قدس آنلاین: خبرگزاری فارس در یادداشتی نوشت: اظهارنظر اخیر علیاکبر ناطقنوری مبنی بر اینکه «تسخیر سفارت آمریکا اشتباه بزرگی بود و بسیاری از گرفتاریها از همان نقطه آغاز شد»، واکنشهای گستردهای در فضای سیاسی و رسانهای ایران برانگیخت. این سخن اگرچه از حق نقد و بازخوانی تاریخ نشأت میگیرد، اما از منظر تحلیلی، طرح چنین داوری کلی درباره یک رویداد تعیینکننده در شکلگیری هویت انقلاب اسلامی، نیازمند دقت تاریخی، درک شرایط بینالمللی و توجه به ابعاد نمادین و راهبردی آن است.
واکنش ملت به حافظه دخالت خارجی
تسخیر سفارت آمریکا در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ نه از سر هیجان، بلکه در امتداد تجربهای طولانی از بیاعتمادی ملت ایران به آمریکا شکل گرفت. تنها ۲۵ سال از کودتای آمریکایی ۲۸ مرداد گذشته بود و اسناد نقش مستقیم سازمان سیا در سرنگونی دولت ملی مصدق هنوز زنده بود. در چنین فضایی، پناه دادن ایالات متحده به محمدرضا پهلوی، عملاً یادآور تداوم همان سیاست مداخلهجویانه تلقی میشد.در نتیجه، اقدام دانشجویان پیرو خط امام واکنشی سیاسی-اجتماعی به تکرار توطئه و بازگشت سلطه بود.
امام خمینی(ره) در همان ایام، این اقدام را «انقلابی بزرگتر از انقلاب اول» خواند و بر ارزش افشای اسناد جاسوسی تأکید کرد؛ اسنادی که بعدتر بخشی از شبکه نفوذ آمریکا در ساختار اداری ایران را آشکار ساخت. حذف این واقعیت از روایت امروز، تاریخ را از زمینه واقعیاش جدا میکند.از «اشتباه» تا «عبرت»؛ خطای ناطق در داوری تاریخی
ناطِقنوری به عنوان سیاستمداری با سابقه، حق دارد از منظر هزینههای دیپلماتیک به نقد تصمیمات گذشته بپردازد، اما توصیف صریحِ «اشتباه بزرگ» از رویدادی که در حافظه ملی بهعنوان نماد استقلال و اعتراض علیه سلطه ثبت شده، نوعی سادهسازی تاریخ است.چنین نگاهی از دو جهت آسیبزا است؛ نخست آنکه زمینه سیاسی و تهدیدات آن دوره را نادیده میگیرد؛ دوم آنکه دستاوردهای معنوی و آموزشی آن واقعه، از جمله شکلگیری گفتمان استقلال، بیداری ملی و مقاومت در برابر دخالت خارجی را بیاهمیت جلوه میدهد.در تحلیلهای تاریخی، تمایز میان «هزینه» و «خطا» حیاتی است. ممکن است هر اقدام انقلابی هزینههایی داشته باشد، اما هزینهدار بودن الزاماً به معنای اشتباه بودن نیست.
نظر شما