خودروهای آتشنشانی در کنار هم قرار گرفته و کپسولهای اطفای حریق هم در سوی دیگری است؛ لباسهای عملیات آتشنشانان هم در اتاق مخصوص دیده میشود. اینجا ایستگاه آتشنشانی است، اما ایستگاهی متفاوت از همه ایستگاههای آتشنشانی شهر و کشور. این ایستگاه در قلب مذهبی ایران یعنی حرم مطهر رضوی واقع شده است.
نیروهای ایستگاه آتشنشانی حرم مطهر در زمانهای مختلف روز و سال مهیای تأمین ایمنی حرم مطهر هستند. علیرضا خردمند که در ۱۰سال اخیر رئیس امور ایمنی و آتشنشانی حرم مطهر است برای ما از شرایط این ایستگاه و خدمات آن میگوید.
آتشنشانی حرم منور سه دهه قبل شکل گرفت
بیش از سه دهه است که همواره تلاش مدیران آستان قدس رضوی بر این بوده تا فضای حرم مطهر رضوی امن و عاری از هر گونه حادثه باشد. توجه به نکات ایمنی اهمیت بسیار ویژهای داشته و نهایتاً منجر به ایجاد ایستگاه آتشنشانی حرم مطهر شده است. ایجاد واحد آتشنشانی حرم مطهر از ابتدای دهه ۷۰ رقم خورد. در آغاز نیروهای بازنشسته آتشنشانی به صورت پیمانکاری ایستگاهی را راهاندازی کرده بودند و در ادامه یک مجموعه جدید با ساختار و نیروهای زبده شکل گرفت. علیرضا خردمند میگوید: در سال ۱۳۷۴ ایجاد ایستگاه آتشنشانی آستان قدس رضوی ذیل مجموعه سازمان عمران و نگهداری حرم مطهر قطعی شد. در همان سال آزمونهای علمی و عملی برگزار و طبق یک پروتکل مشخص تعدادی نیرو جذب این مجموعه شدند.
در همه این سالها ایستگاه آتشنشانی حرم مطهر، به صورت شبانهروزی فعال بوده است تا ایمنی زائران و بناهای حرم مطهر تأمین شود. اقدامی که با عنایات حضرت رضا(ع)، نتایج خوبی به همراه داشته است. ایستگاه آتشنشانی حرم مطهر در حال حاضر در زیر صحن کوثر و در مجاورت پارکینگ خدام واقع شده است.
۱۵ آتشنشان، نگهبان ایمنی حرم مطهر
۱۵ آتشنشان این افتخار را دارند تا در حریم امن رضوی برای صیانت از سلامت زائر و فضای حرم مطهر خدمت کنند. این آتشنشانان در شیفتهای خدمتی خود آمادهباش هستند و با توجه به حمایت مدیران آستان قدس رضوی از این فضا، با تجهیزات بهروز امورات را پیش میبرند.
به گفته علیرضا خردمند نیروهای آتشنشان حرم منور در صورت بروز حادثه در تمام اماکن متبرکه، فضای پارکینگها و زیرگذر به زائران و مجاوران حضرت رضا(ع) امدادرسانی میکنند.
علاوه بر ایستگاه آتشنشانی حرم مطهر، ایستگاه ۴۶ آتشنشانی مشهد هم در مجاورت حرم مطهر واقع شده که در صورت بروز حادثه در حرم مطهر به کمک سایر آتشنشانان میآیند. این ایستگاه در نزدیکی باغ رضوان قرار دارد و به صورت ۲۴ساعته آماده پشتیبانی از نیروهای آتشنشان حرم مطهر است.
مهیای عملیات با آمادگی جسمی و تخصصی
آمادهباش کامل شرط اساسی موفقیت نیروهای آتشنشانی در همه جای شهر است. به این واسطه آتشنشانان حرم مطهر هم همواره تخصص و علم خود را در این حوزه بهروز میکنند، این آمادگی هم شامل شرایط بدنی میشود و هم تخصصی.
علیرضا خردمند میگوید: شرط اول برای واکنش سریع و درست، آمادگی جسمی آتشنشانان است و از این جهت همکاران من در بهترین شرایط بدنی هستند تا در زمان ضرورت بتوانند کار خود را انجام دهند.
دیگر موضوع مورد اشاره خردمند، بهرهمندی از آموزشهای علمی و تخصصی است. او توضیح میدهد: علاوه بر حضور نیروهای آتشنشان حرم مطهر در دورههای ویژه، این افراد طبق تفاهمنامه آستان قدس و شهرداری مشهد، در کلاسهای آتشنشانی شهرداری مشهد هم حاضر میشوند تا مرتب علم و تخصص خود را بهروز کنند.
طبق گفته علیرضا خردمند علاوه بر این، هر یک سال هم نیروهای آتشنشان حرم منور در دورههای آتشنشانی ایستگاه پالایشگاه گاز سرخس حاضر میشوند تا آمادگی خود را برای هر اتفاقی در بالاترین حد ممکن حفظ کنند.
حادثههایی که پیش از خسارت مهار شد
حادثههای بزرگ دوره خدمت علیرضا خردمند در حرم مطهر در همین چند سال اخیر رقم خورده است، اتفاقاتی که در واقع یا به موقع مهار شدند یا از اساس آن قدرها هم خطرناک نبودند.
نخستین موردی که مدیر ایستگاه آتشنشانی حرم مطهر به آن اشاره میکند، آتشسوزی پنج سال پیش انبار موقت فرش نزدیک صحن آزادی است. خردمند توضیح میدهد: این آتشسوزی به سبب اتصالات الکتریکی دستگاه فرششویی در یکی از انبارهای موقت فرش حرم مطهر به وجود آمده بود که همکاران من بلافاصله وارد عمل شدند و آتش را مهار کردند. البته در اثر آتشسوزی و خاموشی پس از آن دود بزرگی ایجاد شده بود که در فضای مجازی هم منتشر شد اما حادثه به موقع و بدون خسارت جانی مهار شده بود.
دومین حادثه بزرگی که در این سالها علیرضا خردمند با آن مواجه بوده، بلند شدن دود از مرکز دیتاسنتر حرم مطهر بوده است، در این خصوص هم نیروهای آتشنشانی به موقع وارد عمل میشوند اما با عملکرد سیستم اطفای حریق حرم، از حوادث بزرگتر پیشگیری میشود.
امداد به زائر و پرنده در آستان جانان
فارغ از مهار آتشسوزی و پیشگیری از حوادث بزرگ در حرم مطهر رضوی، نیروهای آتشنشان بارگاه منور رضوی در امدادرسانیهای سبک هم حاضرند و مراقبت از سلامت زائران امام رضا(ع) جزو وظایف آنهاست. خردمند در این باره میگوید: هر روز هزاران زائر میهمان حرم مطهر هستند و با توجه به وسعت فضا و حجم تردد برخی اتفاقها قابل پیشبینی است و همکاران ما هم برای کمک در چنین شرایطی آموزش دیدهاند.
او میافزاید: امدادرسانی سبک شامل گیر کردن سر بچهها لای نرده، گرفتار شدن زائران در آسانسور یا سرویسهای بهداشتی، گیر کردن پای بچهها در حوضچههای آب و مواردی شبیه به این است.
امدادرسانی سبک فقط شامل حال زائران نیست، بلکه در مواقعی پرندگان هم که به این آستان زیبا پناه میآورند نیاز به امداد آتشنشانان دارند. علیرضا خردمند با بیان خاطراتی در این خصوص میگوید: تاکنون چند مورد پرنده شکاری داشتهایم که در گوشه و کنار صحنها در لابهلای فضاهای بسته گرفتار شدهاند و به آنها امدادرسانی کردهایم. به عنوان مثال یک بار پرنده شاهینی گرفتار شده بود که پس از نجات آن را به اداره محیط زیست تحویل دادیم.
به گفته رئیس امور ایمنی و آتشنشانی حرم مطهر، حتی در مواردی گربههایی هم که وارد حرم مطهر شدهاند به واسطه تردد لابهلای دیوارها یا نقاط مرتفع گرفتار شدهاند که با اقدام نیروهای آتشنشان نجات یافتهاند.
پیشگیری، مقدم بر عملیات
امکانات ایستگاه آتشنشانی حرم مطهر رضوی کاملاً متناسب با بافت خاص معماری حرم طراحی و تجهیز شده است. تابستان امسال یک دستگاه خودرو پیکاپ مجهز به سیستم اطفای حریق واترمیست به تجهیزات این ایستگاه اضافه شد تا با چابکی بالا در حداقل زمان به محل حادثه برسد؛ اما مهمتر از همه این موارد پیشگیری از وقوع حادثه در حرم مطهر رضوی است.
نظارت بر سیستمهای ایمنی و رفع نقاط ناایمن یکی از وظایف تخصصی نیروهای آتشنشانی حرم مطهر است، امری مهم که میتواند از حوادث بزرگ پیشگیری کند. به گفته علیرضا خردمند در مواقع ایجاد کارگاههای عمرانی و یا تشکیل انبارها نیروهای آتشنشانی حرم مطهر، بازدیدهای منظمی را انجام میدهند تا نکات ایمنی رعایت شود.
او میگوید: حساسیت امور در حرم مطهر بالاست و افراد زیادی در این مکان تردد دارند، از طرفی بازتاب رسانهها هم خیلی بالا میرود. بنابراین وظیفه ماست که با همه توان و تخصص از اماکن متبرکه و زائر امام رضا(ع) مراقبت کنیم. به این واسطه اولویت برنامهریزی و کارهای اجرایی ما بر این است که از حوادث پیشگیری کنیم تا هیچ کس در این فضای مطهر دچار حادثه نشود.
نظر شما