بر این اساس هر چند برخی از کشورهای آفریقایی و آمریکای جنوبی عضو اوپک همچون نیجریه، لیبی، آنگولا و ونزوئلا نسبت به کاهش قیمت نفت واکنش سفت و سختی نشان دادهاند، اما کارشناسان بازار معتقدند، عربستان بزرگترین تولید کننده نفت اوپک و آمریکا ائتلافی را شکل داده اند تا با کاهش بهای نفت، اقتصاد کشورهایی همچون ایران، روسیه و ونزوئلا را آزار دهند. اتحاد نفتی میان عربستان و آمریکا مسبوق به سابقه هم بوده است و این دو کشور در سال 1985 میلادی با پایین کشیدن فیتیله قیمت طلای سیاه زمینه فروپاشی امپراتوری شوروی را فراهم کردند.
در همین خصوص استاد دانشگا ه امام صادق (ع) درباره پیامدهای منفی کاهش قیمت نفت در گفت و گو با خبرنگار ما گفت: کسری بودجه، افزایش قیمت دلار و کاهش بازده تولید از مهمترین پیامدهای کاهش قیمت نفت در اقتصاد ایران است.
دکتر کامران ندری افزود: در زمان حاضر این موضوع محسوس نیست، اما به طور قطع تا چند ماه آینده کاهش قیمت نفت کاملاً بر اقتصاد ایران قابل لمس خواهد بود.
به گفته وی، وقتی که اقتصاد نفتی ایران بیشترین تولید را دارد، اما مبنای شاخص قیمت وجود ندارد، این پدیده خواه ناخواه به وجود خواهد آمد.
این کارشناس اقتصادی نبود مبنای شاخص قیمت را علت اصلی به وجود آمدن این بحران اعلام کرد و گفت: باید یک مدیریت بحران به این منظور ایجاد شود. وی با اشاره به اینکه کاهش قیمت نفت کسری بودجه را تشدید خواهد کرد، گفت: به دلیل وابستگی شدید به قیمت نفت خواه ناخواه اقتصاد دچار مشکلات زیادی خواهد شد.
ندری افزود: کاهش قیمت نفت اغلب بنگاههای تولیدی که از بودجههای عمرانی استفاده میکنند و سهمی از این بودجه دارند، متضرر خواهد کرد.
وی با اشاره به اینکه پایین آمدن قیمت نفت همیشه به ضرر کل اقتصاد کشور تمام شده است، ادامه داد: ما باید در بلندمدت وابستگی شدید به درآمدهای نفتی را کاهش دهیم.
استاد دانشگاه امام صادق(ع) با اشاره به اینکه پایین آمدن قیمت نفت رکود فعلی را افزایش میدهد، خاطرنشان کرد: وقتی منابع دولت کاهش پیدا میکند، خواه ناخواه استفاده از منابع بانک مرکزی (پول و قدرت) افزایش پیدا کرده و در نتیجه به نظر میرسد، این مسأله به تداوم رکود تورمی در کشور ادامه خواهد داد.
وی ادامه داد: متوقف شدن پروژههای عمرانی و افزایش پروژههای نیمه تمام از دیگر نتایج پایین آمدن قیمت نفت خواهد بود.
دکتر ندری، بازیهای پشت پرده عربستان با اهداف سیاسی و اقتصادی را از جمله دلایل پایین آمدن قیمت نفت عنوان میکند و میافزاید: نفت شيل (Shale Oil) در آمریکا در سالهاي اخير به يکي از موضوعات مهم محافل انرژي تبديل شده است. نفت شيل نوعي انرژي جديد نيست؛ بلکه شيل نفتي فقط منبع استخراج متفاوتي براي تأمين نفت نسبت به منابع معمول نفت خام محسوب ميشود که نفت استخراجي آن را نفت شيل مينامند. وی افزود: این موضوع رقیب جدیدی برای تولیدکنندگان سنتی است، به طوری که توليد نفت از شيلهاي نفتي روز به روز در حال افزايش است که میتواند رقیبی جدی برای تولید کنندگان اوپک باشد.
وی ادامه داد: البته به نظر میرسد، بیشتر اهداف سیاسی در کاهش قیمت نفت در میان است، این در حالی است که عربستان اعلام کرده، برای اینکه تولید انرژی را از سایر منابع غیرنفتی کاهش دهد، این کار را انجام میدهد.
وی دلیل اقتصادی پایین آوردن قیمت نفت از سوی عربستان را از صرفه اقتصادی انداختن قیمت نفت «شیل اویل» آمریکا که جایگزین نفت سیاه شده است دانست و ادامه داد: این امر باعث خواهد شد که سود کشورهای صادرکننده عمده نفت افزایش یابد.
در همین حال کارشناسان بر این باورند اولین راهکار کاهش وابستگی به نفت - با در نظر گرفتن توسعه و رشد در صادرات محصول نهایی- در شرایط فعلی اخذ مالیات است، اما این راهبرد در شرایطی که اقتصاد ایران در وضع رکود تورمی است و بخش کسب و کار توان پرداخت مالیات بیشتر را ندارد چندان مؤثر به نظر نمیرسد؛ توضیح اینکه، این روزها لایحه «رفع موانع تولید» که قرار است اجرای آن فضای کسب و کار را رونق دهد و موتور تولید را روشن کند در مجلس بررسی میشود که در صورت نهایی شدن آن یکی از مطالبات ملی یعنی کاهش وابستگی بودجه به نفت با سازوکار اخذ مالیات از طریق رونق بخش تولید محقق میشود.
نظر شما