جایزه کتاب سال شعر جوان که چند سالی است به نام زنده یاد قیصر امین پور برگزار می شود- به نظر می رسد مسؤولان برگزاری آن می خواهند کم کم نام جایزه قیصر امین پور را از عنوان آن بردارند، شاید هم فعلاً در تعارفی که چند سال قبل کرده اند و گرفته، مانده اند!- به مجموعه شعرهایی اهدا می شود که شاعران زیر سی سال در دو رشته شعرهای کلاسیک و شعر نو - بگوییم سپید بهتر است، چون عملاً شعر نیمایی و شعر آزاد در این گونه تقسیم بندی ها دیده نمی شوند- اهدا می شود.
امسال هیأت داوران شعر کلاسیک متشکل از محمدعلی بهمنی و اسماعیل امینی در بخش شعر سنتی، مجموعه شعر «بر یادگار قمری همخون» علی عباس نژاد را به عنوان کتاب سال برگزیدند. در این بخش همچنین از دیگر نامزدهای نهایی، جواد زهتاب برای کتاب «گوشه ای در اصفهان» و پانته آ صفایی برای کتاب «از ماه تا ماهی»، تقدیر شد.
در بخش شعر نو هیات داوران شامل شمس لنگرودی، عنایت سمیعی و فرزان سجودی، مجموعه شعر «مردن به زبان مادری» روجا چمنکار را برگزیدند. همچنین از دیگر نامزدهای این بخش، منیره حسینی برای کتاب «بی حواس ترین زن دنیا»، حامد رحمتی برای کتاب «عکاس دوره گرد» و هاجر فرهادی برای کتاب «مشتی سنگ میان سطرها» تقدیر شد.

برنامه ریزی و شفافیت

دفتر شعر جوان به عنوان برگزارکننده این مراسم دارای سابقه و فعالیت طولانی و درخشانی در حوزه شعر جوان است. در سالهای پایانی دهه 60 زمانی که شاعران جوان تریبونی برای مطرح شدن و جایی برای گرد هم آمدن نداشتند، کنگره های سالانه این دفتر جای مناسبی برای توجه به شعر جوان آن روزگار بود. تنها مروری بر نام اعضای پنج دوره اولیه این دفتر کافی است تا بفهمیم چه تعداد شاعر و هنرمند در آن سالها از اعضای این دفتر بوده اند و در سالهای بعد در رشته های هنری متفاوت به چهره های قابل اعتنایی بدل شده اند: آتوسا صالحی، ابوالفضل پاشازاده، امیرحسین مدرس، چیستا یثربی،حمیدرضا شکارسری،سودابه امینی، محمودسنجری، محمدرمضانی فرخانی، نیلوفر لاری پور، راضیه بهرامی، سعید آرمات، حسین تقدیسی، شادی صدر، شهرام شکیبا، عرفان نظرآهاری، فاطمه سالاروند، کاملیا انتخابی فرد، کورش ادیم، اسماعیل فیروزی، سیدضیاء قاسمی، نرگس رجایی، هادی خورشاهیان، محسن وطنی و....
این روند در سالهای اخیر کاهش یافته است. بخشی از این کاهش به شکل گیری رسانه های دردسترس و شخصی شده و تعدد مراکز و مجامعی که تریبون در اختیار جوانان قرار می دهند، بر می گردد و بخشی دیگر به تغییر جهت مدیریتی دفتر شعر جوان که در سال های اخیر دیگر علاقه ای به کنگره های سالانه تأثیرگذارش و برنامه ریزی عمده ای برای جذب شاعران شهرستانی ندارد و در عوض در عرصه انتشارات و برگزاری کلاسهای متمرکز فعالیت کرده و اتفاقاً در این زمینه نیز فعالیت قابل قبولی داشته است، به گونه ای که در همین دوره از میان هفت کتاب راه یافته به مرحله نهایی، سه کتاب از انتشارات خود شعر جوان بوده است.
نکته مهم در این میان این است که برگزاری جایزه کتابی مختص شاعران جوان، خلائی بوده که در سالهای اخیر احساس می شده است و ورود این دفتر به انتخاب کتاب سال شعر جوان به شرط داشتن برنامه ریزی مدون، دبیرخانه دایمی و شفافیت در تمامی مراحل اجرایی می تواند به پرشدن بایسته این خلاء منجر شود.
از برگزیده دوره قبل چه خبر؟

در اینکه گزینش کتابهای امسال دفتر شعر جوان ، تا چه حد به سلیقه عمومی شاعران نزدیک است، حرف چندانی نمی زنیم؛ چون بارها شنیده اید و شنیده ایم که در جاهایی سلیقه تیم داوری است که حرف اول را می زند و شاید یک هیات داوران دیگر، نتیجه دیگری را رقم بزنند همچنان که بعید است هر هیأت داور دیگری در بخش شعر سنتی از میان سه کتاب معرفی شده در بخش شعر کلاسیک به همین ترتیبی رای بدهند که آقایان بهمنی و امینی داده اند .
نکته مهم در این است که با پایان یافتن هر دوره انتخاب کتاب سال شعر جوان قرار است چه اتفاقی برای کتاب برگزیده بیفتد. اگر چه بخشی از تأثیرگذاری هر جایزه ای در بخش تبلیغات است و اعطای عنوان برگزیده شعر جوان می تواند به مطرح شدن و دیده شدن یک کتاب کمک کند، اما باید قبول کرد که این تأثیر آن چنان نیست که بتوان به کمک آن کتابی را از میان کتابهای دیگر برکشید و بیشتر و بهتر نشان داد.
سال گذشته دفتر شعرجوان از میان هفت مجموعه معرفی شده برای کتاب سال، «خوابگرد» و «جاده های بی پا» سروده مریم فتحی را از انتشارات آهنگ دیگر برگزید، پرسش این جاست که چه اتفاقی برای این کتاب افتاد؟ مریم فتحی و کتابش چقدر در مطبوعات و رسانه ها دیده شدند؟ انتشاراتی که این کتاب را منتشر کرده بود، چقدر از این عنوان بهره برد؟ خود دفتر شعر جوان چه حمایتی از کتاب برگزیده اش کرد؟
مسؤولان این دفتر که ارتباط خوبی با مسؤولان وزارت ارشاد دارند، چقدر برای حمایت از کتاب برگزیده شان ، لابی کردند؟ البته از میان کتابهای امسال ، احتمالاً کتاب خانم روجا چمنکار به لطف کارزار تبلیغاتی ناشر و شهرتی که شاعر کسب کرده است، نیاز چندانی به تلاش برای مطرح شدن ندارد اما بقیه کتابها چه؟ به هر حال مطرح شدن و مطرح کردن یک اثر تنها بخشی از فرایندی است که آن را حمایت از یک اثر فرهنگی می دانیم و به نظر می رسد باید برای این بخش نیز سرمایه گذاری و برنامه ریزی کرد.