سعید مهرسروش، معاون پژوهشی و آموزشی سازمان اورژانس تهران با اشاره به اینکه مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن بیشتر در فصول سرد سال رخ میدهد، اظهار کرد: دو بازه زمانی در سال بیشترین آمار گازگرفتگی را داریم؛ نخست ابتدای فصل سرما که مردم شروع به استفاده از بخاری و وسایل گرمایشی میکنند و دوم زمانی که سرمای شدید باعث افزایش شعله و مصرف سوخت در این وسایل میشود.
مونوکسیدکربن؛ گازی بیرنگ، بیبو و بیمزه
وی افزود: مونوکسیدکربن گازی فوقالعاده سمی، بیبو، بیرنگ و بیمزه است و تشخیص آن با حواس انسانی ممکن نیست و تنها راه شناسایی آن استفاده از دستگاههای هشداردهنده و سنجش CO در منازل است. توصیه میشود خانوادهها بهویژه در فصول سرد، از این دستگاهها برای پایش مداوم محیط استفاده کنند.
معاون پژوهشی اورژانس تهران تأکید کرد: پیش از راهاندازی سیستمهای گرمایشی باید حتماً دودکش و مسیر خروجی گازها بررسی شود و از تعمیرکاران مجاز برای سرویس و نصب بخاری یا پکیج استفاده شود. سیستم احتراق ناقص و یا مسدود بودن مسیر دودکش از مهمترین عوامل تولید این گاز مرگبار است.
علائم مسمومیت با مونوکسیدکربن
به گفته مهرسروش، علائم اولیه مسمومیت شبیه آنفلوآنزا است: سردرد، ضعف، تهوع، سرگیجه و احساس سنگینی در سر از نشانههای اولیه است، با این تفاوت که فرد تب ندارد و در مراحل پیشرفتهتر، تهوع، استفراغ، کاهش سطح هوشیاری و حتی مرگ ممکن است رخ دهد.
وی افزود: اگر احتمال وجود گاز مونوکسیدکربن در محیط داده میشود، باید بلافاصله با اورژانس ۱۱۵ و آتشنشانی تماس گرفته شود. در همین حال، افراد باید از محیط خارج شوند، پنجرهها را باز کنند و مصدوم را به فضای باز منتقل کنند تا اکسیژن بیشتری دریافت کند و درمان اصلی، اکسیژنرسانی سریع است و در صورت شدت مسمومیت، بیمار باید در بیمارستان اکسیژن پرفشار دریافت کند.
مهرسروش درباره گروههای در معرض خطر گفت: کودکان، سالمندان و بیماران قلبی یا تنفسی بیش از دیگران در معرض آسیب ناشی از مونوکسیدکربن هستند و در این افراد، حتی مقدار اندکی از گاز نیز میتواند تهدیدکننده حیات باشد.
وی با تأکید بر اینکه مونوکسیدکربن بهعنوان «مرگ خاموش» شناخته میشود، گفت: در بسیاری از موارد، چند نفر از اعضای خانواده به طور همزمان دچار مسمومیت یا فوت میشوند، در حالی که با یک بررسی ساده سیستم گرمایشی میشد از این حادثه جلوگیری کرد.
دمای مناسب در فصول سرد
در پایان مهرسروش درباره دمای مطلوب منازل در فصول سرد اظهار کرد: دمای استاندارد برای محیط زندگی در فصل سرما حدود ۲۴ تا ۲۵ درجه سانتیگراد است و افزایش بیش از حد دما نهتنها مصرف گاز را بالا میبرد بلکه خطر سوخت ناقص و تولید مونوکسیدکربن را نیز افزایش میدهد.
نظر شما