مدت زیادی است که بحث نشست دشت نیشابور و سبزوار و شکستن کمر ریل قطار سریع السیری که برنامه عبور آن در این دشت در دست بررسی است، عنوان می‌شود، اما کسی تحقیق و مطالعه نمی‌کند که آیا همین ریلی که قطارها روی آن هر روز از این دشت پر خطر عبور می‌کنند، امن هست یا نه!؟

 در یکی از مقاله‌های تحقیقاتی دانشگاه فردوسی که در خصوص دشت نیشابور نوشته شده، آمده است: نشست زمین سبب ایجاد شکاف‌هایی به طول چندین کیلومتر در بخش غربی دشت شده است. این شکاف‌ها به احتمال زیاد از یک گسل مدفون در پی سنگ تبعیت می‌کند. این شکاف دارای امتداد شمالی جنوبی می‌باشد. شکاف‌های ایجاد شده سبب آسیب به جاده‌ها، پل‌ها و تغییر شیب در زمین‌های کشاورزی و ایجاد مشکلات زیادی برای کشاورزان شده است. این شکاف در حال حاضر نیز از دو طرف در حال توسعه است، به طوری که یک روستا در شمال این شکاف‌ها در معرض تهدید قرار دارد. »

به گفته یکی از کارشناسان حوزه حمل و نقل که نخواست نامش فاش شود، ما نخستین کشوری نیستیم که با مشکل نشست زمین مواجه شده‌ایم و اگر واقعاً چنین مشکلی وجود داشت، تفاهمنامه‌ای که با زیمنس آلمان برای تأمین لکوموتیوهای قطار برقی مشهد- تهران به امضا نمی‌رسید.

اما این تصور ایجاد می‌شود که اگر شکاف‌های دشت آنقدر خطرناک است، پس تمام لوله‌های نفت و گاز آن منطقه هم در معرض آسیب و انفجار قرار دارد.

فاجعه انسانی در کمین است

پروفسور کردوانی، آب پاکی را می‌ریزد روی دستمان: «آینده خیلی بدی داریم! »

وی می‌گوید: الان کمر جاده میبد و اردکان به خاطر فرو نشست زمین شکسته، آن وقت آقایان چطور اظهار می‌دارند چون جاده  مشهد - تهران سالم است، پس ریل هم دچار مشکل نمی‌شود؟

آقایان منتظرند، این جاده بشکند، بعد چاره کنند!؟ آیا ریل باید دچار شکست شود و فاجعه‌ای اتفاق بیفتد تا فرو نشست زمین برایشان مفهوم پیدا کند؟

به گفته پروفسور کردوانی، باید کاری کنیم که همین دشت دیگر نشست نکند. برای این منظور هم باید از زدن چاه‌های بیشتر خودداری کرد و چاه‌های قبلی را هم پوشاند.

او می‌افزاید: اگر چه پوشاندن چاه‌ها، روستاها را بیشتر دچار مشکل آبرسانی می‌کند، اما این مشکل را جهاد کشاورزی با تدبیر باید حل کند که بحث آن در اینجا نمی‌گنجد.

او بیان می‌دارد: در شهرها که زمین نشست می‌کند، خانه‌ها فرو می‌ریزد و لوله‌های آب و گاز می‌شکند، اما در دشت که زمین نشست می‌کند، دکل‌ها کج می‌شوند.

وی اذعان می‌دارد: آیا می‌دانید دکل‌ها که کج شوند، آب چندین شهرستان و استان قطع می‌شود؟

وی که سال‌ها به گفته خودش در دشت‌های کشور تحقیقات میدانی داشته، یادآور می‌شود: نشست زمین نه تنها سبب شکست ریل و جاده، بلکه سبب تخریب پل‌ها یا خشک شدن قنات‌ها نیز می‌شود.

 گسل دشت نیشابور در کمین قطارها

این‌ها را می‌گذاریم کنار صحبت‌های عضو هیأت علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی مشهد.

دکتر مژگان ثابت تیموری در گفت وگو با ایسنا می‌گوید: کشور ما نسبت به استانداردهای جهانی، 4 هزار برابر سرعت فرونشست بیشتری دارد و این مشکل در استان‌های شرق کشور از جمله خراسان رضوی بسیار چشمگیرتر است.

او یادآور می‌شود: هم‌اکنون دهانه گسل یا شکاف دشت نیشابور که در دهه 70، حداکثر 3 سانتی‌متر عرض و در دهه 80، یک تا سه متر عمق فرونشست پیدا کرد، در حال حاضر عرض دهانه آن به 20 متر، با عمقی نامشخص افزایش یافته که متأسفانه این گسل خطوط راه‌آهن و جاده مشهد- تهران را نیز قطع می‌کند. بنابراین احتمال و خطر فرونشست زمین در مسیر ریل قطار جدی است و در صورت وقوع چنین رویدادی با بحران انسانی مواجه خواهیم شد!

مدیرکل مدیریت بحران پاسخ نداد

با وجودی که احتمال شکستن ریل قطار مشهد- تهران و به وجود آمدن فاجعه انسانی در حوزه بررسی و اظهار نظر مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان رضوی است، اما به رغم پیگیری‌های زیاد خبرنگار ما، حجت علی شایانفر به بهانه‌های گوناگون حاضر به پاسخگویی نشد.

درست است که این روزها بحث احتمال فرونشست دشت نیشابور و تخریب ریل قطار به موضوعی داغ تبدیل شده، اما پاسخگو نبودن مسؤولان، بی‌تردید بیشتر از پاسخگویی آنان سبب تشویش اذهان عمومی می‌شود.

مدیرکل راه آهن استان هم پاسخ نداد 

مدیرکل راه آهن استان خراسان رضوی هم در این زمینه خودش را منبع مناسبی برای پاسخگویی ندانست.

ضیایی مهر بیان داشت: نمی‌توانم درباره موضوعات کلان در سطح ملی اظهار نظر کنم.