آمنه مستقیمی: حادثه دلخراش ساختمان پلاسکو و شهادت شماری از آتش نشانان مظلوم طی عملیات امداد و نجات، در کنار همه تلخی‌ها و تاسف‌هایی که قلب مردم را جریحه دار کرد، اما سبب پررنگ شدن برخی آموزه‌های مهم دینی همچون ایثار، ازخودگذشتگی، تعاون و فداکاری شد، چنانکه به ما گوشزد کرد، شهادت فقط به میدان رزم محدود نمی‌شود، بلکه می‌توان در قلب پایتخت بود و غیورانه با آتش برای دفاع از شهر و مردم جنگید و تسلیم نشد!
از این رو و به منظور بررسی چرایی اعطای مقام شهید به آتش نشانان مظلوم این حادثه با دو تن از کارشناسان دینی به گفت وگو پرداخته‌ایم که به حضورتان تقدیم می‌شود:
آیت الله سیدهاشم حسینی بوشهری، مدیر سابق حوزه‌های علمیه کشور درباره چرایی اطلاق عنوان شهید به کسانی که در حین خدمت از دنیا می‌روند، در اسلام گفت: شهادت جایگاه بسیار رفیعی است و شهید در پیشگاه خدای متعال از موقعیت ممتازی برخوردار است؛ زیرا در راه خدا جهاد می‌کند؛ اما بنابر روایات جز این جهاد، موارد دیگری نیز هست که بر رسیدن انسان به این مقام کمک می‌کند، همچون کسی که برای دفاع از مال خود کشته شود، یا کسی که در آب بمیرد و نیز کسی که در آتش می‌سوزد و...
از خود گذشته شهید است...
وی با اشاره به حادثه دلخراش فرو ریختن ساختمان پلاسکو و کشته شدن شماری از کارکنان مظلوم آتش نشانی، اظهار داشت: آتش نشانان غیوری که جانشان را در طبق اخلاص گذاشتند و برای نجات جان حاضران در ساختمان، خود را مبتلا کردند نیز از فضل الهی اجر شهید را دارند و دلیل این مقام و اجر نیز مشخص است؛ زیرا روح شهادت، ایثار است و این همان کاری است که شهدای آتش نشان کردند.
آیت الله بوشهری ادامه داد: کسانی که شهدا را الگوی خود قرار داده و با ایثار و فداکاری و به منظور خدمت به خلق خدا تلاش کرده و در این مسیر از جانشان می‌گذرند مثل آتش نشانان مظلوم و عزیز ما، حکم شهید را دارند، چنانکه در روایات است که اگر شخصی بر محبت اهل بیت(علیهم‌السلام) از دنیا برود، شهید است.
مدیر سابق حوزه‌های علمیه کشور با بیان اینکه روایات متعددی داریم که دایره شهادت را توسعه می‌دهند، تصریح کرد: این توسعه در گروی روحیه اخلاص، ازخودگذشتگی و ایثار است؛ یعنی همان چیزی که آتش نشانان داشتند و خود در میان شعله‌ها سوختند و زیر آوار ماندند تا حاضران در خطر را نجات دهند، برای همین است که اسلام برای چنین خدمتی پاداش شهادت قایل است.
وی درباره اینکه آیا بین شهدای آتش نشان با شهدای دوران دفاع مقدس و مدافعان حرم فرق است یا نه؟، ابراز داشت: شهدا همچون مؤمنان دارای درجات و مراتب اند، پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) می‌فرمایند: «بالاتر از هر خوبی، خوبی‌ای هست تا اینکه مرد در راه خدا کشته شود که بالاتر از آن خوبی نیست.» باید توجه داشت، گرچه میان شهدا از نظر رتبه، تفاوت‌هایی هست، اما همگی زیر یک بیرق یعنی شهادت‌اند و اگر دایره شهادت توسعه داده شود و وجه اختلاف در مراتب باشد، شهدای آتش نشان نیز مصداق آیه شریفه «وَلَاتَحسَبَنَّ الَّذینَ قُتِلُوا فِی سبیلِ اللّهِ أَمواتاً بَلْ أَحیاءٌ عِندَ رَبِّهِمْ یرزقونَ» هستند.
وجه شباهت شهدای مدافع حرم و شهدای آتش نشان
حجت الاسلام والمسلمین سیدحسین مؤمنی، استاد حوزه و کارشناس مذهبی نیز با بیان اینکه در فقه و شریعت، مفهوم وسیعی به نام جهاد و مجاهد داریم، گفت: مجاهدت به حرکتی می‌گویند که انسان برای عبادت خدا و با گذشت از سرمایه مادی و معنوی خویش انجام داده و خود را مبتلا کند تا عبدالرحمن از ابتلاء رها شوند، بنابراین اگر در این مسیر از دنیا برود؛ بنابر نگاه اسلام به مقام شهادت نایل شده است.
وی با اشاره به بخشی از پیام مقام معظم رهبری در پی شهادت شماری از آتش نشانان غیور در ماجرای ساختمان پلاسکو و تعبیر ایشان از عملکرد آتش نشانان به فداکاری متعهدانه، بیان کرد: این کار چون در راه خدا و با علم به امکان ابتلاء است، فرد را مجاهد فی سبیل الله می‌کند که در صورت کشته شدن به مقام رفیع شهادت نایل شده و اگر شهید هم نشود باز هم مجاهد است، در واقع این‌ها مصداق این بخش از زیارت اربعین درباره حضرت سیدالشهدا(علیه‌السلام) هستند که می‌فرماید: «و بَذلَ مُهجَتـَهُ فیکَ لیَستـَنقـِذَ عِبادکَ مِنَ الجَهالهِ وَ حَیرَهِِ الضـَلاله»؛ بنابراین آن‌هایی که در این حادثه اسیر شده و جانشان را برای نجات دیگران در طبق اخلاص گذاشتند، قطعاً مقام شان همان شهید در معرکه است.
حجت الاسلام مؤمنی در پاسخ به این پرسش که آیا شهدای آتش نشان هم مصداق وعده «...عِندَ رَبِّهِمْ یرزقونَ» هستند یا خیر؟، تأکید کرد: بی تردید این‌ها چنین مقامی دارند چون مجاهد فی سبیل الله و معامله گر در راه خدایند و به هیچ وجه میان آن‌ها با شهدای دوران دفاع مقدس و شهدای مدافع حرم تفاوتی نیست؛ چون مانند آن‌ها قدم در مسیری گذاشتند که می‌دانستند ممکن است برگشتی نداشته باشند؛ جالب آنکه حتی افرادی که در این مأموریت مسؤولیتی نداشتند و از دیگر ایستگاه‌ها و مناطق و حتی دیگر شهرها خود را به محل رسانده و از جانشان دست شستند، چنین هستند. من خود در صحنه حاضر شدم و دیدم عده‌ای از نیروها با سرعت خود را از ارومیه و اردبیل به آنجا رسانده اند.
همان کاری که سید الشهدا(ع) کرد
وی با اشاره به نگاه متعالی اسلام به مسأله خدمت به خلق در کار و تلاش روزانه، ابراز کرد: این نگاه چنان است که اگر کسی برای خدمت به خانواده تلاش کند و در این راه از دنیا برود، شهید است. اینکه انسان از تعلقات دنیا برای دیگران بگذرد روح ایثار، فداکاری و نوعدوستی را بر جامعه حاکم کرده و مسیر جامعه آرمانی را هموار می‌کند. اما متأسفانه فضای جامعه و بعضی فضاهای غیراسلامی ما را به مسیر خودخواهی سوق می‌دهند، در حالی که تعبیر «چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است» در منطق و فرهنگ اسلام جایی ندارد.
این استاد حوزه عملکرد شهدای آتش نشان را عامل ترویج روحیه انس، رفاقت و انسانیت در جامعه دانست و گفت: وقتی جوانی در اوج تعلقات و امید به زندگی، داوطلبانه و بدون دستور در میدان خطر قرار می‌گیرد و به مقام مجاهد نایل می‌شود، آثار اجتماعی بالایی را سبب می‌شود، چنانکه مردم از همه اقشار متأثر شده و زبان به تحسین گشودند. بنابراین آتش نشانان در حادثه ساختمان پلاسکو برای آن شهید هستند که برای نجات جان دیگری خود را در معرکه ابتلا قرار دادند و این همان کاری است که سیدالشهدا(علیه‌السلام)، شهدای صدر اسلام و شهدای دوران دفاع مقدس و مدافعان حرم انجام داده اند.
نظر شما