خداوند متعال در آیه 67 سوره توبه می فرماید: لْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ بَعْضُهُم مِّن بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمُنكَرِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ وَيَقْبِضُونَ أَيْدِيَهُمْ نَسُواْ اللّهَ فَنَسِيَهُمْ إِنَّ الْمُنَافِقِينَ هُمُ الْفَاسِقُونَ؛ مردان و زنان منافق از یکدیگرند (از یک قماشند) به منکر فرمان می دهند و از معروف نهی می کند و دست های خود را (از بخشش و انفاق) می بندند. خدا را فراموش کرده اند پس خداوند نیز آنان را فراموش کرده است. همانا منافقان همان فاسقانند.
اما باید دانست که در این آیه نکات فراوانی نهفته است، از جمله:
1- زن و مرد در اصلاح یا فساد جامعه هر دو نقش دارند.
2- اهل نفاق، اصول و عملکردهای مشترک دارند.
3- اشاعه فحشا و دعوت به منکر و نهی خوبی ها، نشانه های نفاق است.
4- در فرهنگ منافقان خیررسانی نیست.
5- ترک امر به معروف و نهی از منکر و انفاق در راه خدا نشانه فراموش کردن خداست.
6- محرومیت از لطف الهی و به فراموش سپرده شدن، نتیجه فراموش کردن خداست.
7- کیفرهای الهی با کردار انسان متناسب است «نسوالله فنسیهم».
8- منافقان در محاسبات خود، مردم را در نظر می گیرند نه خدا را.
9- انفاق و دو رویی فسق است «هم الفاسقون». (تفسیر نور، جلد 5)
صفات منافقین در جزء دهم «سوره توبه»:
1- اگر غنایم جنگی نزدیک باشد و سفری کوتاه برای جهاد باشد منافقان آماده می شوند.
2- چون دسترسی به غنایم جنگی برایشان (در جنگ تبوک) سخت بود قسم دروغ می خوردند که اگر می توانستیم با شما به جنگ می شدیم. (42- توبه)
3- منافقان چون ایمان به هدف ندارند در پی بهانه و فرارند. (45- توبه)
4- منافقان هرگز تصمیم به جبهه رفتن را ندارند. (46- توبه)
5- حضور منافقان در جبهه عامل تضعیف روحیه ها و تفرقه و تردید است. (47- توبه)
6- منافق ظالم است. (47- توبه)
7- منافقان با قصد و انگیزه، سراغ فتنه می روند. (48- توبه)
8- فتنه نگری و تفرقه افکنی کار همیشه و پیوسته منافقان است. (48- توبه)
9- منافقان هرگز دلشان تسلیم نظام اسلامی نمی شوند. (48- توبه)
10- منافقان برای فریب متدینین از عنوان های مذهبی استفاده می کنند و به اسم نگاه نکردن به دختران رومی (در جنگ تبوک) فرمان خدا و رسول خدا (ص) را زیر پا می گذارند. (49- توبه)
11- منافقان از پیروزی مسلمانان ناراحت می شوند. (50- توبه)
12- منافقان از ناگواری های مسلمین به نفع مقاصد خود سوء استفاده و تبلیغ می کنند. (50- توبه)
13- از نشانه های نفاق، نماز با کسالت و انفاق با کراهت است. (54- توبه)
14- منافقان ثروتمند سخت جان می دهند. (55- توبه)
15- یکی از ابزار کار منافقان قسم دروغ است. (56- توبه)
16- در قبول کردن توبه منافق و باور کردن ادعایش عجله نکنید چون دروغ می گویند. (56- توبه)
17- ترس و وحشت قلبی یکی از نشانه های منافقین است. (56- توبه)
18- منافق حراسان است و در پی فرصت است تا از وضع موجود بگریزد. (57- توبه)
19- زندگی منافق آواره است و با مسلمانان زندگی اضطراری دارند. (57- توبه)
20- منافق نیش می زند و جسارت می کند حتی به پیامبر (ص). (58- توبه)
21- لبه تیز حمله منافقین و تبلیغات آنان رهبری است. (58- توبه)
22- منافق به حق خود قانع نیست، خودخواه و بی منطق است. (58- توبه)
23- منافق هرگز از خداوند و تقدیرهای او راضی نمی شود. (59- توبه)
24- منافق باعث آزار پیامبر (ص) است. (61- توبه)
25- منافق پیوسته در ترس و وحشت است و می خواهد با سوگند و تظاهر توجه ها را جلب کند. (62- توبه)
26- منافق هر لحظه از افشا شدن چهره اش نگران است. (64- توبه)
27- وقتی توطئه خطرناک آنان یعنی نقشه قتل پیامبر (ص) فاش می شود می گویند این کار ما مزاح و شوخی بود. (65- توبه)
28- منافق در حقیقت کافر است. (66- توبه)
29- منافقین دعوت به زشتی ها می کنند و مردم را از کار خیر باز می دارند. (67- توبه)
30- وعده دوزخ ابتدا برای منافقان است و بعد کفار. (68- توبه)
31- منافقان هرچند در دنیا خود را در کنار مومنان جای می دهند در آخرت در ردیف کفار خواهند بود. (68- توبه)
32- اعمال منافقان نابود می شود. (69- توبه)
33- منافقان پیمان شکنند و مسخره کردن کار آنها است. (77 و 79 توبه)
34- منافقان با تبلیغات سوء سعی می کنند مردم را نسبت به جهاد دلسرد کنند. (79- توبه)
35- در دید منافقان مقدار مال مهم است نه انگیزه ها و خصلت ها. (79- توبه)
36- منافقان از گناه و نافرمانی خدا و رسول (ص) خوشحالند. (81- توبه)
37- جهاد با مال برای منافقان سنگین است و مانع کمک دیگران به جبهه می شوند. (81- توبه)
38- منافقان برای بازداشتن مردم از جهاد مشکلاتی چون گرمی هوا را مطرح می کنند. (81- توبه)
39- مرده منافق حتی باید تحقیر شود و نباید در تشیع جنازه آنان رفت و نماز بر آنها نباید گذاشت. (84 توبه- تفسیر نور، جلد 5)
حجت الاسلام و المسلمین حسن بابایی حسکویی؛ استاد حوزه و دانشگاه
نظر شما