در ادامه همت مدیران استان مبنی بر احیای منطقه تاریخی توس، در این نشست با حضور مدیران کل دستگاههای اجرایی، شهردار و معاون استاندار، مجموعهای از مصوبات فنی و اجرایی برای خروج طرح از مرحله مطالعاتی و ورود به فاز عملیاتی نهایی شد و تمرکز اصلی بر تسریع در تصویب طرح تفصیلی هزار و ۸۳۰ هکتاری، رفع تعارضات مدیریتی و تأمین منابع مالی پایدار بود.
عضو شورای اسلامی شهر مشهد در این نشست با اشاره به پیشرو بودن سیامین سالگرد سفر تاریخی رهبر معظم انقلاب به منطقه توس (در سال ۱۳۷۵) از برنامهریزی برای برگزاری همایش «۳۰ سال خدمت» خبر داد و گفت: این رویداد میتواند فرصتی ارزشمند برای تدوین الزامات و برنامههای پیوسته توسعه منطقه توس در قالب یک کنگره جامع باشد. همچنین بسیاری از طرحهای شهرداری در سالروز بزرگداشت فردوسی به بهرهبرداری خواهند رسید و انتظار میرود این مناسبت به اتفاقات مهمی در مسیر احیای توس منجر شود.
مجید طهوریان با اشاره به ضرورت ارتقای جایگاه اداری این منطقه افزود: تبدیل شدن توس از ناحیه شهرداری به منطقه شهرداری یکی از مصوبات مهم است که باید در صورتجلسات رسمی قید شود تا منطقه بتواند از منابع مستقل مالی برخوردار شود و در قالب یک منطقه تاریخی به فعالیت خود ادامه دهد.
وی با تشریح طرحهای عمرانی در دست اجرا در محدوده توس اضافه کرد: طرحهای متعددی از ابتدای بلوار شاهنامه تا آرامگاه فردوسی در دستور کار قرار دارد؛ از جمله پل شاهنامه، باغراه شاهنامه، مجموعه ورزشی چهاربرج در زمینی به مساحت ۱.۲ هکتار و بومپارک کشفرود که در حال اجرا هستند.
عضو شورای شهر مشهد تاکید کرد: طرح تفصیلی منطقه توس باید بهصورت جامع و نهایی تعیین تکلیف شود زیرا این موضوع نقش مستقیمی در توسعه منطقه دارد. شهرداری نباید تنها نهاد تأمینکننده هزینههای احیای توس باشد و باید منابع مالی لازم برای آزادسازی اراضی با همکاری سایر نهادها مانند جهاد کشاورزی مشخص شود.
طهوریان با اشاره به وضعیت زمینهای حاشیه بلوار شاهنامه در توس ادامه داد: در این محدوده اراضی بسیاری وجود دارد که به دلیل محدودیتهای جهاد کشاورزی نه قابل کِشت، نه ساختوساز و نه دارای کاربری اقتصادی مشخص هستند، این وضعیت باید به شکل منطقی و واقعبینانه حل شود.
وی بر ضرورت تصمیمگیری رسمی در شورای احیا تاکید کرد و گفت: باید موضوعات توس بهصورت رسمی در شورا جمعبندی و مصوب شود تا شهرداری پاسخ مشخصی در برابر ساکنان توس و روستاهای اطراف داشته باشد.
عضو شورای اسلامی شهر مشهد افزود: طبق اعلام انجمن مفاخر و وزارت میراث فرهنگی، در صورت احیای کامل باغ مفاخر توس، ظرفیت جذب سالانه بیش از ۲ میلیون گردشگر برای این منطقه وجود دارد؛ موضوعی که همچنان نیازمند تعیین تکلیف نهایی است.
لزوم تعریف منطقه مستقل شهری برای توس و تعیین تکلیف درآمدزایی
شهردار مشهد نیز به نقش شهرداری در اجرای طرح احیای توس اشاره و اظهار کرد: با الحاق تغییرات طرح تفصیلی به شهرداریها، مدیریت اجرایی این بخش بر عهده شهرداری قرار گرفته است. اما در این میان باید جایگاه دقیق شهرداری در فرآیند احیای توس مشخص شود؛ به این معنی که ناحیه یا منطقه شهری توس باید تعریف مستقل یابد.
محمدرضا قلندرشریف بر بار مالی این تغییر تأکید کرد و افزود: تعریف یک منطقه مستقل، هزینههای جاری را برای شهرداری به همراه خواهد داشت، اما نکته اساسی این است که در حال حاضر منطقه توس هیچگونه درآمدی برای شهرداری ایجاد نمیکند. ضروری است که در این خصوص تدبیری عاجل صورت گیرد تا اجرای طرح با چالشهای مالی مواجه نشود.
رییس سازمان مدیریت و برنامهریزی خراسان رضوی نیز در این نشست با اشاره به هزینه پنج هزار میلیارد ریالی طرح احیای منطقه تاریخی توس اظهار کرد: منابع مالی فعلی در ردیفهای ملی و استانی پاسخگوی چنین طرحی نیست. در سال جاری تنها ۲۰ میلیارد ریال اعتبار برای این طرح در نظر گرفته شده که برای پیشبرد اقدامات اساسی کافی نیست.
حسن پارسی پور افزود: این طرح هماکنون دارای ردیف ملی استانی است، اما برای تحقق اهداف پیشبینیشده، لازم است دستور ویژهای از رییس سازمان برنامه و بودجه کشور صادر شود تا اعتبارات مورد نیاز آن در بودجه سال آینده لحاظ شود.
وی به اهمیت درآمدزایی پایدار از ظرفیتهای فرهنگی و گردشگری توس اشاره کرد و گفت: درآمد مجموعه موزه و آرامگاه فردوسی سالانه نزدیک به ۳۰۰ میلیارد ریال است، اما این درآمد به خزانه عمومی واریز میشود و سهمی از آن به استان بازنمیگردد. این موضوع سبب شده که نگهداری این مجموعه برای استان هزینهبر باشد.
رییس سازمان مدیریت و برنامهریزی خراسان رضوی تاکید کرد: باید راهکارهایی برای بازنگری در سازوکار درآمدی توس و استفاده از ظرفیتهای اقتصادی آن در قالب طرح احیا پیشبینی شود.
پیشرفت طرح احیای توس در آستانه تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی نیز با اشاره به روند اجرای طرح راهبردی احیای توس اظهار کرد: طرح احیای منطقه تاریخی توس در سال ۱۳۹۹ بهعنوان طرح راهبردی منطقه توس به استاندار وقت ابلاغ شد. در یکی از بندهای آن تأکید شده که باید طرح ویژه حفاظت و احیای عرصه تاریخی این منطقه تدوین شود.
وحید داعی افزود: با پیگیریهایی که در سطح استان انجام شد، مرحله استانی طرح به پایان رسیده و نقشههای آن به تایید ادارهکل میراث فرهنگی رسیده است. همچنین جلسه کمیته فنی شورای عالی شهرسازی و معماری تشکیل شده و این طرح اکنون در دستور کار شورای عالی قرار دارد.
وی با اشاره به اقدامات انجامشده در زمینه طرح تفصیلی گفت: طرح تفصیلی توس در حال طی مراحل تصویب است و محدوده آن هزار و ۸۳۰ هکتار تعیین شده است.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی افزود: طبق طرح راهبردی، محدوده مطالعاتی طرح تفصیلی مشخص شده و اقدامات اجرایی باید در چارچوب همین محدوده انجام شود. در محدوده مزبور، ۱۲ روستا قرار دارد که باید در برنامههای اجرایی و احیایی توس مورد توجه قرار گیرند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی نیز در این نشست بر اهمیت ایجاد سازوکارهای فرهنگی پایدار در منطقه تاریخی توس تاکید کرد و گفت: هیات امنایی شدن آرامگاه فردوسی یکی از ضرورتهای مهم در مسیر توسعه فرهنگی این منطقه است. این امر میتواند به ساماندهی بهتر فعالیتهای فرهنگی و گردشگری حول محور فردوسی و میراث ادبی او کمک شایانی کند.
حسین مسگرانی همچنین با اشاره به ظرفیتهای جهانی آثار فردوسی افزود: تعریف و ثبت نشان جهانی فردوسی برای توس و آرامگاه از جمله اقدامات اساسی است که باید دنبال شود تا این منطقه به عنوان یک برند فرهنگی بینالمللی شناخته شود.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان از برنامهریزی برای برگزاری همایش بینالمللی شاهنامه خبر داد و گفت: این همایش با حضور اندیشمندان و پژوهشگران داخلی و خارجی برگزار خواهد شد و هدف آن ترویج فرهنگ و اندیشههای والای فردوسی و معرفی بهتر میراث تمدنی توس است.
لزوم تعیین تکلیف مجسمه فردوسی
معاون فرهنگی و زیارت استانداری خراسان رضوی نیز در این نشست، با تأکید بر اهمیت همکاری دستگاههای مختلف برای پیشبرد طرحهای فرهنگی گفت: ظرفیتهای ارزشمندی در شورای شهر، شهرداری و نهادهای فرهنگی وجود دارد و همه این مجموعهها برای اجرای طرحهای مرتبط با شاهنامه و احیای هویت توس اعلام آمادگی کردهاند.
حجت الاسلام علی عسگری همچنین درباره موضوع نصب مجسمه فردوسی که توسط یکی از هنرمندان شاخص استان ساخته شده است، اظهار کرد: این اثر هنری از سالها قبل آماده نصب است و باید با توجه به درخواست سازنده و آمادگی دستگاهها، هرچه سریعتر درباره مکان نصب آن تصمیمگیری شود تا این ظرفیت فرهنگی معطل نماند.
وی خواستار سرعتبخشی به تصمیمات مدیریتی درباره توس شد و اضافه کرد: با وجود تلاشهای انجامشده در سالهای اخیر، بخشی از کار همچنان باقی مانده و لازم است با برخورد قاطع، منسجم و هماهنگ، روند طرحها شتاب بگیرد.
معاون استاندار و فرماندار ویژه مشهد نیز در این نشست با تأکید بر جایگاه فرهنگی و تاریخی این منطقه گفت: اهمیت فردوسی و شهر توس برای همه ما روشن است و نگاه مثبتی نسبت به توسعه این محدوده وجود دارد.
سید حسن حسینی افزود: شهرداری منطقه توس نیز روز شنبه به صورت رسمی تصویب شد و آغاز بهکار رسمی آن میتواند گام مهمی برای رونق، آبادانی و حل مشکلات مردم باشد.
وی اضافه کرد: اگر استقرار کامل شهرداری منطقه طبق برنامه صورت گیرد، مدیریت شهری با سرعت و دقت بیشتری در توس عمل خواهد کرد. پیشنهاد ما این است که موضوع موزه، بلیتفروشی و سایر خدمات گردشگری در قالب یک سازوکار مشخص و با زمانبندی دقیق پیگیری شود.
معاون استاندار و فرماندار ویژه مشهد ادامه داد: تشکیل یک نهاد یا ساختار مشخص برای مدیریت این درآمدها ضروری است تا درآمد حاصل از فعالیتهای گردشگری در همان محدوده هزینه شود و بتوانیم با شفافیت و برنامهریزی دقیق، توسعه توس را سرعت ببخشیم.
حسینی به مشکلات موجود در اراضی اطراف آرامگاه اشاره کرد و گفت: تعارض منافع در اراضی مجاور آرامگاه فردوسی و نبود تراز فیزیکی مشخص برای شهرداری، از مهمترین موانع مدیریت توسعه است. تا زمانی که این تعارضها و ابهامات حل نشود، هر اقدام عمرانی یا مدیریتی با مشکل مواجه خواهد شد.
وی پیشنهاد کرد: محدوده هزار و ۸۰۰ هکتاری توس بهصورت کامل تصویربرداری، تثبیت و تعیین تکلیف شود تا شهرداری بتواند همزمان با برنامهریزی رسمی، بخشی از نیروهای عملیاتی را نیز با هماهنگی مستقر کند تا کار زمین نماند.
فرماندار مشهد یکی از چالشهای جدی توس را وجود دکلهای مخابراتی در نزدیکی آرامگاه دانست و افزود: این دکلها همواره محل اعتراض یونسکو بوده است و باید از همین حالا دستگاههای خدماترسان مکلف شوند برای رفع این مشکل برنامهریزی کنند تا در آینده با مانع جدیدی در مسیر ثبت و حفاظت جهانی این میراث ارزشمند روبهرو نشویم.
هیات امنایی شدن مدیریت آرامگاه فردوسی توس
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی نیز در این نشست مصوبات آن را تشریح کرد و گفت: اولویت نخست تهیه و استقرار شهرداری منطقه تاریخی توس است تا مدیریت این منطقه تاریخی به شکل متمرکز، مستقل و کارآمد انجام شود.
سید جواد موسوی افزود: آرامگاه فردوسی به صورت هیات امنایی اداره خواهد شد تا حفاظت و مدیریت آن به صورت تخصصی و منسجم انجام شود و از هرگونه ساختوساز غیرمجاز در محدوده توس جلوگیری شود.
وی اضافه کرد: تشکیل هیات اجرایی در سطح استان نیز تصویب شد و همه دستگاههای فرهنگی موظف هستند برنامهها و اقدامات مرتبط با شاهنامه، نقالی و فعالیتهای فرهنگی را مستند و برای اجرا ارائه دهند.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی با اشاره به برنامههای فرهنگی درخصوص فردوسی و روز فردوسی نیز گفت: به مناسبت سالگرد ورود مقام معظم رهبری و روز فردوسی در سال آینده، برنامه ویژهای با محوریت شاهنامه و نقالی برگزار خواهد شد تا این مناسبت مهم با تأکید بر آموزش و فرهنگ به نسل جوان منتقل شود.
موسوی در مورد توسعه منطقه تاریخی توس اظهار کرد: طرح تفصیلی توس باید سریع اجرا شود و توسعه گردشگری و منطقه تاریخی با هماهنگی کامل جهاد کشاورزی و سایر دستگاههای مرتبط پیش رود تا حفظ میراث فرهنگی، محیط زیست و کشاورزی تضمین شود.
وی اضافه کرد: این مصوبات مسیر اجرایی احیای توس را مشخص میکند و همه دستگاهها مکلف به رعایت، پیگیری و اجرای دقیق آن هستند.
نظر شما