گفته میشود اکثریت مجلس دهم اصولگرا هستند و احتمال اینکه لاریجانی، رئیس مجلس شود بسیار بالاست، اما آنطور که شواهد و قرائن نشان میدهد، اصلاحطلبان این مسأله را باور نداشته و نسبت به آن واکنش نشان دادهاند. اکنون هر دو جناح مدعی داشتن اکثریت مجلس هستند اما به هر تقدیر انتخابات هیأت رئیسه مجلس میتواند واقعیتها را عیان ساخته و نشان دهد که برنده واقعی در میدان انتخابات چه طیفی یا جناحی بوده است.
البته برمبنای اظهارات برخی از کارشناسان، با توجه به غالب بودن تعداد فراکسیون فراگیر، ریاست لاریجانی برای مجلس دهم تا حدود زیادی قابل پیشبینی است اما بازهم باید منتظر بود و دید چه پیش میآید.
واقعیاتی برای ریاست لاریجانی بر مجلس دهم
دکتر «مصطفی ملکوتیان» استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، پیشبینی خود را از رقابت آقایان لاریجانی و عارف برای تکیه بر ریاست مجلس دهم اینچنین بیان میکند: در عالم سیاست بدلیل پیچیدگی موضوعات و نقش عوامل مختلف، پیشبینی کار سختی است و آنچه بیان میکنیم احتمال است.
وی با بیان اینکه چهار مطلب به ما میگوید که با احتمال خیلی بیشتر، لاریجانی با پذیرش این فرض که همه اصولگرایان مجلس دهم به ایشان رأی خواهند داد، به ریاست مجلس انتخاب خواهد شد، میافزاید: اول اینکه در مجموع کشور، منتخبین اصولگرا برتری آشکاری نسبت به اصلاحطلبان در مجلس دهم دارند، دوم اینکه طبق شواهد، اصلاحطلبان در خیلی از حوزههای انتخابیه، به هر دلیل اصولگرایان به گفته آنها میانهرو را به عنوان کاندیدای موردنظر خود معرفی کردند.
ملکوتیان ادامه میدهد: سومین مطلب اینکه در گردهماییهایی که پس از برگزاری مراحل اول و دوم انتخابات مجلس دهم توسط اصولگرایان و اصلاحطلبان و بطور جداگانه برگزار شد، تعداد اصولگرایان به وضوح و بطور قاطعی بیشتر بود و نکته چهارم اینکه بیشتر مستقلها بطور طبیعی بدلیل درونمایههای عقیدتی و سیاسی همچنین تجربیات سیاسی و مانند آنها، به اصولگرایان گرایش دارند.
به گفته این استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران اگر این چهار مطلب درست باشد، میتوانیم نتیجه بگیریم که به احتمال خیلی زیاد لاریجانی به ریاست مجلس دهم انتخاب خواهد شد.
گرایش مستقلان به ریاست لاریجانی در مجلس
وی معتقد است اصولگرایان و بخش قابل توجهی از مستقلها به لاریجانی و اصلاحطلبان و تعدادی از مستقلها به عارف رأی خواهند داد و اعتدالیها نیز نظر دولت محترم را در این رابطه اجرا خواهند کرد که تقریبا مشخص است دولت این روزها ریاست چه کسی را بر مجلس می پسندد.
استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران در پاسخ به این نکته که اخیراً اظهارنظرهایی از برخی کارشناسان مبنی بر حمایت دولت از لاریجانی برای ریاست مجلس دهم به گوش میرسد، میگوید: بنده اظهارنظر رسمی از اعضای محترم هیأت دولت در این خصوص ندیده و نشنیدهام که از یکی از دو کاندیدا حمایت کرده باشند. دولت در این انتخاب احتمالاً از فردی حمایت خواهد کرد که بتواند رأی بیشتری بیاورد و کرسی ریاست مجلس را در اختیار بگیرد بنابراین طبیعی است که لاریجانی بیشترمورد توجه باشد.
وی درخصوص تفاوت در نتایج ریاست لاریجانی و عارف در مجلس میگوید: جناحها و گروههای سیاسی هر کدام دیدگاههای متفاوتی درباره موضوعات مختلف از مسائل داخلی و اقتصاد گرفته تا سیاست خارجی دارند و لذا هر یک از این دو طیف که بتواند بر کرسی ریاست مجلس تکیه بزند، تأثیرات خود را مبتنی بر وزن خود در مجلس، بر تحولات بهجای خواهد گذاشت.
تفاوتهای دیدگاهی مولود حضور جناحهای مختلف در مجلس
وی به زمزمههایی مبنی برکنارهگیری عارف به نفع لاریجانی اشاره میکند و معتقد است احتمال چنین امری وجود دارد.
ملکوتیان در پاسخ به این سؤال که آیا در اختیار گرفتن ریاست مجلس میتواند بر انتخابات آتی ریاستجمهوری تأثیر بگذارد، میگوید: عوامل مختلفی بر این امر مؤثر هستند که میباید به همه آنها توجه کرد و این هم میتواند یکی از عوامل باشد. البته الان خیلی زود است که درباره این مسأله نتیجهگیری کنیم.
در این میان عدهای از کارشناسان بر تأثیرگذاری انتخابات ریاست مجلس دهم بر انتخابات اسفند94 نیز تاکید کرده و عنوان میکنند اینکه لاریجانی یا عارف به ریاست مجلس دهم انتخاب شوند، مشخص خواهد کرد که پیروز نهایی انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی چه طیف و جناحی بوده است. اینکه اصولگرایان یا اصلاحطلبان برنده نهایی این انتخابات بودهاند بسته به نتیجه انتخاب هیأت رئیسه مجلس دهم دارد.
اما باز هم هر یک از کارشناسان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی نظر خود را دارند و برخی نیز از گمانهزنی در این راستا خودداری میکنند. «پرویز سروری»، قائم مقام جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی هم درباره رئیس مجلس دهم اینچنین به گمانهزنی میپردازد و میگوید: آنچه امروز در میدان دیده میشود، رقابت خیلی نزدیک بین عارف و لاریجانی برای تصدی ریاست مجلس دهم است.
وی با بیان اینکه تعداد اصولگراها بیشتر از اصلاحطلبان است، میافزاید: با توجه به نقش تأثیرگذار مستقلها در این مرحله، برآورد ما این است که مستقلین بیشتر نظرشان به ریاست لاریجانی است و با این تعبیر فکر میکنم که تا روز انتخابات ورق به نفع لاریجانی بچرخد.
دلایل دولت برای حمایت از ریاست لاریجانی
سروری با بیان اینکه تحلیل من این است که نهایتاً دولت هم به نفع لاریجانی موضعگیری خواهد کرد و عملاً این اتفاق خواهد افتاد، میگوید: دولت نمیخواهد با رئیس مجلس درگیر باشد چرا که میداند اگر بخواهد از اصلاحطلبان حمایت کند قطعاً دوران سختی را سپری خواهد کرد، آن هم از این نظر که رئیس مجلس نسبت به این عملکرد دولت حتماً گلهمند خواهد بود و آن امتیازاتی را که دولت تا الان از همراهی لاریجانی بهره برده مثل برجام از دست خواهد داد. قائممقام جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی میگوید: فکر میکنم دولت تلاشش این است که عارف و اصلاحطلبان را متقاعد کند که وارد این رقابت نشوند، لذا فضای همکاری بیشتری در مجلس دهم شکل بگیرد. به همین دلیل نهایتاً دولت هم از حمایت اصلاحطلبان چشمپوشی میکند.
شرایط به نفع لاریجانی پیش میرود
به اعتقاد سروری نهایتاً ریاست مجلس به لاریجانی میرسد تا عارف، مگر اینکه تا آن روز اتفاقات خاصی بیفتد که عرصه میدانی را نسبت به آنچه اکنون وجود دارد، تغییر بدهد، اما در هر حال شرایط به نفع لاریجانی پیش میرود. وی با اشاره به اینکه انتخاب نهایی رئیس مجلس میتواند مشخص کننده برنده نهایی انتخابات 7اسفند باشد، میگوید: این امری روشن است و اگر اصلاحطلبان معتقد هستند که اکثریت در مجلس را دارند روی گزینه عارف بایستند تا مشخص شود آیا آنها اکثریت را دارند یا خیر. قائممقام جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی میگوید: بطور یقین اینکه رئیس مجلس چه کسی خواهد بود، نوعی وزنکشی هم محاسبه میشود، لذا من فکر میکنم اصلاحطلبان میدانند الان اکثریت را ندارند و بدنبال امتیازطلبی هستند، یعنی دارند فشار را وارد میکنند تا بتوانند در هیأت رئیسه، کمیسیونها و مرکز پژوهشهای مجلس، امتیازات بیشتری را از لاریجانی بگیرند.
احتمال کنارهگیری عارف از ریاست مجلس دهم
وی همچنین به احتمال کنارهگیری عارف از ریاست مجلس دهم اشاره میکند و میگوید: امکان دارد عارف با بررسیهای لازم و سبک و سنگین کردن مسأله، بخواهد با لاریجانی وارد معامله شود که آن وقت شرایط به شکل دیگری خواهد بود. با این حال سروری به مواضع دولت در قبال انتخاب هیأت رئیسه مجلس دهم اشاره میکند و میافزاید: هر چند دولت در این زمینه باید موضعی بیطرفانه داشته باشد اما بیتردید با توجه به اینکه لاریجانی در موضوعات مختلف به دولت یازدهم کمکهای قابل توجهی کرده، طبعاً توقع حمایتهای لازم را هم از ایشان دارد.
قائممقام جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی این موضوع را هم عنوان میکند که اکنون فشار اصلاحطلبان، مقاومت دولت را شکسته و در واقع دولت یازدهم را مجبور به تعامل با اصلاحطلبان کرده است و می افزاید: اما به هر حال دولت یازدهم اگر احساس کند شانس غالب با اصولگراهاست نمیتواند مقاومتی در این خصوص داشته باشد.
طبعا حضور لاریجانی یا عارف به عنوان رئیس مجلس دهم تفاوتهایی با هم دارد. در همین خصوص سروری میگوید: لاریجانی تجربه بالاتری داشته و بطور طبیعی میتواند عملکرد بهتری هم از خود بروز دهد. از طرفی نفوذ و کارکرد و قدرت مدیریتی لاریجانی به شدت بالاست. اما طبعاً عارف دارای چنین تجربه مدیریتی نیست و سختتر میتواند مجلس را مدیریت کند.
نظر شما