در روزی که به نام «مجلس» نام‌گذاری شده است، بازخوانی جایگاه واقعی این نهاد مادر قانون‌گذاری و بررسی مخاطراتی که می‌تواند جایگاه آن را تهدید کند، ضرورتی انکارناپذیر است. امروز بیش از هر زمان دیگر باید به این پرسش پاسخ داد که «چرا مجلس در رأس امور است؟» و چه عواملی می‌تواند این جایگاه رفیع را ارتقا یا تنزل دهد؟مجلس نماد وحدت ملی و تبلور مشارکت همگانی است. نمایندگان از سراسر کشور به این نهاد راه می‌یابند و مسائل مختلف شهری، استانی و حتی منطقه‌ای را در مرکزیتی واحد بررسی و حل و فصل می‌کنند. حتی اختلافات بین شهری یا استانی، از طریق مذاکرات و رایزنی‌های مجلس، مسیر حل منطقی و قانونی پیدا می‌کنند. این ویژگی سبب می‌شود مجلس نه تنها نهادی قانون‌گذار، بلکه کانونی برای هم‌گرایی و وفاق ملی باشد و نقش وحدت‌بخش آن در جامعه غیر قابل انکار است.
وظیفه اصلی مجلس قانون‌گذاری و نظارت بر حسن اجرای قوانین است. از آنجا که قانون نقش تعیین‌کننده در تنظیم امور کشور دارد و راه‌گشای حل و فصل مشکلات داخلی، سیاسی و اقتصادی است، جایگاه مجلس نیز بسیار رفیع و حساس است. این جایگاه تنها با رعایت شأن قانونی و توجه نمایندگان به مسئولیت‌های خود قابل پاسداشت است.
با این حال، گاه شاهد هستیم که خود مجلس به دلیل ضعف‌های داخلی، شأن قانونی خود را تنزل می‌دهد. در حوزه نظارت، برخی معتقدند تبادلات امتیازدهی و امتیازگیری میان نمایندگان و وزیران می‌تواند جایگاه مجلس را تحت تأثیر قرار داده و اثرگذاری این نهاد را کاهش دهد. این مسئله نشان می‌دهد ایجاد سازوکارهای نظارتی مؤثر در درون مجلس، یک ضرورت ملی است. رهبر معظم انقلاب بارها بر این موضوع تأکید کرده‌اند و خواستار طراحی سازوکارهایی شده‌اند که از بروز آفات داخلی جلوگیری کند، اما متأسفانه تاکنون این سازوکارها به شکل مؤثر عملیاتی نشده‌اند و همین امر می‌تواند موجب تنزل شأن مجلس و فرایند قانون‌گذاری شود.
تعبیر امام راحل که «مجلس در رأس همه امور است»، یادآور این نکته مهم است که نمایندگان باید خودآگاهانه از شأن قانونی و سیاسی خود مراقبت کنند و اجازه ندهند مسائل مادی یا فردی جایگاه مجلس را تحت تأثیر قرار دهد. متأسفانه در شرایط کنونی، مجلس فاقد نیروهای برجسته و تأثیرگذاری است که پیش‌تر حضورشان سلامت و دقت فعالیت سایر نمایندگان را تضمین می‌کرد. این کمبود، زمینه غفلت برخی نمایندگان از شأن مجلس را فراهم کرده و اثرگذاری آن را کاهش داده است. در دهه 60، حضور افراد شاخص در مجلس، به نوعی سلامت مجلس را تضمین می‌کرد، اما امروز چنین وزنه‌های اثرگذاری به تعداد معدود در این نهاد وجود دارند.
با وجود این، مجلس در دوره‌های مختلف فعالیت‌های مؤثری داشته و همچنان مرکزی برای نزدیکی و هم‌گرایی آحاد ملت ایران است. این مرکزیت و هم‌گرایی به خصوص در حل مسائل اقتصادی، سیاسی و بین‌المللی، یک دستاورد مهم و قابل توجه است. نمایندگان با حضور در این نهاد، ضمن قانون‌گذاری، نقش مهمی در کاهش اختلافات بین شهری و استانی دارند و این خود ارزشمندترین وجه عملکرد مجلس است.
در این مسیر، ایجاد سازوکارهای نظارتی مؤثر، خودآگاهی نمایندگان و پایبندی به قوانین، تنها راه حفظ جایگاه مجلس و ارتقای اثرگذاری آن است. نباید فراموش کرد که مجلس مرکز تصمیم‌گیری و قانون‌گذاری کشور است و هر گونه غفلت از شأن و مسئولیت نمایندگان می‌تواند جایگاه این نهاد را تضعیف کند.
در نهایت، روز مجلس فرصتی است برای یادآوری این واقعیت که جایگاه این نهاد، میراثی ملی است و پاسداشت آن نیازمند هوشیاری، رعایت قوانین، پرهیز از تنزل شأن و تلاش برای ارتقای سازوکارهای داخلی است. مجلس تنها زمانی می‌تواند در رأس امور باقی بماند که نمایندگان آن، شأن و مسئولیت قانونی خود را همواره مد نظر قرار دهند و با ایجاد نظارت مؤثر، مانع بروز آفات داخلی شوند. این نه تنها وظیفه نمایندگان، بلکه یک مسئولیت ملی است که بر آینده کشور تأثیر مستقیم دارد و باید با جدیت دنبال شود.