در گیرودار بنبست عمیق ایجاد شده با طرفهای غربی، پس از حماقت زوج ترامپ – نتانیاهو در حمله به خاک ایران و فعالسازی اسنپبک اروپایی، انتشار خبر تحویل پیام کتبی رئیسجمهور کشورمان به ولیعهد سعودی آن هم در آستانه سفر «محمد بنسلمان» به آمریکا از آن دست رویدادهایی است که خوراک رسانههاست! طبق اطلاعرسانی صورت گرفته، متن ارسالی مسعود پزشکیان توسط علیرضا رشیدیان، رئیس سازمان حج و زیارت به شاهزاده «عبدالعزیز بنسعود» وزیر کشور عربستان تحویل شده است.
در حالی که زمان انجام مکاتبه بر حساسیتها افزوده و پرسشهای بسیاری درباره چرایی و مفاد این نامهنگاری دیپلماتیک وجود دارد، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت در نشست خبری دیروز خود با بیان دمدستترین استدلال گفت: «ریاض در موسم حج با توجه به جنگ ۱۲روزه همکاری خوبی با ما داشت. در این پیام بر قدردانی ویژه از همکاریهای دولت عربستان در تسهیل امور حجاج ایرانی در موسم حج امسال تأکید شده است!» شفافسازی خانم سخنگو درباره اتفاق مذکور بیش از آنکه گرهگشا باشد بر ابهامها افزود، از این رو بسیاری معتقدند پشت پرده نامهنگاری رئیس جمهور اهداف دیگری نهفته است.
انتقال پیامی صورت گرفته؟
مناسبات میان تهران با طرفهای غربی، از تعاملات کجدار و مریز بر پایه توافق برجام، طی یکی دو سال گذشته به سمت نزاع و رویارویی کامل پیش رفته است. در این میان با هدف کاهش دامنه تنش و نزدیک شدن دیدگاهها، طرفهای منطقهای گهگاهی به عنوان کانال تبادل پیام میان جمهوری اسلامی با طرف مقابل نقشآفرین بودند. بر این اساس در حالی که بسیاری حضور «حمود بن فیصل البوسعیدی» وزیر کشور عمان در اجلاس اکو که ۴ آبان به میزبانی جمهوری اسلامی برگزار شد را به معنای ارسال پیام به ایران تعبیر کردند، در این مسیر نامهنگاری رئیس جمهور به ولیعهد سعودی هم میتواند معنادار باشد. تهران اگرچه به دلیل بیاعتمادی به طرف مقابل روی گفتوگوی مستقیم با آمریکا خط قرمز بزرگی کشیده اما هنوز راه مذاکره غیرمستقیم را نبسته است. در نتیجه با وجود تلاش دولت برای ردگمکنی در موضوع ارسال پیام توسط ولیعهد سعودی، اما میتوان نسبت به آن تردید داشت. نباید از یاد برد هنگام حضور وزیر کشور عمان در تهران هم ابتدا موضوع انتقال پیام از سوی وی برای مقامات کشورمان تکذیب شد اما سپس سخنگوی دولت ناخواسته افشا کرد وزارت خارجه پیامهایی برای از سرگیری گفتوگوهای هستهای با آمریکا از طریق عمان دریافت کرده است. با این اوصاف در حالی که بنبست میان تهران و طرف غربی به نقطه نهایی رسیده، موضوع انتقال پیام از طریق سعودی برای یانکیها را نمیتوان نادیده گرفت؛ پیامی که میتواند در قالب پاسخ به پیشنهادهای طرح شده از سوی واشنگتن و یا حتی هشدار درباره هر گونه حماقت علیه جمهوری اسلامی باشد.
اتمام حجت با طرفهای منطقهای
مکاتبه با ولیعهد سعودی در شرایطی است که شامگاه دوشنبه وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در سفری ناگهانی راهی امارات شد و برای این حضور هم اهداف مختلفی قابل تصور است. طبق اعلام رسمی هدف این سفر، بازدید امیر سرتیپ خلبان عزیز نصیرزاده از نمایشگاه بینالمللی صنایع هوایی ۲۰۲۵ دبی عنوان شده اما برخی آن را در راستای اتمام حجت تهران با حاکمان امارات در زمینه ادامه بازی در زمین دشمن، تعبیر میکنند. بر همین مبنا عدهای با دیدگاه بدبینانه پیام پزشکیان به حکام سعودی را بیربط به این مسئله ندانسته و معتقدند جمهوری اسلامی که اکنون در تیررس تهدیدهای غربی – عبری قرار دارد با انتقال پیام به ریاض و ابوظبی درصدد آن است ضمن اتمام حجت، به آنها بفهماند خود را از دایره توطئهچینیها دور نگه دارند؛ چراکه در صورت آشوب و جنگافروزی در منطقه، آنها هم از آتش آن در امان نخواهند بود.
رایزنی درباره پروندههای منطقه
تهران و ریاض اگرچه ۱۹ اسفند ۱۴۰۱ با میانجیگری چین به تفاهمی دست یافته و کدورتهای گذشته را کنار گذاشتهاند، اما اکنون تحت تأثیر القائات آمریکا و رژیم صهیونیستی در برخی حوزهها امکان تیرگی روابط میان آنها وجود دارد. لبنان، عراق، یمن و حتی فلسطین در این دایره قرار دارند؛ چراکه این روزها گمانهزنیهایی درباره احتمال ماجراجویی تازه آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه حزبالله لبنان، مقاومت اسلامی عراق و حتی انصارالله یمن مطرح شده است. در این فضا توقع اینکه ریاض ضمن مرزبندی، در دایره دشمنان مقاومت قرار نگیرد خواسته عجیبی نیست، هشداری که میتواند یکی از مفاد پیام انتقالی از سوی پزشکیان به بنسلمان در آستانه سفر وی به واشنگتن باشد.
خبرنگار: هدایت جاوید
نظر شما