به گزارش قدس آنلاین،این گونه‌ی سینمایی، بیش از آنکه به دنبال سرگرمی صرف باشد، تلاشی آگاهانه برای فهم، تحلیل و حتی اصلاح اجتماعی است؛ تلاشی که می‌تواند به شکلی عمیق، نشاط اجتماعی، خودآگاهی جمعی و فرهنگ‌سازی پایدار را به همراه داشته باشد. سینما حقیقت از دل خیابان‌ها، خانه‌ها، مدرسه‌ها، کارگاه‌ها و زیست روزمره مردم بیرون می‌آید. دوربین مستندساز در این نوع سینما، نه در مقام قاضی، بلکه به‌مثابه شاهدی آگاه عمل می‌کند؛ شاهدی که واقعیت را همان‌گونه که هست ثبت می‌کند، بی‌آنکه آن را بزک یا تحریف کند. همین ویژگی، مهم‌ترین وجه تمایز سینما حقیقت با سینمای داستانی است. مخاطب در مواجهه با مستند اجتماعی، با انسان‌هایی واقعی، مسائل واقعی و رنج‌ها و امیدهایی ملموس روبه‌رو می‌شود؛ مواجهه‌ای که می‌تواند احساس همدلی، مسئولیت اجتماعی و مشارکت فرهنگی را تقویت کند. یکی از کارکردهای مهم سینما حقیقت، نمایش لایه‌های پنهان جامعه است؛ لایه‌هایی که در زندگی روزمره یا رسانه‌های رسمی کمتر دیده می‌شوند. فقر پنهان، شکاف‌های آموزشی، نابرابری‌های اجتماعی، بحران هویت، مهاجرت، حاشیه‌نشینی، یا حتی اشکال نوین همبستگی اجتماعی، همگی موضوعاتی هستند که مستند اجتماعی می‌تواند با نگاهی دقیق و انسانی آن‌ها را برجسته کند. این برجسته‌سازی نه از سر سیاه‌نمایی، بلکه در راستای شناخت واقع‌بینانه جامعه صورت می‌گیرد؛ چرا که شناخت، پیش‌شرط هرگونه اصلاح و پیشرفت است. از سوی دیگر، سینما حقیقت به دلیل سنخیت ذاتی با واقعیت‌های اجتماعی، ظرفیت بالایی در ایجاد نشاط اجتماعی دارد. نشاطی که از جنس خنده‌های سطحی نیست، بلکه نوعی امید آگاهانه است؛ امیدی که از دیده‌شدن، شنیده‌شدن و به‌رسمیت‌شناخته‌شدن تجربه‌های زیسته مردم شکل می‌گیرد. زمانی که یک گروه اجتماعی، یک محله، یک معلم، یک کودک یا یک کارگر، تصویر واقعی خود را بر پرده می‌بیند، احساس تعلق و ارزشمندی در او تقویت می‌شود. این احساس، زیربنای سرمایه اجتماعی و اعتماد جمعی است.

سینما حقیقت همچنین رسانه‌ای کارآمد برای فرهنگ‌سازی است. مستند اجتماعی می‌تواند بدون شعارزدگی، مفاهیم عمیق فرهنگی، اخلاقی و انسانی را منتقل کند. تأثیرگذاری آن دقیقاً از همین نقطه ناشی می‌شود: روایت واقعیت، نه تحمیل پیام. وقتی مخاطب خود به کشف معنا می‌رسد، پیام درونی می‌شود و ماندگاری بیشتری می‌یابد. به همین دلیل، بسیاری از تغییرات نگرشی در جوامع مختلف، نه از مسیر تبلیغات مستقیم، بلکه از طریق آثار مستند شکل گرفته‌اند. در نهایت، سینما حقیقت را می‌توان حافظه‌ی تصویری جامعه دانست؛ حافظه‌ای که روایت‌های رسمی و غیررسمی، صداهای بلند و خاموش، و تجربه‌های فردی و جمعی را ثبت می‌کند. این سینما، پلی است میان هنر و واقعیت، میان زیبایی‌شناسی و مسئولیت اجتماعی. در جهانی که سرعت، سطحی‌نگری و مصرف‌گرایی رسانه‌ای رو به افزایش است، سینما حقیقت فرصتی برای مکث، تأمل و بازاندیشی فراهم می‌آورد؛ فرصتی که اگر قدر دانسته شود، می‌تواند نقشی تعیین‌کننده در شکل‌دهی به آینده فرهنگی و اجتماعی جامعه ایفا کند.

خبرنگار: محمد قبادی نژاد