علیرغم اعلام کاخ سفید مبنی بر اینکه کارهای بسیاری در پشت پرده برای انتقال به مرحله دوم توافق صلح در غزه باقی مانده و تاکید آن بر تشکیل قریب الوقوع «شورای صلح» که مدیریت نوار غزه را در دوره انتقالی برعهده خواهد داشت، به دلیل کارشکنی آشکار در مسیرهایی که قرار بود طرف اسرائیلی بگشاید، پشت سرگذاشتن مرحله نخست توافق با مشکل مواجه شده است.
در مقابل تحرکات اطلاعاتی مصر و قطر با هدف از میان برداشتن موانع ادامه دارد با وجود اینکه قاهره و دوحه معتقدند واشنگتن بجای پرونده غزه سرگرم روند مذاکرات روسیه و اوکراین است.
برخی منابع مصری به روزنامه الاخبار گفتند آمریکا سرگرم تماسها درباره روند اوکراین است و با توجه به پایداری آتشبس با وجود نقضهای پیاپی اسرائیل تا به امروز، ضرورتی برای شتاب در اعلام تصمیمات مرتبط با مرحله دوم توافق نمیبیند.
مقامهای مصری در مذاکرات اخیر با طرف آمریکایی نگرانی خود را نسبت به تلاشهای تلآویو برای افزایش سه کیلومتری عمق منطقه حائل در نوار غزه ابراز و تاکید کردند این امر تحت هر شرایطی مردود است.
مقامهای مصری در تلاش برای از بین بردن بهانههای اسرائیل درباره اوضاع امنیتی که قاهره آن را «مبالغه های آشکار» میداند، تضمینهایی را درباره آینده امنیتی این باریکه و عدم اجازه دادن به تکرار سناریوی طوفان الاقصی دادهاند. از جمله مواردی که در این نشستها تاکید شد تعهد کامل فلسطینیها به بندهای توافق و تعهد به عدم کارشکنی در آن است، علیرغم اینکه طرف اسرائیلی در برخورد با رزمندگان گرفتار در مناطق تحت اشغال خود انعطافپذیری نداشته و مانع از گشایش گذرگاه رفح شده که قرار بود طبق توافق در دو سو راه اندازی شود و تاکنون به اجرای آن پایبند نبوده است.
به گفته منابع، پیشنهادهای مصر مبتنی بر توافقی برای «خنثیسازی» سلاح مقاومت در مرحله کنونی است. این پیشنهادها همچنین شامل امکان دستیابی به تفاهمی در مورد وضع قوانین مشخصی است که امنیت شهرکهای اسرائیلی را تضمین و در عین حال از مصادره هرگونه زمین جدید از ساکنان نوار غزه جلوگیری میکند.
چشمانداز مصر همچنین شامل حضور امنیتی فلسطین و استقرار نیروهای بینالمللی در نوار غزه، بازسازی کامل شهر غزه طبق یک جدول زمانی است که سطح زندگی مناسبی را برای ساکنان آن تضمین میکند. این اقدامات به موازات توقف تمام فعالیتهای مسلحانه در نوار غزه انجام خواهد شد.
به نوشته روزنامه لبنانی الاخبار، برای اولین بار از زمان امضای توافق آتشبس، مصریها به همتایان آمریکایی خود اطلاع دادند که «متقاعد کردن مقاومت به کنار گذاشتن سلاحش بدون تضمینهای واقعی درباره امنیت این باریکه و عدم نقض مفاد توافقهای احتمالی در مراحل بعدی توسط اسرائیل غیرممکن است».
آنها تاکید کردند که «هرگونه بحثی در مورد سلاح پیرامون تشکیل کشور فلسطینی با پایتختی قدس شرقی مرتبط است»، چیزی که به گفته منابع «تاکنون هیچ نشانهای جدی برای آن وجود ندارد».
مقامات قاهره همچنین هشدار دادند تداوم توافق در وضعیت «شکننده» کنونی آن به «ثبات پایدار یا صلح واقعی» منجر نخواهد شد. آنها تاکید کردند که «تعلل عمدی اسرائیل در اجرای مفاد توافق آتشبس و باقی نگه داشتن وضعیت جنگ، تردیدهایی را درباره جدیت تلآویو در پایبندی به تعهداتش ایجاد میکند.»
گفتوگوهای محرمانه با مقامات آمریکایی که در برخی از آنها مقامات قطری نیز حضور داشتند، با هشدار درباره «دست کم گرفتن قابلیتهای نظامی موجود در نوار غزه، علیرغم جنگی که بیش از دو سال به طول انجامید» و نیز هشدار نسبت به «احتمال انجام عملیات توسط فلسطینیها از داخل غزه» همراه بود که «توقف نقضهای اسرائیل در نوار غزه و کرانه باختری» را ضروری میسازد.
به گفته یکی از مقاماتی که در این جلسات شرکت داشت، هشدارهای قاهره در مورد پیامدهای فروپاشی توافق با هدف «تسریع در مراحل تفاهم» ارائه شد و با درخواستهایی برای روشن شدن برخی مسائل قبل از ورود «بنیامین نتانیاهو»، نخست وزیر اسرائیل به کاخ سفید در پایان ماه جاری میلادی همراه بود، به ویژه اینکه هنگام انتقال به مرحله دوم توافق اوضاع تحمیل شده در میدان نمیتواند ادامه یابد.
در پیوند با این خبر، روزنامه عبری «اسرائیل هیوم» نیز فاش کرد که منابع عالی رتبه مصری به دولت آمریکا در مورد فروپاشی احتمالی توافق آتشبس در نوار غزه هشدار دادهاند.
این روزنامه اشاره کرد که «اسرائیل در تلاش است واقعیت جدیدی را در میدان تحمیل کند که با مفاد توافق مطابقت ندارد» که ثبات شکننده در نوار غزه را تهدید میکند.
این روزنامه گزارش داد که قاهره در جریان مذاکرات فشرده با مقامات آمریکایی مجموعهای از ضمانتهای امنیتی و سیاسی را به عنوان شرط ادامه توافق ارائه کرده است. این ضمانتها عبارتند از: خلع سلاح گروههای مسلح در غزه، ایجاد حضور امنیتی فلسطینی، استقرار نیروهای بینالمللی در نوار غزه، ارتباط ریشهای بین هرگونه حل و فصل بحران تسلیحات و تأسیس کشور فلسطین.
اسرائیل هیوم افزود که مقامات مصری در روزهای اخیر نگرانیهای خود را در مورد فروپاشی مرحله دوم توافق، علیرغم تلاشهای ایالات متحده برای حرکت به سمت آن، به واشنگتن اطلاع دادهاند.
این روزنامه اشاره کرد که سازمانهای اطلاعاتی مصر و قطر به عنوان بخشی از تلاشهای میانجیگری مشترک، به طور مداوم برای «غلبه بر موانع» مانع اجرای این مرحله تلاش میکنند.
این روزنامه افزود که قاهره و دوحه گمان میکنند که واشنگتن مشغول میانجیگری در درگیری اوکراین و روسیه به قیمت مسئله غزه است و خاطرنشان کرد: آمریکا «از مذاکرات مربوط به مسیر اوکراین خسته شده است و مادامی که توافقنامه - با وجود تخلفات اسرائیل - به قوت خود باقی است نیازی به عجله در اعلام تصمیمات مربوط به مرحله دوم نمیبیند.»
به گفته این روزنامه، منابع مصری تأیید کردند که موضع آمریکا با تلاشهای اسرائیل برای تحمیل یک واقعیت جدید در صحنه در تضاد است.
آنها اظهار داشتند که مقامات مصری در تماس با همتایان آمریکایی خود، نگرانی خود را در مورد طرح اسرائیل برای گسترش «منطقه حائل» در غزه به سه کیلومتر ابراز و آن را «گامی غیرقابل قبول تحت هر شرایطی» توصیف کردند.
قاهره در تلاش برای جلوگیری از تکرار سناریوی هفت اکتبر، پیشنهادهایی ارائه داد که شامل موارد زیر است: تعهد کامل فلسطینیان به مفاد توافقنامه؛ خلع سلاح جناحها در مرحله فعلی؛ تضمینهای امنیتی برای محافظت از شهرکهای اسرائیلی از یک سو؛ جلوگیری از تصرف زمینهای جدید در غزه توسط اسرائیل از سوی دیگر. دیدگاه مصر همچنین شامل موارد زیر بود: حضور امنیتی فلسطین، استقرار نیروهای بینالمللی، بازسازی نوار غزه طبق یک جدول زمانی مشخص، حذف تدریجی گروههای مسلح از خیابانهای غزه.
این روزنامه گزارش داد که مقامات مصری برای اولین بار از زمان شروع آتشبس به ایالات متحده تأیید کردند که «متقاعد کردن مقاومت (حماس و جناحهای آن) به کنار گذاشتن سلاحهای خود بدون تضمینهای واقعی غیرممکن است».
منابع مصری تأکید کردند که «هرگونه بحثی در مورد سلاحها مستقیماً با تأسیس یک کشور فلسطینی مرتبط است» و ادامه وضعیت فعلی - مبتنی بر شکنندگی و ابهام سیاسی - منجر به ثبات پایدار نخواهد شد، که با آرمانهای اعلام شده توسط دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در مورد «دستیابی به صلح» در تضاد است.
روزنامه اسرائیل هیوم ادامه داد که این مذاکرات که مقامات قطری نیز در آن شرکت داشتند، شامل هشدارهایی مبنی بر اینکه قابلیتهای نظامی در غزه به طور کامل از بین نرفته است و خطر حملات جدید از نوار غزه همچنان پابرجاست، بود.
این روزنامه خاطرنشان کرد که «هشدارهای قاهره در مورد پیامدهای فروپاشی این توافق، تعدادی از مقامات آمریکایی را شگفتزده کرده است» که نشاندهنده بزرگی خطراتی است که میتواند ناشی از هرگونه سهلانگاری در اجرای تعهدات متقابل باشد.
نظر شما