همزمان با بیستودومین دوره اجلاس بینالمللی تجلیل از پیرغلامان و خادمان حسینی، آیینی باشکوه با حضور مداحان، مسئولان شهری، زائران و عاشقان اهلبیت(ع) در رهباغ حضرت زهرا(س) برگزار و گذر فرهنگی و هنری «پیرغلامان حسینی» در جوار حرم مطهر امام رضا(ع) افتتاح شد.
آغازی با طنین عشق
بیست و دومین دوره اجلاس بینالمللی تجلیل از «پیرغلامان و خادمان حسینی» از ۲۰ تا ۲۲ آبان سال جاری در جوار بارگاه مطهر رضوی برگزار میشود. این رویداد معنوی با شعار «ز کوی رضا(ع) در سپاه حسینیم» آغاز شد؛ شعاری که در دل خود پیوندی عمیق میان عشق رضوی و مرام حسینی را تداعی میکند. در نخستین روز این اجلاس، افتتاحیه «گذر پیرغلامان حسینی» با آیینی خاص و سنتی همراه بود. صدای دمامزنی و سنج، فضای رهباغ حضرت زهرا(س) را آکنده از شور و شعف کرد. پیرغلامان در جایگاههای خود نشسته بودند و همزمان، علمها در هوای مشهد به رقص درآمده بودند، رقصی که نماد حرکت و حیات فرهنگ عاشورایی در دل شهر بود. در ابتدای مراسم، حاج محمد گلابگیر با بیانی گرم و صمیمی سخن گفت و یادآور شد خدمت به مکتب اهلبیت(ع) افتخاری است که نصیب هر دل عاشقی نمیشود. پس از او، محمدرضا قلندر شریف، شهردار مشهد با افتخار از اجرای این طرح فرهنگی سخن گفت و آن را نقطه آغاز حرکتی معنوی و فرهنگی دانست.
پیرغلامان، میراثداران عشق و مرام حسینی
«پیرغلام اهلبیت(ع) یا پیرغلام» عنوانی است برای احترام به پیشکسوتان خدمتگزاری در مجالس ذکر مناقب و مصائب اهلبیت(ع) بهویژه امام حسین(ع). این عنوان، عموماً به مداحان، ذاکران و پیشکسوتان ستایشگری حضرات معصومین(ع) اختصاص داده میشود. در طول سال، در مناسبتهای مختلف از این افراد تجلیل رسمی بهعمل میآید و جایگاه پیرغلامی در نظر مردم، مقامی شایسته احترام و تکریم تلقی میشود. پیرغلامان، پیشکسوتان حوزه فرهنگ و مذهباند که تأثیرگذاری مضاعفی بر جامعه دارند. آنان حافظان سنتهای عزاداریاند و بهعنوان مربیان نسل جوان و مداحان تازهکار، نقش مهمی در ارتقای سطح فرهنگی این گروه ایفا میکنند. سابقه خدمت آنان به اهلبیت(ع)، جایگاهی ویژه نزد قشر مذهبی دارد و از این رو بر نسلهای بعدی تأثیرگذار خواهند بود. هنوز صحبتهای یکی از این پیرغلامان را به خاطر دارم که همواره میگفت: «چه بخواهید، چه نخواهید، عمرتان میگذرد و یک روزی باید به اذن الهی عازم سفر ابدی بشوید، پس چه بهتر عمرتان در خانه امام حسین(ع) به پایان برسد. چه بهتر که مویتان در خانه ارباب بیکفن، سفید شود و چه بهتر در این دنیا غلام و پیرو راستین حسین(ع) و مرامش باشید...» و سرانجام نیز در ماه محرم، با ندای «یا حسین» به رحمت ایزدی پیوست.
تلفیق سنت و فناوری در خدمت فرهنگ عاشورا
در آستانه برگزاری اجلاس بینالمللی پیرغلامان، گذر هنری و فرهنگی پیرغلامان حسینی در رهباغ حضرت زهرا(س) در جوار حرم مطهر امام رضا(ع) افتتاح شد. این گذر، ادای دینی است به خادمان و سخنسرایان عاشق اباعبداللهالحسین(ع) که عمر خود را وقف خدمت به مکتب اهلبیت(ع) کردهاند. این اثر شهری و فرهنگی با همت گروه علمسازان اجرا شده و شامل ۱۴ عَلَم فولادی با ارتفاع ۴ متر است. هر علم با روکش نانو مقاومسازی شده و بر آن، نام یکی از چهارده معصوم(ع) به همراه نام و یاد ۶ تن از پیرغلامان حسینی حک شده است. در مجموع، یاد ۸۴ پیرغلام و خادم حسینی در این گذر گرامی داشته شده است. روی هر علم، تابلویی شامل نام، تصویر، تاریخ تولد و درگذشت و یک کد کیوآر تعبیه شده که بازدیدکنندگان را به وبسایت مربوط متصل میکند. از این طریق، علاقهمندان میتوانند آثار، اشعار و ویدئوهای این شخصیتهای فرهنگی را مشاهده کنند. این اقدام، تلفیقی از سنت و فناوری در خدمت فرهنگ عاشورایی است؛ حرکتی نوآورانه که میراث معنوی را با ابزارهای روز به نسل جدید منتقل میکند. مصراع معروف محتشم کاشانی «باز این چه شورش است که در خلق عالم است» نیز بهعنوان مایه هنری مشترک، بر تمامی این آثار حک شده و فضای گذر را به یادآور شور حسینی بدل کرده است.
مسیر تشرف با یاد پیرغلامان
این گذر هنری در مسیر معنوی رهباغ حضرت زهرا(س) جانمایی شده است. مسیری که از شارستان رضوی در بولوار شهید شوشتری آغاز شده و به ورودی صحن امام حسن مجتبی(ع) متصل میشود. زائران و مجاوران میتوانند برای تماشای این گذر، از خروجی بست طبرسی و صحن امام حسن(ع) استفاده کنند.
محمدرضا قلندر شریف، شهردار مشهد در حاشیه آیین افتتاح گذر پیرغلامان حسینی، با اشاره به همزمانی این برنامه با ایام حزن و اندوه حضرت فاطمه زهرا(س) و برگزاری بیستودومین اجلاسیه پیرغلامان و خادمان حسینی در مشهد، اظهار کرد: «با افتخار و خرسندی، شهر مشهد در این ایام معنوی میزبان پیرغلامان مکتب اهلبیت(ع) است. اجلاسیه بزرگ پیرغلامان و خادمان حسینی امروز با افتتاحیه رسمی در این شهر آغاز میشود و در همین راستا، پروژهای فرهنگی و ماندگار با عنوان گذر پیرغلامان حسینی برای نخستین بار اجرا شده است».
وی با تأکید بر اهمیت تکریم پیشکسوتان عرصه مداحی و ستایشگری افزود: «هدف از اجرای این طرح، بزرگداشت و یادبود مداحان، شاعران آیینی و پیرغلامانی است که سالها عمر خود را در مسیر خدمت به مکتب امام حسین(ع) گذراندهاند. در این گذر، علمها و یادمانهایی طراحی شده که یاد و نام این عزیزان را زنده نگه میدارد. نام، تصویر و اطلاعات پیرغلامان فقید بر پایههای علمهای عزای سیدالشهدا(ع) نقش بسته است و از طریق بارکدهای نصبشده روی هر المان، مردم میتوانند با تلفن همراه خود به زندگینامه و آثار صوتی و مداحیهای آنان دسترسی پیدا کنند».
شهردار مشهد، انتخاب مسیر رهباغ حضرت زهرا(س) برای اجرای این گذر را اقدامی نمادین دانست و گفت: «این مسیر از راههای اصلی تشرف زائران به بارگاه منور رضوی است و از آنجا که پیرغلامان همواره ارادت ویژهای به حضرت زهرا(س) داشتهاند، این مکان برای نامگذاری گذر بسیار بامعناست. امیدوارم زائران و شهروندان در مسیر عبور از این گذر، با ذکر صلوات و دعا، یاد و خاطره این خادمان حسینی را گرامی بدارند».
قلندر شریف همچنین از طراحی و نصب ۱۴ المان اصلی در این گذر خبر داد و افزود: «بر هر یک از این علمها، نام و تصویر ۶ تن از پیرغلامان نقش بسته است و در مجموع، یاد ۸۴ نفر از این خادمان عاشورایی در این مسیر زنده شده است. از معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری خواستهایم توسعه این طرح را در دستور کار قرار دهد تا در آینده، تعداد بیشتری از نامها در این مسیر ثبت شود».
وی در پایان با تأکید بر ضرورت الگوبرداری از این اقدام در سایر شهرهای کشور، خاطرنشان کرد: «پیرغلامان، سرمایههای فرهنگی و معنوی این سرزمیناند و نقش بیبدیلی در زنده نگه داشتن فرهنگ عاشورا و اهلبیت(ع) داشتهاند. امیدواریم اجرای چنین طرحهایی در دیگر شهرها نیز گسترش یابد و رضایت امام حسین(ع)، حضرت زهرا(س) و امام رضا(ع) را در پی داشته باشد».
گردهمایی عاشقان خدمت به اهل بیت(ع)
مطابق اعلام عرفان خداپرست، دبیر بیستودومین اجلاس بینالمللی پیرغلامان و خادمان حسینی، امسال حدود ۵۰۰ میهمان از سراسر کشور در این اجلاس حضور دارند. از هر استان، ۱۰ میهمان شامل سه بانو و هفت آقا دعوت شدهاند. همچنین مداحان تهران با حدود ۵۰ نفر از هیئتها، مداحان، پیرغلامان و رزمندگان حوزه ستایشگری در این رویداد شرکت کردهاند. این اجلاس علاوه بر میهمانان داخلی، میزبان ۱۳ میهمان از کشورهای عراق، افغانستان، لبنان، گرجستان و پاکستان است. با توجه به حضور ملیتهای مختلف در مشهد مقدس و جامعه المصطفی، نمایندگانی از این مجموعهها نیز در اجلاس حضور دارند. این ترکیب بینالمللی، نشاندهنده گستره جهانی فرهنگ حسینی و پیوند معنوی میان ملتهاست.
مراسمهای این اجلاس در مکانهایی چون تالار قدس کتابخانه مرکزی، مرکز همایشهای آستان قدس، مدرسه دودر، دارالقرآن الکریم حرم مطهر و دیگر فضاهای فرهنگی و مذهبی برگزار میشود. این تنوع مکانی، نشاندهنده اهمیت و گستردگی این رویداد در سطح شهر مشهد و در دل حرم مطهر رضوی است.
امید به تداوم و گسترش فرهنگ عاشورایی
در پایان افتتاحیه، فضای رهباغ حضرت زهرا(س) آکنده از صلوات و زمزمههای عاشقانه زائران شد. علمها در باد میرقصیدند، تصاویر پیرغلامان بر المانها میدرخشیدند و صدای مداحی حاج احمد واعظی، دلها را به کربلا برد. این گذر، یادمان خادمان گذشته و چراغی برای راه آینده است، راهی که نسل جوان با الهام از پیرغلامان، در آن قدم خواهند گذاشت.
نظر شما