هر ساله یکی از بزرگترین رویدادهای فناوری و هوش مصنوعی جهان با عنوان «جیتکس» در مرکز تجارت جهانی دبی و بندر دبی برگزار میشود. امسال هم چهلوپنجمین دوره «جیتکس » از ۱۳ اکتبر آغاز به کار کرده و تا ۱۷ اکتبر در حال برگزای است. در نمایشگاه امسال بیش از ۶۵۰۰ غرفهدار، ۱۸۰۰ استارتاپ و ۱۲۰۰ سرمایهگذار از بیش از ۱۸۰ کشور گرد هم آمدهاند. در این نمایشگاه، شماری از دانشمندان هوش مصنوعی، پیشگامان عرصه رباتیک، رؤسای امنیت سایبری، سرمایهگذاران خطرپذیر و رهبران دولتی حضور دارند.
فناوریهای نمایشگاه امسال بیشتر حول محور هوش مصنوعی، محاسبات کوانتومی، زیست فناوری، فناوری پایدار، مراکز داده سبز و تحرکپذیری است که منعکسکننده نیروهای کلیدی شکلدهنده انقلاب صنعتی چهارم هستند. در این رویداد، بزرگترین شرکتهای فناوری جهان از قبیل مایکروسافت، گوگل، IBM، خدمات وب آمازون، هوآوی، دل، AMD و علیبابا کلود، از پیشرفتهای خود در محاسبات ابری، هوش مصنوعی و زیرساخت هوش مصنوعی رونمایی کردهاند، درحالیکه شرکتهای نوظهوری چون سربراس، دیتاداگ، تناستورنت و کوآلکام، با نوآوریهای محاسباتی نسل بعدی به این مجموعه میپیوندند.
امسال تمرکز اصلی «جیتکس ۲۰۲۵» روی هوش مصنوعی فیزیکی و نوآوریهای نیمهرساناهاست؛ چرا که کشورها برای تقویت حاکمیت فناوری و قدرت محاسباتی با یکدیگر رقابت میکنند.
گزارش کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (UNCTAD) پیشبینی کرده بازار جهانی هوش مصنوعی تا سال ۲۰۳۳ به ۴ هزار و ۸۰۰ میلیارد دلار برسد، درحالیکه انتظار میرود هزینههای جهانی فناوری اطلاعات در سال ۲۰۲۵ به ۵ هزار میلیارد دلار برسد که این رقم به رهبری زیرساختهای هوش مصنوعی، امنیت سایبری و مدیریت داده خواهد بود. در این زمینه، «جیتکس» به بستری ضروری برای فناوریها، مشارکتها و چهارچوبهای سیاستی تبدیل شده است که دهه آینده نوآوری را تعریف میکنند.
طبق دادههایی که در سایت «جیتکس» عنوان شده، ایران در رویداد «جیتکس ۲۰۲۵» ۱۲ غرفه دارد که ۶ غرفه به شرکتهای ایرانی و مابقی غرفهها به سازمانها، کنوانسیونها و غیره اختصاص یافته است. درحالیکه جیتکس از حضور ۱۲ شرکت ایرانی در رویداد امسال خبر میدهد، رسانههای داخلی تنها به حضور یک شرکت در این رویداد اشاره کردهاند.
هوش مصنوعی عامل مایکروسافت
مایکروسافت بهعنوان یکی از فعالان حوزه هوش مصنوعی، سیستمهای هوش مصنوعی خودکار را ارائه داده است که چگونگی عملکرد سازمانها و جوامع را متحول و آنها را قادر میکند تا در کنار همکاری با مردم برای دستیابی به اهداف مشترک، به طور مستقل برنامهریزی، استدلال و عمل کنند.
سیستم کوانتومیIBM
شرکت IBM در «جیتکس» امسال دو سیستم کوانتومی خود را به نمایش گذاشته و تأکید میکند که چگونه محاسبات کوانتومی به مقابله با مشکلات در مقیاس آینده کمک خواهد کرد. این شرکت نخستین Quantum System Two اروپا را که پیشرفته ترین کامپیوتر کوانتومی محسوب میشود، در جیتکس رونمایی کرد. قدرت این کامپیوتر کوانتومی با یک پردازنده کوانتومیHeron ۱۵۶ کیوبیتی تأمین می شود که یکی از بهترین پردازندههای کوانتومی است که توسط IBM توسعه یافته است.
پلتفرم شهر هوشمند
یکی دیگر از فناوریهایی که در «جیتکس» امسال رونمایی شده، «دبی لایو» (Dubai Live ) به عنوان یک پلتفرم جدید شهر هوشمند است. در این پلتفرم، از هوش مصنوعی، تجزیه و تحلیل پیش بینیکننده و مدلهای دوقلوی دیجیتال برای اجرای عملیات شهری در زمان واقعی استفاده میشود.
لپتاپ هوش مصنوعی «ایسر»
شرکت «ایسر» هم در رویداد «جیتکس» امسال از لپتاپ هوش مصنوعی خود رونمایی کرد که از پردازندههای اختصاصی هوش مصنوعی و مجموعه نرمافزار اختصاصی هوش مصنوعی در ساخت آن استفاده شده که از هوش مصنوعی روی دستگاه برای پشتیبانی از قابلیتهای پیشرفتهای مانند ترجمه در لحظه و عملکرد تطبیقی، بدون اتصال به فضای ابری دوردست، بهره میبرد. درواقع، «ایسر» با ادغام مستقیم هوش مصنوعی در دستگاههای خود، عملیات تجاری و صنایع را متحول میکند.
پردازندههای گرافیکی Instinct
افزایش LLMها و هوش مصنوعی مولد، نیازمند قدرت محاسباتی فوقالعادهای است و در این میان، AMD بهعنوان رهبر جهانی در پردازندههای با کارایی بالا، با پردازندههای گرافیکی Instinct (GPU) را با عنوان Instinct MI۳۰۰ و پردازندههای EPYC خود را در «جیتکس ۲۰۲۵» به این نیاز پاسخ داده است.
پلتفرم شهر هوشمند نسل بعدی
در «جیتکس» امسال، شرکت Presight، پلتفرم Presight IntelliCity (شهر هوشمند) را معرفی میکند که یک پلتفرم شهر هوشمند نسل بعدی است و به دولتها و شهرداریها امکان میدهد از عملیات پراکنده و واکنشی تا مدیریت شهری یکپارچه، قابل پیشبینی و مستقل فاصله بگیرند. این پلتفرم همچنین مجموعهای از برنامههای کاربردی هوش مصنوعی در دنیای واقعی را بهعنوان یک دستیار اطلاعاتی خبری مبتنی بر هوش مصنوعی ارائه میدهد.
تراموای بدون ریل
یکی از شاخصترین ابداعاتی که در جیتکس امسال شاهد آن هستیم، رونمایی از تراموای بدون ریل است که با هدف تسهیل حمل و نقل جادهای دبی طراحی شده است. این تراموا، نسل جدید حملونقل است که زیرساختهای ریلی ثابت را کنار میگذارد.
ربات چهارپای X۳۰
یکی از رباتهایی که در جیتکس امسال رونمایی شد، ربات چهارپای X۳۰ است که به سیستم حفاظت ضدآب مجهز شده، از ناوبری هوشمند بهره میبرد. همچنین از دوربینهای حرارتی و دوربینهای ثبت نور مرئی (RGB) در آن استفاده شده است. این ربات در پیمودن زمینهای ناهموار و مناطقی که از دید کمی برخوردارند، مناسب بوده از این رو برای گشتزنی در تونل، نجات اضطراری و نقشهبرداری صنعتی ایدئال است. X۳۰ میتواند با زاویه ۴۵ درجه از پلهها بالا رفته و با اطمینان در فضاهای تنگ یا ناهموار مانور دهد. باتری این ربات در چند دقیقه قابل تعویض بوده و سیستم ادراک یکپارچه این ربات، به آن اجازه میدهد در شرایط دشوار، مستقل عمل کند.
ربات Booster T۱
ربات Booster T۱، نمونه دیگر از رباتهایی است که بهعنوان یکی از رباتهای برجسته، در جیتکس به نمایش درآمده است. این ربات ۱.۲ متر طول و ۳۰ کیلوگرم وزن دارد. این ربات که برای استقامت و حرکت طراحی شده است، میتواند وظایف پیچیده را انجام دهد، پس از افتادن تعادل خود را به دست آورده و بهراحتی در هر جهتی حرکت کند. Booster T۱ دارای ۲۳ درجه آزادی است که برای توسعه پیشرفتهتر میتوان آن را افزایش داد.
ربات اماراتی Sanad
اماراتیها رباتی را بهعنوان یک دستیار آموزشی مبتنی بر هوش مصنوعی به نام Sanad طراحی و تولید کردهاند که به دانشآموزان در یادگیری زبان انگلیسی و سایر زبانها از طریق برنامههای شخصیسازیشده کمک میکند.
نظر شما