سه شاخهٔ اصلی که بیشتر شناخته شده‌اند عبارت‌اند از: پول (Pool)، اسنوکر (Snooker) و کاروم (Carom).

• پول (Pool): بازی‌های ۸-بال و ۹-بال معروف‌ترین‌ها هستند. میزهای پول معمولاً جیبی (pocket) دارند و توپ‌ها ۲ و ۱/۴ اینچ (۵۷.۱۵ میلی‌متر) قطر دارند.
• اسنوکر (Snooker): بازی‌ای بریتانیایی با قوانین و توپ‌های مخصوص و میز بزرگتر با جیب‌های کوچک‌تر نسبت به پول. قطر توپ اسنوکر حدود ۵۲.۵ میلی‌متر (تقریباً ۲/۱۶ اینچ یا ۲.۰۶۷ اینچ) است.
• کاروم (Carom): بازی بدون جیب که بیشتر در اروپای قاره‌ای محبوب است؛ نیاز به میز بدون جیب و با سطح خاص دارد.

هر یک از این انواع نیازمندی‌های متفاوتی برای میز، توپ، پوشش (cloth) و لوازم جانبی دارند؛ بنابراین پیش از خرید باید نوع بازی مورد نظر خود را مشخص کنید.

اندازه‌های میز بیلیارد — راهنمای کامل

یکی از مهم‌ترین موارد در انتخاب میز، اندازهٔ میز بیلیارد آن است. اندازهٔ میز علاوه بر تأثیر روی تجربهٔ بازی، تعیین‌کنندهٔ فضای مورد نیاز در اتاق است.

میز پول (Pool)

• میز 7 فوت (۷′): اندازهٔ سطح بازی معمولاً 78 × 39 اینچ یا نزدیک به آن (تقریباً 198 × 99 سانتی‌متر). مناسب فضاهای کوچک و برای بازی‌های خانوادگی یا تفریحی. برای هتل‌ها، باشگاه‌های کوچک و منازل با فضای محدود مناسب است.
• میز 8 فوت (۸′ — استاندارد باشگاه): سطح بازی حدود 88 × 44 اینچ (تقریباً 224 × 112 سانتی‌متر). تعادل خوبی بین تجربهٔ حرفه‌ای و فضا؛ بسیاری از باشگاه‌ها و خانه‌های حرفه‌ای از این سایز استفاده می‌کنند.
• میز 9 فوت (۹′ — استاندارد مسابقات بین‌المللی برای ۹-بال): سطح بازی حدود 100 × 50 اینچ (تقریباً 254 × 127 سانتی‌متر). مناسب سالن‌ها و مسابقات رسمی؛ نیاز به فضای آزاد بیشتر برای ضربه‌زنی و حرکت.

برای تعیین فضای کلی مورد نیاز در اتاق، باید طول و عرض میز را به‌علاوهٔ فضایی برای ایستادن و استفاده از چوب در نظر بگیرید. به‌عنوان قاعدهٔ عمومی، باید حداقل 1.5 تا 1.8 متر (برای چوب‌های استاندارد ۱۴۷ سانتی‌متری) از هر طرف میز فضا داشته باشید. برای مثال میز 9 فوت به فضای کلی بیشتری (حدود 5×4 متر یا بیشتر) نیاز دارد.

میز اسنوکر

• میزهای اسنوکر بزرگ‌ترند؛ اندازهٔ سطح بازی استاندارد 12 فوت (۱۲′) است (تقریباً 3.6 × 1.8 متر). میز 10 یا 11 فوت نیز وجود دارد اما برای مسابقات حرفه‌ای میز 12 فوت مرسوم است. با توجه به ابعاد بزرگ، اسنوکر نیاز به فضای فراوان در اتاق دارد.

میز کاروم

• اندازه‌های معمول شامل 9 فوت و 10 فوت هستند اما نحوهٔ اندازه‌گیری و کاربرد آن با پول متفاوت است. کاروم بیشتر در اروپا و آسیا محبوب است و نیازمند میز بدون جیب و بالشتک (cushion) مخصوص است.

خرید میز بیلیارد — نکات کلیدی قبل از خرید

انتخاب میز مناسب ترکیبی از نیازهای فنی، کیفیت ساخت و بودجه است. در ادامه نکات مهم را دسته‌بندی کرده‌ام.

1. تعیین هدف و بودجه

• آیا میز برای استفادهٔ خانگی می‌خواهید یا باشگاه/سالن؟ میزهای خانگی معمولاً ساده‌تر و ارزان‌تر هستند؛ میزهای باشگاهی باید کیفیت و دوام بیشتری داشته باشند.
• بودجهٔ خود را مشخص کنید؛ میزهای ابتدایی با MDF و روکش مصنوعی ارزان‌ترند، اما برای کیفیت و طول عمر بیشتر باید سراغ میزهای اسلیت (slate) با فریم چوبی یا فلزی رفت که هزینهٔ بیشتری دارند.

2. جنس صفحهٔ میز (Slate vs MDF vs Composite)

• اسلیت (سنگ اسلیت): حرفه‌ای‌ترین گزینه؛ صفحه‌ای از سنگ که سطح کاملاً تخت و پایدار فراهم می‌کند. معمولاً 1 الی 3 لایه اسلیت استفاده می‌شود. نیاز به نصب حرفه‌ای (تنظیم سطح) و سنگینی بالا دارد (چند صد کیلوگرم بسته به اندازه). بهترین انتخاب برای تجربهٔ بازی دقیق و طولانی‌مدت.
• MDF یا روکش فشرده: ارزان‌تر و سبک‌تر؛ مناسب استفادهٔ تفریحی و خانگی، اما با گذشت زمان ممکن است شکل و سطح دقیق خود را از دست دهد.
• کامپوزیت‌ها یا صفحات آماده صنعتی: میان‌رده؛ برخی از میزهای جدید از جنس‌های ترکیبی استفاده می‌کنند که دوام خوب و قیمت متعادل دارند.

3. فریم و پایه‌ها

• فریم باید محکم و با ساختار توزیع وزن مناسب باشد تا اسلیت را به خوبی نگه دارد. پایه‌های قابل تنظیم (برای ترازکردن) ارزش زیادی دارند.
• جنس فریم: چوب سخت (مثل راش، بلوط) ظاهری لوکس و طبیعی می‌دهد؛ فریم فلزی یا ترکیبی می‌تواند استحکام بالاتری داشته باشد.

4. روکش (Cloth / Felt)

• معروف‌ترین نوع روکش برای بیلیارد «نِی» (worsted wool) یا ترکیبات پشم-نایلون است. کیفیت روکش روی سرعت و دقت حرکت توپ تأثیر دارد.
• برندهای معتبر مانند Simonis در بازار شناخته‌شده هستند. روکش‌های ارزان‌تر سریع‌تر ساییده می‌شوند و سرعت توپ را تغییر می‌دهند.

5. بالشتک‌ها (Cushions / Rails)

• بالشتک‌های با کیفیت (مثل K55 یا K66 برای اسنوکر و بالشتک‌های مخصوص پول) باید انعطاف مناسب و برگشت یکنواخت توپ را فراهم کنند. بالشتک نامرغوب بازی را غیرقابل پیش‌بینی می‌کند.

6. جیب‌ها و لوازم جانبی

• کیفیت جیب‌ها (پِوکِت‌ها) و نوع اتصال آن‌ها مهم است — برخی مدل‌ها جیب‌های چرمی دارند که دوام بیشتری دارند.
• لوازم جانبی مثل سه‌پایه، چراغ میز، ست توپ، چوب و جعبهٔ نگهداری را بررسی کنید.

7. خدمات پس از فروش و نصب

• میزهای اسلیت نیازمند نصب و تراز حرفه‌ای‌اند. مطمئن شوید فروشنده نصب و خدمات پس از فروش (تنظیم دوره‌ای، تعمیرات) ارائه می‌دهد.
• گارانتی فریم، بالشتک و روکش را چک کنید.

خرید توپ بیلیارد — مشخصات فنی و مقایسهٔ مواد

توپ‌ها نقش بسیار مهمی در کیفیت بازی دارند. چند معیار مهم در انتخاب توپ:

1. اندازه و استانداردها

• توپ‌های پول (Pool balls): استاندارد 2¼ اینچ = 57.15 میلی‌متر. این اندازه برای بازی‌های ۸-بال و ۹-بال معمول است.
• توپ اسنوکر: قطر استاندارد 52.5 میلی‌متر (تقریباً 2.067 اینچ). توپ اسنوکر کوچکتر و سبک‌تر است.
• توپ کاروم: اندازه‌های مخصوص خود را دارد؛ معمولاً مشابه اسنوکر یا کمی متفاوت.

2. جنس توپ

• فنولیک رزین (Phenolic resin): بهترین و حرفه‌ای‌ترین جنس. مقاومت و دوام بالا، سطح بسیار سخت و صاف، حفظ شکل و رنگ در طول زمان، واکنش مناسب به ضربه و اصطکاک پایین. برندهایی مثل Aramith شهرت زیادی دارند.
• پلی‌استر (Polyester / Polyurethane): ارزان‌تر، برای مصارف تفریحی مناسب، اما در برابر ترک و خط و خش ضعیف‌تر است و رفتار توپ ممکن است با گذشت زمان تغییر کند.
• کامپوزیت‌های دیگر: ممکن است ترکیبی از مواد برای کاهش هزینه یا تغییر ویژگی‌ها استفاده شود.

3. وزن و بالانس

• وزن استاندارد توپ پول حدود 160 تا 170 گرم است (بسته به استانداردها). بالانس باید دقیق باشد تا توپ غلتش یکنواخت داشته باشد.

4. رنگ و دوام

• توپ‌های ارزان ممکن است رنگ خود را از دست دهند یا سطحشان مات شود. توپ‌های فنولیک رنگ ثابت و جلای مناسبی دارند که تا سال‌ها حفظ می‌شود.

5. قیمت و بسته‌بندی

• ست‌های توپ حرفه‌ای از جنس فنولیک قیمت بیشتری دارند اما سرمایه‌گذاری به‌صرفه برای باشگاه‌ها و بازیکنان جدی است. برای کاربرد خانگی و تفریحی، ست‌های میان‌رده هم کفایت می‌کنند.

مقایسهٔ عملی: چه میز و توپ مناسب من است؟

• برای استفادهٔ خانگی و تفریحی در فضای کوچک: میز 7 فوت یا 8 فوت با صفحه MDF یا کامپوزیت + ست توپ پلی‌استر میان‌رده. روکش اقتصادی و خدمات ساده کفایت می‌کند.
• برای باشگاه یا استفادهٔ جدی: میز 8 یا 9 فوت با صفحه اسلیت چندلایه، روکش با کیفیت (worsted wool)، بالشتک استاندارد و ست توپ فنولیک.
• برای اسنوکر حرفه‌ای: میز 12 فوت اسنوکر با روکش مخصوص اسنوکر، توپ اسنوکر استاندارد 52.5 میلی‌متر و بالشتک‌های مخصوص.

نصب، تنظیم و نگهداری میز و توپ

نگهداری میز

• تراز سطح: میزهای اسلیت باید به‌صورت دوره‌ای تراز شوند. کوچک‌ترین ناصافی سطح می‌تواند مسیر توپ را تغییر دهد.
• محافظت از روکش: از کشیدن اشیاء نوک‌تیز روی روکش پرهیز کنید؛ گرد و غبار را با برس مخصوص یا جارو برقی با سری‌مخصوص تمیز کنید. برای لکه‌ها از محلول‌های مخصوص و ملایم استفاده کنید.
• قاب و پایه‌ها: از خشک شدن یا تاب برداشتن چوب جلوگیری کنید؛ رطوبت محیط را کنترل کنید.
• نورپردازی مناسب: نور مناسب و یکنواخت روی میز کیفیت بازی را بالا می‌برد.

نگهداری توپ

• تمیز کردن توپ: توپ‌ها را با پارچهٔ نرم و محلول‌های مناسب تمیز کنید تا چربی و گرد و غبار حذف شود. از مواد شیمیایی خشن خودداری کنید.
• بررسی ترک و شکستگی: توپ‌های ترک‌خورده یا دفرمه را تعویض کنید تا بازی تحت تأثیر قرار نگیرد.
• ذخیره‌سازی: توپ‌ها را در جعبه یا رک مناسب نگه دارید تا از ضربه و خراش محافظت شوند.

نکات تکمیلی برای خرید هوشمند

1. آزمایش قبل از خرید (اگر ممکن است): میز را امتحان کنید، توپ را در دست بگیرید و از کیفیت بالشتک و روکش مطمئن شوید.
2. خواندن نظرات و پرس‌وجو از باشگاه‌ها: تجربهٔ بازیکنان و باشگاه‌ها می‌تواند کمک بزرگی در تشخیص کیفیت فروشنده و محصول کند.
3. بررسی قطعات جایگزین: آیا روکش یا بالشتک به‌راحتی تعویض می‌شود؟ هزینهٔ تعویض قطعات را در نظر بگیرید.
4. تحویل و نصب: هزینهٔ حمل و نصب اسلیت ممکن است قابل توجه باشد؛ قبل از خرید این خدمات را مشخص کنید.
5. آموزش اولیه و نگهداری: بعضی فروشندگان آموزش نصب یا نگهداری اولیه را ارائه می‌دهند — این می‌تواند ارزش خرید را بالا ببرد.

جمع‌بندی و توصیه‌های نهایی

بیلیارد ترکیبی از مهارت فنی، تجهیزات باکیفیت و تمرین است. اگر می‌خواهید سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت و حرفه‌ای کنید:

• سراغ میز اسلیت با روکش معتبر و توپ‌های فنولیک بروید.
• خدمات نصب و تراز حرفه‌ای را فراموش نکنید.
• روکش و بالشتک با کیفیت را انتخاب کنید چون تأثیر مستقیم بر بازی دارد.

اگر هدف استفادهٔ تفریحی و خانگی است:

• میزهای میان‌رده (MDF یا کامپوزیت) و ست توپ میان‌رده کار شما را راه می‌اندازد و هزینهٔ کمتری دارد. اما به نگهداری پایه‌ای (تمیزکاری، محافظت از روکش) توجه کنید تا عمر مفید میز و توپ افزایش یابد.