فعالان بازار براین باورند که با توجه به کاهش درامد ارزی ایران طی سال جاری و افزایش قیمت ارز دربودجه 92, قیمت ارز دربازار ازاد نیز افزایش خواهد یافت .
انها بر این باورند که بانک مرکزی که وعده ارز تک نرخی را با رقم ارز مبادله ای میدهد ,قادر به انجام اینکار نخواهدبود وهمین امر باعث افزایش قیمت دلار در بازار ازاد خواهد شد , چرا که امسال قیمت پایه حدود 2500تومان خواهد بود .
درهمین راستا , معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی با اشاره به تک نرخی شدن ارز از زمان ابلاغ قانون بودجه سال 92، گفت: تا آن زمان مطابق با سال 91 به کالاهای اساسی ارز با نرخ مرجع اختصاص داده می شود و پس از آن و به میزان ما به التفاوت آن با ارز 2450 تومان یارانه داده می شود.
رحیم ممبینی درباره تک نرخی شدن ارز، گفت: در محاسبات بودجه‌ای، برای ارز یک نرخ داریم که همان 2450 تومان است.
درعین حال , رییس کمیسیون تجارت اتاق تهران دراین خصوص میگوید :از آنجایی که دولت زمینه‌های حذف ارز مرجع را فراهم نکرده بود، افزایش قیمت‌ها و غیر کنترل شدن بازار طبیعی بود.
محسن بهرامی ارض اقدس، درباره تصمیم دولت مبنی بر حذف ارز مرجع و تصمیم مجدد مبنی بر عدم حذف آن، گفت: حرکت به سمت تک نرخی شدن ارز و حذف ارز مرجع حرکت مثبتی است ولی راهکار خاص خود را می‌طلبد.
درعین حال رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه نرخ ارز در چند روز آینده روند نزولی به خود می‌گیرد، گفت: نرخ ارز بر اساس مصوبه مجلس طی 10 الی 15 روز آینده مشخص می‌شود و ما امیدواریم در روزهای آینده نرخ ارز در بازار آزاد روند نزولی به خود بگیرد که مطمئناً این موضوع در روزهای آینده اتفاق می افتد.
وی در خصوص آخرین وضعیت نرخ تورم و رشد حجم نقدینگی در کشور گقت:با توجه به تمهیدات در نظر گرفته شده نرخ رشد تورم تا پایان سال گذشته به رقم 30.5 درصد رسید که این رقم میانگین شاخص های مورد بررسی بانک مرکزی بود، همچنین نرخ رشد نقدینگی تا پایان سال گذشته به رقم 30.8 درصد رسید.
معاونت اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی هم از تداوم روند نزولی قیمت ارز در بازار خبر داد و اعلام کرد: آخرین گزارش شاخص های مالی جهان و ایران حاکی از روند رو به کاهش قیمت ارزهای جهانی در برابر ریال طی ماههای پایانی سال گذشته بوده است.
***موانع سقوط ارز
درمقابل این اظهارات , یک کارشناس اقتصادی با اشاره به 4 عامل تورم 31.5 درصدی، رشد بالای نقدینگی، انتظارات تورمی و محدودیت منابع ارزی گفت: با توجه به این شرایط، به نظر می‌رسد شرایط برای تک‌نرخی شدن ارز فراهم نیست.
ابوالقاسم حکیمی‌پور با اشاره به شرایط فعلی اقتصاد ایران، اظهارداشت: بانک مرکزی در اواخر سال گذشته اعلام کرد که با دو چالش تورم و نرخ ارز مواجه است.
وی ادامه داد: طبق آخرین آمارها تورم به 31.5 درصد رسیده است و طبق پیش‌بینی‌ها تورم در سال جاری افزایش می‌یابد و در حال حاضر ایران جزو کشور‌های با تورم بالا قرار دارد؛ بالاترین نرخ تورم در سال‌های 72 و 74 حدود 34 و 49.5 درصد بوده است و تورم 31.5 درصدی دومین تجربه تورم بالا است.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه در آن دوره طرح تعدیل اقتصادی به اجرا درآمد و منجر به افزایش شدید تورم در کشور شد، گفت: یکی از اهداف همه مسئولان اقتصادی در دوره‌های مختلف تک نرخی کردن ارز بوده است اما در عمل نه تنها ارز تک نرخی نشد بلکه اقتصاد دوباره به شرایط قبل بازگشت و حتی شاهد چند نرخ در بازار هستیم.
وی با اشاره به دو چالش تورم و نوسان نرخ ارز گفت: در گذشته تصور این بود قیمت حامل‌های انرژی افزایش یابد تورم 2 تا 4 درصد افزایش خواهد یافت اما تجربه نشان داد که افزایش نرخ ارز تورم را به صورت افسار گسیخته افزایش می‌دهد و از یک و نیم سال اخیر عامل اصلی رشد تورم، سیر صعودی ارز بوده است.
حکیمی‌پور افزود: تک نرخی شدن ارز همواره جزو پیشنهاد‌های صندوق بین‌المللی و بانک جهانی بوده و همه کشورها چنین مساله را دنبال می‌کنند و صندوق بین‌المللی پول رانت ناشی از چند نرخ در بازار را به کشور‌ها گوشزد کرده است.
وی تصریح کرد: در صورتی که بین نرخ ارز مرجع و بازار تفاوت وجود داشته باشد همواره برخی از این فاصله قیمتی سود‌های کلانی به دست می‌آورند زیرا سازمان‌های ناظر بر بازار ارز کارایی لازم را ندارند و نمی‌توانند عوامل مخرب بازار ارز را کنترل کنند.
این اقتصاددان با بیان اینکه برای تک نرخی کردن ارز باید یک برنامه‌ریزی منسجمی تدوین و اجرایی شود، تصریح کرد: به نظر می‌رسد بانک مرکزی که متولی اجرای سیاست‌های پولی کشور است از استقلال کافی برخودار نیست و سایر نهادها بر تصمیمات بانک مرکزی تاثیر‌گذار هستند.
وی گفت: به نظر می‌رسد این تصمیم بیشتر سیاسی و دستوری است و در صورتی که استقلال تصمیم‌گیری به بانک مرکزی داده شود شرایط تک‌نرخی شدن ارز ایجاد خواهد شد.
حکیمی‌پور با اشاره به الزامات تک نرخی شدن ارز، اظهارداشت: برای تک نرخی شدن ارز دولت باید مرتبا به بازار ارز تزریق کند تا همه تقاضا‌ها پوشش داده شود همچنین دولت می‌خواهد مابه ‌التفاوت ارز مبادله‌ای یا مرجع را یارانه بپردازد که این اقدام موجب افزایش رشد نقدینگی خواهد شد.
وی با اشاره به اذعان بانک مرکزی بر مشکل تورم و ارز، افزود: درآمد ارزی کشور در سال گذشته 50 درصد کاهش یافته و از طرف دیگر نقدینگی در حال افزایش است و توزیع یارانه از محل مابه ‌التفاوت قیمت ارز بر افزایش بیشتر آن دامن می‌زند؛ در 7 سال گذشته حجم نقدینگی از 65 هزار میلیارد تومان به بیش از 450 هزار میلیارد تومان رسیده و این پدیده رشد تورم را در پی داشته است.
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که با توجه به همه این مسائل شرایط برای اجرای طرح تک نرخی کردن فراهم است، گفت: با توجه به تورم 31.5 درصدی فعلی و همچنین وجود رشد نقدینگی بالا، افزایش نرخ ارز و پدیده انتظارات تورمی شرایط برای اجرای این طرح فراهم نیست.
وی ادامه داد: وقتی بانک مرکزی نرخ ارز را عامل اصلی افزایش نرخ تورم می‌داند باید ظرف دیگر مساله که رشد نقدینگی را باید مورد توجه قرار داده و کنترل کند و در واقع یکی از الزامات یکسان‌سازی نرخ ارز کنترل رشد نقدینگی است.
حکیمی‌پور با اشاره به اقدامات بانک مرکزی برای کنترل نقدینگی در سال گذشته، افزود: در سال گذشته با فروش اوراق مشارکت بخشی از نقدینگی جمع‌آوری شد و در صورت عدم اجرای این اقدامات کنترلی هم‌اکنون نقدینگی به 40 درصد رسیده بود.
وی تاکید کرد: اقتصاد پدیده‌ای چند وجهی است و باید انتظارات تورمی را هم مد نظر قرار داد و در صورتی که تنها برای کنترل قیمت‌ها دولت بخواهد به تولید یارانه بپردازد باز هم انتظارات تورمی افزایش خواهد یافت؛ به نظر می‌رسد این اقدام تنها به صورت مقطعی جوابگو خواهد بود و این معضل بر جای خود باقی خواهد ماند.
این اقتصادان با اشاره به سایر عوامل گفت: هنوز تصویر روشنی از شرایط اقتصاد ایران در سال جاری وجود ندارد و به عنوان مثال میزان درآمدهای ارزی و سیاست‌های تولید و تجارت مشخص نشده است به همین دلیل اظهار نظر در این شرایط پیش‌بینی نتیجه طرح تک‌نرخی کردن ارز منطقی نیست.
وی با بیان اینکه طرح این مساله در شرایط فعلی کشور به صلاح نبود، تصریح کرد: در صورت کنترل نقدینگی و بهبود درآمدهای ارزی و ایجاد آرامش در فضای اقتصادی کشور می‌توان به تک‌نرخی کردن امیدوار بود.
یک اقتصاددان هم درباره پیش‌بینی خود از بازار ارز در سال 92 گفت : ارز در سال جاری وابسته به نوع مدیریت درآمد‌های ارزی است، چرا که واقعا در شرایط کمبود ارز قرار داریم و نباید اجازه داده می شد که بخش زیادی از منابع در پرتفو‌های سوداگران قرار گرفته و آرامش را از بازار سلب کند.

وی تاکید کرد: اگر بازار مدیریت شده و از افکار توهم‌آمیزی نظیر این‌که با افزایش نرخ ارز صادرات نیز افزایش یافته وبودجه تقویت می‌شود دوری شود می‌توان امیدوار بود که به اقتصادی با ثبات ارزی دست یافت.

شاکری با تاکید بر این‌که بازار ارزی نیازمند مدیریت است، گفت: درست است که تحریم‌ها موجب اعمال محدویت شده‌اند اما باید توجه داشت که می‌توان به گونه‌ای رفتار و سیاست‌گذاری کرد که آثار تحریم کمرنگ شود، اما متاسفانه سیاست‌های اجرا شده نتیجه‌ای عکس داشته‌اند.