل کشور تعمیم داد.

اکبری در ادامه به تجزیه و تحلیل نتایج و یافته‌های این تحقیق پرداخت و از نمایندگان وزارت بهداشت و حوزه سلامت، وزارت ارشاد، سازمان تبلیغات اسلامی و سایران کنشگران حوزه جمعیت خواست که با توجه به نتایج این تحقیق به ارائه راهکارهای لازم در این خصوص بپردازند.

این استاد دانشگاه، مقابله با کاهش سقط جنین در جامعه را نیازمند فرهنگ سازی، ارتقای نگرش و آگاهی مردم نسبت به پدیده سقط دانست که باید توسط سازمانهای مربوطه انجام شود.

اکبری با بیان اینکه میزان سقط‌ های خودبه‌خودی در کشور بیشتر از دنیا است، بر لزوم اهتمام وزارت بهداشت برای جلوگیری از آن تاکید کرد.

وی همچنین با بیان اینکه مهم‌ترین محل سقط عمدی در منزل و با استفاده از داروهای شیمیایی و گیاهی است، یادآور شد: مسئولیت واردات، تولید و توزیع انواع دارو با وزارت بهداشت است و با جلوگیری از قاچاق داروها می‌تواند از ۷۰ درصد سقط‌های عمدی جلوگیری کند.

اکبری از حاضران خواست با توجه به نتایج این تحقیق و تحلیل و آنالیز آن به ارائه راهکارهای مؤثر برای کاهش سقط در جامعه بپردازند و یادآور شد که طرح‌ها و پروپوزال‌های ارائه شده توسط دانشگاه بررسی و حمایت می‌شود.

عمده دلایل سقط جنین در کشور

علی اکبر حقدوست، اپیدمیولوژیست و رئیس پژوهشکده آینده ‌پژوهی و سلامت، با اشاره به نتایج مطالعه وضعیت سقط جنین در کشور، گفت: مطالعات متعددی در این زمینه در سال‌های گذشته در سطح کشور با روش‌های مختلف انجام شده است که بررسی آنها حاکی از افزایش روند سقط و کاهش تعداد بارداری‌ها در کشور است.

وی بر اساس نتایج این مطالعات یادآور شد: شرکت کنندگان در تحقیق، نخواستن فرزند بیشتر، مشکلات مالی، بد موقع بودن بارداری، نقص جنین، ادامه تحصیل مادر و اعتیاد همسر را برخی از مهمترین دلایل سقط عمدی عنوان کردند.