مردم شفت شهری آرام در غرب گیلان این روزها با عطر نذری آئین «ضیافت فاطمی» جان گرفته است؛ آیینی که ابتدا از سال ۹۵ با پخت ۱۸ دیگ به نیت سال های زندگی حضرت فاطمه (س) آغاز شد و امروز به سنتی فراگیر و مردمی تبدیل شده و جای خود را در تاریخ ۱۷ اسفند ماه سال ۱۴۰۰ با شماره ردیف ۲۶۷۵ در فهرست آثار میراث فرهنگی ناملموس کشور باز کرد؛ روند پخت این آش با جمع آوری نذورات از مردم شروع و پس از برنامهریزی، دیگهای آش از اذان مغرب روز قبل از شهادت بار گذاشته میشود.
این آش که شباهت بسیاری به آش شله قلمکار گیلان دارد معمولا سالی یک بار به مقدار زیاد پخت شده و در بین دوستداران اهل بیت (ع)، اقشار کم برخوردار، دوستان و آشنایان توزیع میشود؛ آش فاطمه زهرا (س) مخصوص استان گیلان است و در سالروز شهادت حضرت توسط افراد، هیات های مذهبی و غیره پخت و در بین مردم توزیع می شود.
در سالهای اخیر پخت این آش سنتی در برخی شهرستانهای این استان مثل شفت، سنگر، ماسال ومانند آن به میزان زیاد چند تُنی نیز انجام می شود.
علت نامگذاری این آش به نام بانو فاطمه زهرا(س)، نذری است که افراد به جهت حاجتی که از حضرت خواسته اند و روا شده، نذرشان را ادا می کنند؛ فرد در هنگام نذر مکان، زمان و مقدار آن را ذکر می کند.
آش حضرت فاطمه (س) را چگونه می پزند؟
پخت این آش به صورت گروهی، هیاتی و با کمک خیران انجام می شود؛ مواد لازم برای این آش عبارتند از: حبوبات شامل لوبیا سفید، لوبیا قرمز، لوبیا چشم بلبلی، نخود، لوبیا چیتی، عدس، ماش، گندم پوست کنده، برنج، گوشت با استخوان (دنده و سرسینه گوسفندی و یا گوشت گوساله)، سبزی (تره، جعفری، گشنیز، شوید، ترخون، مرزه، برگ چغندر)، کشک، پیاز داغ، نعنا و سیر داغ، قیمه ساده، روغن، نمک، فلفل سیاه، فلفل قرمز، زردچوبه.
روش پخت نیز به این صورت است که حبوبات را پاک کرده و برای از بین بردن نفخ آن را خیس میدهند، سپس تک تک آن را جداگانه می پزند، سبزی ها را پاک کرده، شسته و خرد می کنند.
پخت آش فاطمه زهرا(س) در شفت
در این مراسم که به همراهی گیل زنان و گیل مردان پخت می شود؛ روضه خوانان روضه می خوانند و در همه مراحل صلوات میفرستند؛ پس از پخت کامل و بعد از اذان روی آش را با یک مجمع بزرگ مسی (یا در خود دیگ) و یا پردههای مذهبی متبرک به نام حضرت زهرا(س) می پوشانند.
پخت آش حداکثر دو روز طول می کشد یک روز زمان آماده کردن وسایل و یک روز برای بار گذاشتن آن ولی حداقل زمان ممکن یک روز است که حتما باید به مدت سه اذان صبح، ظهر و مغرب روی شعله بماند. این روند طولانی برای پختن این آش به صبر و بردباری نیاز دارد.
سید تقی موسویان، مسئول هیئت متوسلین از بانیان این آیین ۱۰ ساله معتقد است ضیافت فاطمی، علاوه بر توزیع آش نذری، موجب انسجام اجتماعی، تقویت همدلی و انتقال آموزههای دینی به نسل جوان میشود.
وی هزینه پخت هر دیگ آش را حدود ۱۴۰ میلیون ریال اعلام کرد و افزود: امسال حدود ۵۰۰ دیگ آش نذری در این شهرستان بار گذاشته شد که هیئت متوسلین بخشی از گوشت، روغن و برنج مورد نیاز هر دیگ آش را پرداخت کرده است.
ضیافتی که پیوند معنویت و همدلی است
موسویان تاکید کرد: امسال برای برپایی ضیافت فاطمی حدود ۷۰ میلیارد ریال هزینه شده است و مردم این دیار به صورت کاملا خودجوش در این کار خدا پسندانه شرکت کردند؛ امسال در شفت مراسم عزاداری شهادت فاطمه زهرا(س) با برپایی دسته های عزاداری و مراسم روزه خوانی، عاشورایی برگزار شد.
ضیافت فاطمی امسال نیز تکرار شد، این ضیافت فقط پخت یک آش نیست بلکه جلوه ای از پیوند معنویت و همدلی است که در کوی و برزن این مرز بوم هرسال با بوی آش نذری یادآوری میشود.
همواره در هر دینی در جهان میتوان اماکنی را یافت که مقدس هستند و در سرزمین ما نیز آرامگاه امامان و امامزادگان نیز از جایگاه والایی نزد مسلمانان برخوردار است و گیلان نیز مامن امامزادگان بوده بطوریکه ۵۰۰ بقعه متبرکه در استان وجود دارد و با برنامه های ویژه همواره میزبان گردشگران هستند و در این بین شفت سرزمین چشمهها، کوهها، آبشارها، استخرهای طبیعی، شالیزارهای برنج و باغهای شاه بلوط است و بقاع متبرکه امام زادگان اسحق و ابراهیم آن سالانه هزاران زائر و گردشگر را به خود فرامیخواند.
شفت با ۵۴ هزار و ۲۲۶ نفر جمعیت در غرب گیلان واقع شده و از شمال به رشت و صومعهسرا و از غرب به فومن میرسد؛ ۱۰۲ روستا و چهار دهستان (جیرده، ملاسرا، چوبر و نصیرمحله) دارد.
شهرستان شفت، واقع در استان گیلان، با تنوع طبیعی چشمنواز، ییلاقهای سرسبز، رودخانهها و آبشارهای خروشان، یکی از مقاصد گردشگری کمتر شناختهشده اما پرجاذبه شمال ایران به شمار میرود.
این شهرستان با داشتن روستاهای تاریخی و بافت سنتی، فرهنگ زنده تالشی و محصولات محلی منحصر به فرد مانند پنیر سنتی سیامزگی و گل محمدی تجربهای متفاوت از طبیعت و زندگی روستایی را به گردشگران ارائه میدهد.
گردشگری در شفت تنها محدود به چشماندازهای طبیعی نیست
گردشگری در شفت تنها محدود به چشماندازهای طبیعی نیست؛ بلکه فرهنگ، آداب و رسوم محلی، صنایع دستی و فعالیتهای سنتی مانند گلابگیری و برداشت شاهبلوط، هویت خاص این منطقه را تشکیل میدهند؛ این شهرستان سرزمین عالمان بزرگی چون آیت الله میرزای شفتی، سید محمدباقرشفتی و پناهگاهی آرام چون امامزاده ابراهیم و امام زاده اسحاق است.
مردم شفت شهری آرام در غرب گیلان این روزها با عطر نذری آئین «ضیافت فاطمی» جان گرفته است؛ آیینی که ابتدا از سال ۹۵ با پخت ۱۸ دیگ به نیت سال های زندگی حضرت فاطمه (س) آغاز شد و امروز به سنتی فراگیر و مردمی تبدیل شده و جای خود را در تاریخ ۱۷ اسفند ماه سال ۱۴۰۰ با شماره ردیف ۲۶۷۵ در فهرست آثار میراث فرهنگی ناملموس کشور باز کرد؛ روند پخت این آش با جمع آوری نذورات از مردم شروع و پس از برنامهریزی، دیگهای آش از اذان مغرب روز قبل از شهادت بار گذاشته میشود.
این آش که شباهت بسیاری به آش شله قلمکار گیلان دارد معمولا سالی یک بار به مقدار زیاد پخت شده و در بین دوستداران اهل بیت (ع)، اقشار کم برخوردار، دوستان و آشنایان توزیع میشود؛ آش فاطمه زهرا (س) مخصوص استان گیلان است و در سالروز شهادت حضرت توسط افراد، هیات های مذهبی و غیره پخت و در بین مردم توزیع می شود.
در سالهای اخیر پخت این آش سنتی در برخی شهرستانهای این استان مثل شفت، سنگر، ماسال ومانند آن به میزان زیاد چند تُنی نیز انجام می شود.
علت نامگذاری این آش به نام بانو فاطمه زهرا(س)، نذری است که افراد به جهت حاجتی که از حضرت خواسته اند و روا شده، نذرشان را ادا می کنند؛ فرد در هنگام نذر مکان، زمان و مقدار آن را ذکر می کند.
نظر شما