از امروز اول دی‌۱۴۰۴، سازوکار دریافت مالیات بر ارزش افزوده از رستوران‌های زنجیره‌ای و سکوهای نمایش خانگی تغییر می‌کند؛ تغییری که بدون وضع هیچ مالیات جدیدی، واریز مالیات را به‌صورت مستقیم و برخط به خزانه‌داری کل کشور منتقل و دسترسی دولت به منابع توسعه شهری، سلامت و رفاه را بدون تأخیر امکان‌پذیر می‌کند. در این سازوکار، مالیات پرداختی مصرف‌کننده نهایی، به‌جای واریز به حساب مؤدی و انتقال با وقفه زمانی، مستقیم و به‌صورت برخط به خزانه‌داری کل کشور واریز خواهد شد. این اقدام به‌معنای وضع مالیات جدید یا افزایش نرخ‌ها نیست؛ بلکه فقط تغییر در شیوه وصول مالیات بر ارزش افزوده است؛ مالیاتی که پیش از این نیز از مصرف‌کننده اخذ می‌شد، اما گاه تا پایان دوره مالی در حساب بنگاه‌ها باقی می‌ماند. با اجرای روش جدید، هم دولت به منابع مالیاتی خود بدون تأخیر دسترسی پیدا می‌کند و هم فشار نقدینگی مضاعفی به مؤدیان وارد نمی‌شود.هوشمندسازی نظام مالیاتی و انضباط‌بخشی به وصول مالیات بر ارزش افزوده، در سال‌های اخیر به‌عنوان یکی از محورهای اصلاح مالیات‌ستانی دنبال شده است. مالیات بر ارزش افزوده به‌عنوان مالیات مبتنی بر مصرف، یکی از پایدارترین منابع درآمدی دولت به شمار می‌رود و منابع حاصل از آن در حوزه‌هایی مانند توسعه زیرساخت‌های شهری، نظام سلامت، خدمات رفاهی و شهرداری‌ها هزینه می‌شود.بر اساس این اصلاح، پرداخت مالیات به‌صورت سیستمی تعریف شده و امکان تسویه مالیات پس از نهایی شدن معاملات اعتباری و نسیه نیز فراهم است؛ موضوعی که به گفته کارشناسان، علاوه بر کاهش فشار بر بنگاه‌ها، به افزایش گردش سرمایه در اقتصاد نیز کمک می‌کند.
سیدعبدالکریم هاشمی‌نخل‌ابراهیمی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه در گفت‌وگو با قدس با اشاره به اجرای دریافت برخط مالیات بر ارزش افزوده گفت: هر اقدامی که به افزایش انضباط در مالیات‌ستانی منجر شود، گامی رو به جلو است. در سال‌های گذشته استفاده از فناوری‌های نوین در نظام مالیاتی کشور گسترش یافته و این مسیر منطقی و ضروری است.
وی با استناد به تبصره یک ماده ۱۷ قانون مالیات بر ارزش افزوده خاطرنشان کرد: هدف از این سازوکار، واریز بدون وقفه منابع به خزانه‌داری است تا در بخش‌های تعیین‌شده هزینه شود. مالیات بر ارزش افزوده یکی از مهم‌ترین منابع درآمدی دولت است و بخش‌هایی مانند امنیت، حوزه سلامت، تأمین اجتماعی و شهرداری‌ها به این منابع وابسته‌اند.عضو کمیسیون برنامه و بودجه تأکید کرد: هیچ مالیات جدیدی تعیین نشده و مبلغ اضافه‌ای از کسب‌وکارها دریافت نمی‌شود؛ همان مالیاتی که مصرف‌کننده پرداخت می‌کند، فقط از ابتدا به‌صورت مستقیم وارد حساب خزانه می‌شود.هاشمی‌نخل‌ابراهیمی همچنین گفت: دریافت برخط مالیات، زمینه سوءاستفاده‌ها و شائبه‌ها را از بین می‌برد. پیش از این، انتقادهایی درخصوص ماندگاری مالیات ارزش افزوده در حساب مؤدیان مطرح بود که با اجرای این سازوکار برطرف می‌شود.ولی‌الله بیات، عضو کمیسیون تلفیق بودجه مجلس، برخط شدن مالیات بر ارزش افزوده را ابزاری مؤثر برای افزایش شفافیت و جلوگیری از انحراف منابع دانست و به قدس گفت: با این روش، مسیر تخصیص منابع مشخص‌تر می‌شود و امکان رصد محل مصرف مالیات‌ها افزایش می‌یابد.وی تأکید کرد: هدف اصلی مالیات بر ارزش افزوده، تأمین مالی پروژه‌های زیرساختی و تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام است. اگر این منابع صرف هزینه‌های جاری شود، عملاً اثر پایداری برای اقتصاد کشور نخواهد داشت.
بیات افزود: برخط شدن نظام وصول، مانع ورود واسطه‌ها و لابی‌گری در تخصیص منابع می‌شود و اجازه نمی‌دهد اعتبارات از مسیر تعریف‌شده منحرف شود. در نتیجه، عدالت بیشتری در توزیع منابع مالی برقرار خواهد شد.به گفته این عضو کمیسیون تلفیق، اجرای این سازوکار می‌تواند به بهبود خدمات عمومی، تقویت زیرساخت‌ها و افزایش اعتماد عمومی نسبت به نظام مالیاتی کشور منجر شود.