در آستانه نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، سه کشور اروپایی به همراه آمریکا همچنان با ادامه رویکرد خصمانه خود در حال تهیه پیش‌نویسی هستند تا از ایران بخواهند برنامه‌های هسته‌ای خود را متوقف کند و به پروتکل الحاقی بپیوندد تا آژانس بتواند نظارت مستمری بر تأسیسات هسته‌ای کشورمان داشته باشد.
ششمین قطعنامه شورای حکام پس از خروج آمریکا از برجام و نخستین قطعنامه پس از جنگ، به‌جای حمایت از ایران در برابر تجاوزهای دو کشور هسته‌ای، قرار است طرف مظلوم را به عقب‌نشینی و پذیرش تجاوزهای بیشتر ترغیب کند!
اما تفاوت مهم این نشست و قطعنامه احتمالی‌اش این است که پس از اشباع تحریم‌ها و حداکثر تهدیدها و تحمیل جنگ، قرار است مشت طرف غربی را برای مرحله بعدی باز کند و پرده از آخرین حربه‌اش در مقابله با کشورمان بردارد.
واکنش‌های محور غربی پس از تحریم، تهدید و تحمیل جنگ و نهایتاً مکانیسم ماشه نشان می‌دهد دستشان از راه دیگری برای مهار قدرت ایران خالی‌ است و صرفاً در تلاش برای احیای سازوکارهای پیشین هستند. سازوکارهایی که اثرگذاری خود را به دلایل مختلف از دست داده‌اند.
اثبات تاب‌آوری اقتصادی ایران در برابر تحریم‌های فلج‌کننده و قدرت مقاومتش در برابر ضربه‌های سیاسی و اقتصادی و حتی هجوم در بالاترین سطوح نظامی، مهم‌ترین دلایلی‌ است که در کنار نقش‌آفرینی قدرت‌های نوظهور و شکست اجماع جهانی، طراحی هنرمندانه تحریم را نیز بی‌اثر می‌کند.
واقعیت آن است که حربه تحریم با همه سختی‌ها و ضربه‌هایی که به کشورمان وارد کرد، خیلی پیش‌تر از این‌ها به نقطه اشباع رسیده بود و تنها همراهی ما با نظام تحریم‌ها و امید به لغوشان بود که فروپاشی آن را به تعویق می‌انداخت و بدون جنگ و بدون هیچ هزینه‌ای برای دشمن، مسیر حرکت کشور را متوقف می‌کرد.
تحریم‌هایی که با نهایت دقت و ظرافت، ساختار منسجمی را در هم بافته بود تا ریچارد نفیو، معمار تحریم‌ها، نام «هنر تحریم» را بر کتابش بگذارد، در واقعیت به سستی خانه عنکبوت بودند و تنها اراده مقاومت می‌توانست آن را متلاشی کند.
این حالا دیگر صرفاً یک ادعا نیست؛ طراح این نظام تحریمی به‌تازگی در مقاله‌ای تصریح کرده که اجرای مکانیسم ماشه و تداوم تحریم‌ها با موانع جدی مواجه است، چون چین و روسیه اساساً فعال‌سازی مکانیسم ماشه را نامشروع می‌دانند و حتی هند هم در وضعیت تنش تجاری با آمریکا همراهی نخواهد کرد تا در نبود اجماع جهانی شاهد فروپاشی قدرت اجرایی این سازوکار باشیم.
ریچارد نفیو معتقد است حتی تهدید ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت نیز مشکلی را حل نخواهد کرد و تغییر فضای حقوقی و سیاسی شورای امنیت، هر گونه تلاش برای انزوای ایران را با سد چین و روسیه‌ای مواجه می‌کند که ماه گذشته در نامه‌ای رسمی و در همراهی با ایران، قطعنامه‌های شورای امنیت را پایان‌ یافته اعلام کردند.
این را البته رئیس‌جمهور آمریکا ۱۰ سال پیش و ۲۲ روز پس از امضای برجام هم گفته بود که: «اگر ما این توافق را رد می‌کردیم، ایران را روی صندلی راننده می‌نشاندیم؛ یک همدلی بزرگ بین‌المللی برای آن‌ها ایجاد می‌شد و می‌توانستند آمریکا و اسرائیل را منزوی کنند. در نتیجه تحریم‌ها رو به انحلال می‌گذاشتند و دیگر تأثیری باقی نمی‌ماند!». اوباما خودش دلیل این موضوع را بیان کرده بود: «برای حفظ تحریم‌ها مجبوریم برای مثال بزرگ‌ترین بانک‌های جهان را تحریم کنیم یا کشورهایی مثل چین را از مبادلاتمان حذف کنیم که چنین اقداماتی اختلالات شدیدی در اقتصاد خودمان به‌وجود می‌آورد و تردیدهایی درباره نقش بین‌المللی دلار به عنوان ارز مرجع جهانی ایجاد می‌کرد». حالا به‌ وضوح مشخص است همان‌ طور که در دست وعده‌های توافق هسته‌ای و امضای برجام «تقریباً هیچ» نبود، مشت فشارها و تحریم‌ها نیز «تقریباً پوچ» است. فروپاشی نظام تحریم‌ها نه در بند گفت‌وگوهای بی‌حاصل با چند کشور معدود است و نه توافق‌های یک‌طرفه و امضاهای برجامی. تنها اراده ایستادگی و دیپلماسی متوازن است که می‌تواند مشت پوچ تحریم‌ها را باز کند و از دل همان تهدیدها فرصت‌های گل‌زنی پرشماری را رقم زند.