اگرچه شاخص آلودگی هوا در هفته گذشته، در ساعتهای مختلف روز بین ۱۳۵ تا ۱۶۰نوسان داشته؛ اما مسئولان میگویند طبق آییننامه کشوری، تشکیل جلسه اضطرار آلودگی هوا که مربوط به آلایندههای گازی است، زمانی الزامی میشود که شاخص ۲۴ ساعته از ساعت ۷ صبح تا ۷ صبح روز بعد به عدد ۱۵۰ برسد در حالی که در آییننامه اجرایی تبصره ۳ ماده ۳ قانون هوای پاک، اشارهای به این ساعت صورت نگرفته و اعلام شده که هواشناسی ۹۶ ساعت قبل باید شرایط اضطرار را مشخص کرده و علوم پزشکی ۱۲ ساعت پس از اعلام هواشناسی باید نظر صریح خود را به کارگروه اعلام کند و به محض تأیید شرایط اضطرار، کارگروه موظف است بلافاصله تشکیل جلسه بدهد و در مدت حداکثر ۱۲ ساعت تصمیمهای لازم را با اولویت پیشگیری از وقوع شرایط اضطرار، به منظور حفظ سلامت انسان و محیط زیست در چارچوب دستورالعمل اعلام کند. به نظر میرسد اینکه منتظر بمانیم تا شاخص ۲۴ ساعت تمام، بالای عدد ۱۵۰ باشد و سپس برای تشکیل کارگروه اضطرار تصمیمگیری کنیم، با توجه به وضعیت تداوم آلودگی هوا در مشهد، چندان اقدام مسئولیتگرایانهای نباشد.
امروز هوا آلودهتر است
آلودگی هوای مشهد، معضلی پایدار در این روزهاست و برای امروز دوشنبه نیز هشدار افزایش آلودگی اعلام شده است. کارشناس هواشناسی استان خراسان رضوی نیز در گفتوگو با خبرنگار ما ضمن تأیید این خبر میگوید: ما یک هشدار سطح زرد استانی در مورد آلودگی صادر کردهایم و پیشبینی میکنیم در بیشتر ساعات، وضعیت هوا برای گروههای حساس ناسالم باشد. ممکن است در برخی از ساعتها؛ به ویژه ساعتهای ابتدای صبح تا پیش از ظهر و همچنین از حدود ساعت ۱۹ تا آخر شب، شدت آلودگی افزایش یابد و احتمالاً به وضعیت ناسالم برای تمام گروهها برسد. آلودگی مشهد نسبت به تهران و اصفهان مقداری کمتر؛ اما همچنان آلوده است.
محمد غیوریخواه برای احتمال بارش در این هفته نیز میافزاید: از حدود چهارشنبه به بعد این احتمال وجود دارد؛ اما فعلاً نمیتوان به آن اتکا کرد؛ زیرا سیستم بارش بسیار ضعیف است و احتمال تغییرات زیادی وجود دارد.
این وضعیت تداوم در مسئله آلایندههای گازی تحت کارگروه اضطرار آلودگی هوای مشهد باید تصمیمگیری شود که شرایط آن در شاخص با کارگروه گرد و غبار کمی متفاوت است. در زمینه گرد و غبار باید شاخص به عدد ۱۸۵ و در حوزه آلایندههای گازی باید به ۱۵۰ برسد. شرایط اضطرار در این حوزه توسط هواشناسی اعلام و با تأیید دانشگاه علوم پزشکی مشهد و درخواست جلسه، کمیته اضطرار آلودگی هوای مشهد برگزار میشود.
درخواست جلسه کارگروه با رسیدن به شاخص ۱۵۱
مدیر سلامت محیط و کار معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفتوگو با خبرنگار ما در این باره اظهار میکند: طبق دستورالعمل، وقتی وضعیت شاخص در حالت ناسالم قرار بگیرد؛ یعنی شاخص ۲۴ ساعته بالای ۱۵۰ شود، ما درخواست برگزاری جلسه کارگروه اضطرار آلودگی هوا را به دبیرخانه اعلام میکنیم. همچنین اگر وضعیت برای گروههای حساس ناسالم باشد و هواشناسی در ۴۸ ساعت آینده اعلام کند که وضعیت پایداری هوا وجود دارد، ما نیز درخواست جلسه را به دبیرخانه ارسال خواهیم کرد.
به گفته فرشید وفا، وقتی کارگروه تشکیل شود، با توجه به وضعیت کیفیت هوا و پیشبینیهای هواشناسی، اعضای کارگروه نظریههای خود را اعلام کرده و تصمیمگیری میشود. ممکن است محدودیتهایی اعمال شود و یا تصمیم به اعمال نشدن محدودیتها بگیرند. این تصمیمها به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد؛ از جمله وضعیت شاخص و تداوم آن در روزهای گذشته و آینده.
وی در پاسخ به این پرسش که دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ۱۰ روز اخیر چند بار درخواست تشکیل جلسه کارگروه اضطرار آلودگی هوا را داده، توضیح میدهد: دانشگاه علوم پزشکی طبق دستورالعمل وزارتخانه درخواست تشکیل جلسه را به کارگروه داده است؛ بر اساس شرایط موجود که شاخص در وضعیت ناسالم برای همه گروهها قرار بگیرد، ما درخواست جلسه را میدهیم. در ۱۰ روز اخیر دو بار به دلیل کنترل بیماری آنفلوانزا و آلودگی هوا، تعطیلی و محدودیت فعالیت حضوری مدرسهها را داشتیم. در مورد روز شنبه نیز با توجه به اینکه وضعیت شاخص هوا برای ۴۸ ساعت آینده پایدار اعلام شده بود و همچنین وضعیت شاخص در حالت ناسالم برای گروههای حساس قرار داشت، درخواست دیگری نیز برای برگزاری جلسه ارسال کردیم که این جلسه هم برپا شد و نظر اعضا به این جمعبندی رسید که نیازی به اعمال محدودیت نیست و با توجه به پیشبینیهای صورت گرفته محدودیتی اعمال نشد.
به نظر میرسد آنچه امروز در مشهد مشاهده میشود، بیش از آنکه ناشی از نبود قانون باشد، حاصل تعبیرهای متفاوت از قانون هوای پاک و تأخیر در اعلام شرایط اضطرار است. اتکا به میانگین ۲۴ساعته شاخص آلودگی، آن هم در شرایطی که در ساعتهای مختلف روز نوسانهای جدی وجود دارد، عملاً موجب میشود تصمیمگیریها دیرهنگام و گاه بیاثر باشند و در شرایطی که قانون هوای پاک به صراحت بر اقدام سریع و پیشگیرانه تأکید دارد، این برداشتها و تأخیر در تشکیل کارگروه اضطرار، با وجود تداوم آلودگی هوا و خشکسالی به صورت همزمان در مشهد و سایر شهرهای کشور، وضعیتی را رقم زده که سلامت شهروندان و به صورت ویژه کودکان و نسل آینده را در معرض خطر قرار داده است.





نظر شما