روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی به روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا و تأثیر آن بر جهان پرداخت و نوشت با روی کار آمدن ترامپ، دوره ای از ابهام پیش روی جهان قرار گرفته است.
در این گزارش به قلم اعظم احمد، استیون الانگر و گری مولانی با عنوان «با روی کار آمدن ترامپ، دوره ای از عدم اطمینان پیش روی سران جهان قرار گرفته است»، آمده است: انگلیس مملو از نگرانی شد، روسیه خوشحال شد و ژاپن سکوت اختیار کرده است. پوپولیست های فرانسوی روزنه های امید یافتند، سران مکزیک ابراز نگرانی کردند و معاون صدراعظم آلمان به گذشته تاریک کشورش اشاره کرد.
دونالد جی ترامپ در نخستین سخنرانی اش به عنوان رئیس جمهور آمریکا به جهان نشان داد که او همانند داخل آمریکا، در خارج نیز تفرقه اندازانه عمل خواهد کرد. وعده او برای اولویت بخشیدن به آمریکا -و تهدید او برای بر هم زدن هم پیمانی های قدیمی، توافق نامه های تجاری و بسیاری از دیگر اصول دموکراتیک موجود در کشورش طی هفتاد سال- با نگرانی، سکوت و شادمانی در سراسر جهان همراه شد.
برخی در انگلیس در تلاش برای یافتن یک قیاس تاریخی به دهه ۱۹۳۰میلادی مراجعه کردند، زمانی که یک نسخه غم افزا از جهان در آمریکا غالب شد. چین کنترل های دولتی سخت گیرانه ای را در ارتباط با پوشش مراسم تحلیف در پیش گرفت اما رسانه های دولتی این کشور بر برگزاری اعتراضات «خشونت آمیز» در آمریکا تأکید کردند. در فیلیپین، ملی گراها آدمک دونالد ترامپ را آتش زدند و این در حالی است که رئیس جمهور این کشور از تمایل ظاهری همتای آمریکایی خود برای متوقف کردن تحمیل شیوه های حکومتی به دیگر سران استقبال کرد.
در انگلیس ترزا می، نخست وزیر این کشور اعلام کرد او به ترامپِ مردد خواهد گفت که ناتو [سازمان پیمان آتلانتیک شمالی] و اتحادیه اروپا تا چه اندازه برای ثبات اروپا و جهان اهمیت دارند. ترزا می -که قرار است به زودی به واشنگتن سفر کند- در گفتگو با فایننشال تایمز گفت: «با تهدیداتی که پیش روی ما قرار دارد، اکنون زمان کاهش همکاری ها نیست.»
جنبش های ملی گرایانه از سخنان ترامپ استقبال کردند. مارین لوپن، سیاست مدار راست‌گرای افراطی فرانسه - که یکی از نامزدهای جدی در انتخابات ریاست جمهوری این کشور در فصل بهار محسوب می شود، اعلام کرد پیروزی ترامپ سبب «ایجاد دوره ای جدید در همکاری بین کشورها شده است.»
این واکنش های متناقض منعکس کننده وجود ابهام در جهان در ارتباط با دوران ریاست جمهوری ترامپ و همچنین نشان دهنده چند دستگی جهانی است که او به آن قدم می گذارد. چشم انداز درهم شکسته مرتبط با منافع شخصی -که از سوی جنبش های ملی گرایانه در کشورهای اروپایی و چه روسیه یا هم پیمانان دیرینه از قبیل انگلیس و ژاپن- همگی بر واکنش های سردرگم کننده و اغلب متناقض تأکید می کند. او از برخی جهات آزمونی برای جهان قطبی شده محسوب می شود.
از نظر آنهایی که امیدوارند رئیس جمهور آمریکا با نامزد دوران انتخاباتی ریاست جمهوری متفاوت باشد، دلایل کمی برای آرام بودن وجود دارد.
در آلمان، زیگمارگابریل، معاون صدر اعظم آلمان درباره «افراطی شدن قابل توجه» سیاست در آمریکا هشدار داد و گفت برلین آماده پر کردن خلاء ایجاد شده توسط یک انزواگرا در واشنگتن است.
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان گفت برلین از طریق کانال های سنتی موجود بر اساس توافق نامه های بین‌المللی از جمله گروه بیست -که آلمان امسال میزبان این نشست خواهد بود- به روابط خود با واشنگتن می نگرد. او گفت: «حتی زمانی که رویکردهای متفاوتی وجود دارد، مصالحه همواره از طریق تعامل همراه با احترام با یکدیگر حاصل می شود.»
از نظر جهانی که با موج خشم توده های مردمی مواجه است، سخنان او هم مایه آرامش و هم مایه نگرانی و اضطراب است. فرانسوا اولاند، رئیس جمهور فرانسه حتی منتظر نماند تا ترامپ سخنرانی خود را ایراد کند و سریعاً درباره او اظهار نظر کرد.
او گفت: «ما در یک اقتصاد جهان باز به سر می بریم و نه این امکان وجود دارد و نه توصیه می شود بخواهیم از اقتصاد جهانی منزوی شویم.»
در مکزیک، واکنش انریکه پنانیتو، رئیس جمهور این کشور -که قرار است روز دوشنبه درباره سیاست خارجی سخنرانی کند- تقریبا فوری بود. او در صفحه توئیتر خود پس از قرار دادن پیام تبریک نوشت: «حاکمیت، منافع ملی و حفاظت از همه مکزیکی ها، تعیین کننده مسیر روابط ما با دولت جدید در آمریکا خواهد بود.»
مانلیو فابیو بلترونز یکی از اعضای مؤثر حزب حاکم دولت در مکزیک پس از سخنرانی ترامپ در مراسم تحلیفش هشدار داد که «یک همسایه ضعیف هم پیمان خوبی نیست.»
همچنین سخنانی در این باره مطرح شد که سخنان ملی گرایانه ترامپ به معنای عقب نشینی آمریکا از مسئولیت هایش در سطح جهانی نخواهد بود.
روسیه با خوشحالی به کنار رفتن اوباما از قدرت و ورود ترامپ به کاخ سفید به عنوان رئیس جمهور آمریکا واکنش نشان داد.
رسانه های روسی مراسم تحلیف اوباما را پوشش دادند و روسیه ۲۴، کل این مراسم و سخنرانی ترامپ را پوشش داد و همچنین اقدام به پخش تصاویر اعتراضات به ریاست جمهوری ترامپ و شیشه های شکسته شده در واشنگتن کرد.
یکی از بزرگترین نگرانی ها در روسیه علیه دولت اوباما این بود که او از ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه به سبب حمایت از بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه انتقاد می کرد.
در فرانسه، لوپن -رهبر جبهه ملی- از برگزاری همه پرسی در انگلیس برای خروج از اتحادیه اروپا و همچنین پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا استقبال کرد. او گفت: «در سال دو هزار و شانزده، جهان آنگلوساکسون بیدار شد. در سال دو هزار و هفده، من مطمئن هستم که مردم سراسر قاره قیام خواهند کرد.»
لوپن قرار بود روز شنبه به سران راست افراطی از آلمان، ایتالیا و هلند در شهر کوبلنز آلمان بپیوندد.
شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن -که نخستین رهبر جهانی بود که پس از انتخاب ترامپ در ماه نوامبر با او دیدار کرد- پس از سخنرانی ترامپ، آشکارا در این باره اظهار نظر نکرد. رسانه های ژاپنی گزارش دادند او پس از برگزاری مراسم تحلیف ترامپ، هم پیمانی ژاپن را با آمریکا یکی از «محورهای سیاست امنیتی و خارجی ژاپن» برشمرد، حتی با آن که ترامپ به عنوان نامزد در حمله به فعالیت های تجاری و زیر سئوال بردن حمایت نظامی آمریکا از ژاپن، صراحتا موضع گیری کرد.
در چین، که آشکارا در این باره اظهار نظر نکرد، سکوت مقامات این کشور علت دیگری داشت.
پایگاه اینترنتی چاینا دیجیتال تایمز -که در آمریکا مستقر است و گزارش رسانه های چینی را دنبال می کند- اقدام به انتشار دستورالعملی کرد که مانع از آن می شود سازمان های خبری این کشور تصاویر مراسم تحلیف ترامپ را منتشر کنند.
در ژاپن گورو هاشیموتو سردبیر روزنامه یومیوری شیمبون -پر تیراژترین روزنامه جهان- سخنرانی دونالد ترامپ را با سخنرانی جان اف کندی در روز تحلیف مقایسه کرد.
او گفت: «زمانی که سخنرانی کندی را در دوران بچگی شنیدم، بسیار هیجان زده بودم. او درباره ارزش های آمریکا و همچنین مزایای این موضوع برای جهان سخن گفت. سخنرانی ترامپ این گونه نبود.»
ژامگ ژه دانشجوی چینی در مفطع دکترا در رشته علوم سیاسی در دانشگاه براون در رود آیلند گفت : «والدین من چند ماهی در آمریکا بوده اند اما آنها نتوانستند سخنان ترامپ را تحمل کنند. پدرم از من پرسید چرا این رئیس جمهور آمریکا را به عنوان جامعه ای توصیف می کند که گویی بدتر از چین است؟»
گای ورهوفاشتادت نخست وزیر سابق بلژیک در صفحه توئیتر خود نوشت: «نمی توانیم بنشینیم و به حمایت و همکاری آمریکا امیدوار باشیم. اروپا باید سرنوشت و امنیت خود را در دست گیرد.»
نظر شما