قدس آنلاین-هنگامه طاهری: بزنگان بزرگ‌ترین روستای خراسان رضوی از توابع شهرستان سرخس است که در ۱۲۸ کیلومتری شرق مشهد در یک منطقه دشتی واقع شده است.

یکی از جاذبه‌های گردشگری این منطقه علاوه بر دریاچه بزنگان، غاری شگفت انگیز است که در بین کوهنوردان کشور شهرت زیادی دارد.

چشمه سر آسیاب هم از دل کوه می‌جوشد، از میان مزارع عبور می‌کند و به دل دریاچه می‌ریزد، اما این طبیعت زیبا با وجود داشتن منابع آبی فراوان از طراوت انبوه درختان خالی است.

بزنگان منطقه‌ای بکر

بخشدار بزنگان این منطقه را یکی از مناطق بکر به لحاظ  بیولوژیک می‌داند وبا توجه به سفرهای متعدد به نقاط مختلف ایران معتقد است که هیچ جای ایران طبیعتی به زیبایی بزنگان ندارد.

نصیریان که این منطقه را جایی برای تحقیقات دانشگاهی می‌داند، بیان می‌کند: بزنگان به عنوان منطقه‌ای طبیعی و بکر، زیستگاه پرندگان مخصوصاً پرندگان مهاجر است، چنانکه در فصل مهاجرت به دانشگاهی برای بررسی و مطالعه روی انواع پرندگان حتی شاهین تبدیل می‌شود.

او می‌گوید: حتی باستان شناسان هم می‌توانند در زالوقال روی آثار باستانی همچون قبوری متعلق به زرتشتیان مطالعه کنند.

وی با اشاره به غار کلاته عوض یادآور می‌شود: وجود غارهای بکر در بزنگان همواره مورد توجه طبیعت گردان بوده، اما هنوز با کمبود امکانات برای دسترسی به انتهای غار مواجهیم، در حالی که برای دیدن غارهای بزنگان حتی طبیعت گردانی داریم که از کشورهای دیگر جهت مطالعه روی آن به اینجا می‌آیند.

اخذ مجوز درختکاری

رئیس شورای اسلامی بزنگان هم که مایل است این مکان زودتر رونق بگیرد، اظهار می‌دارد: دنبال مجوزهای لازم برای درختکاری هستیم. از سوی منابع طبیعی سرخس هم دو نقطه برای کاشت درخت مشخص شده است: یکی تپه رو به روی روستا و دیگری پایین دست چشمه.

اکبر غفاری با بیان اینکه فاصله بین چشمه سرآسیاب تا دریاچه بزنگان پنج کیلومتر است، خاطر نشان می‌کند: درخت‌های پیشنهادی مناسب با خاک و میزان آب را زیتون تلخ، ارغوان و توت اعلام کرده‌اند، فقط مانده مجوز بیاید تا با ریش سفیدان برای کاشت درخت جلسه بگذاریم.

بزنگان یک دانشگاه است

نماینده اهالی روستای بزنگان هم که دوست دارد، بزنگان توسعه یابد و رونق بگیرد به خبرنگار ما می‌گوید: محققان برای بررسی در مورد پوشش گیاهی، انواع جانوران و حتی زمین شناسان برای مطالعه روی فسیل‌ها به اینجا می‌آیند. بنابراین لازم است، شرایط اینجا به صورتی تغییر یابد که موقعیت بهتری برای ماندن طبیعت گردان مهیا بشود.

محمد جوادی بیان می‌دارد: قبلاً در مسیر چشمه، بیشه زار بود که بتدریج درختان آن را کندند و به مزارع کشت و زرع  تبدیل شد.

خلاصه مدیر کل منابع طبیعی، اکثر مسؤولان سرخس، بخشدار و نماینده روستائیان موافقند که با بهبود راه‌های دسترسی و اختصاص اعتبار، این منطقه از حالت سکون خارج شود، اما مدیرکل محیط زیست استان نظر دیگری دارد.

بزنگان اثری طبیعی-ملی

دکتر حمید صالحی اظهار می‌دارد: بزنگان یک اثر طبیعی ملی است و قطعاً تعاریف خاصی بر آن مترتب می‌شود. در کنار این تعاریف قوانین خاصی هم بر آن حاکم خواهد بود.

او اذعان می‌کند: از آنجا که باد غالب با سرعت هفت متر بر ثانیه از شمال غربی می‌وزد و البته گاهی هم بسیار شدید است، بحث درختکاری را تحت تأثیر خودش قرار می‌دهد. ضمن اینکه در سال‌های گذشته توسط سازمان حفاظت محیط زیست تلاش‌هایی به انجام رسیده، ولی ما سطحی را با آبیاری قطره‌ای درختکاری کردیم، اما به دلیل نوع خاک و آبی که در منطقه است و مخصوصاً وزش باد شدید، منطقه مذکور راندمان خوبی برای کاشت درختان حتی درختان سوزنی شکل و تاق و گز نداشت.

او در مورد نامناسب بودن زمین درختکاری اطراف دریاچه از شیب تند زمین‌ها به سمت دریاچه گفته و ادامه می‌دهد: شیب‌های تندی به دریاچه منتهی می‌شود و فقط قسمت غربی آن شیب ملایم تری دارد که آن هم نیزار است.

وی می‌افزاید: این نیزارها زیستگاه بسیار مناسبی برای پرندگان مهاجر در زمستان است.

فقط کاشتن درخت شرط نیست

مدیر کل منابع طبیعی در این زمینه بیان می‌کند: بخشی از منطقه بزنگان، منطقه حفاظت شده است که باید قوانین محیط زیست در آن رعایت شود، اما خارج از این پلاک‌های ثبتیِ تحت نظر محیط زیست، هرجا که کارشناسان منابع طبیعی و محیط زیست تأیید کنند و امکان توسعه فضای سبز باشد، ما آمادگی داریم برای تأمین درختان همکاری کنیم.

مهندس باقری در مورد نوع درختان نیز اذعان می‌دارد: نوع درختان باید توسط کارشناسان تهیه شود و مورد تأیید کمیته فنی قرار بگیرد تا با مطالعه انتخاب شوند.

او با این حال می‌گوید: به طور کلی باید گونه‌های بومی مناسب با خاک و یا حتی در صورت امکان گونه‌های اقتصادی کاشت شود.

 نیروهای مردمی پای کار بیایند

مدیر کل محیط زیست نیز در ادامه اذعان می‌کند: فقط کاشتن درخت شرط نیست، بلکه نگهداری از این درختان هم اولویت دارد چرا که طی یک روز می‌توان سمن‌ها را دعوت کرد تا برای کاشت درخت همکاری کنند، اما ضمن تأمین اعتبار، نگهداری درختان نیز در درجه اول اهمیت قرار دارد.

او یادآور می‌شود: خاک منطقه گچی و آهکی است و برای کاشت همان ۸۸ هکتار کلی خاک برداشته شده. حالا این موضوع را اضافه کنید به هوای گاه ۵۵ درجه بالای صفر و وزش باد شدید. مگر اینکه از نیروهای مردمی در نگهداری درختان بهره ببریم.

وی تأکید می‌کند: باید سمن‌ها نگهداری و آبیاری درختان را در خارج از محدوده ۳۹۵ هکتاری اثر طبیعی دریاچه بزنگان به عهده بگیرند، اما برای اجرای درختکاری در محدوده طرح باید صبر کنیم تا طرح جامع یا طرح توجیهی مصوب شود.

به هر تقدیر اکنون مردم و مسؤولان کمر همت بسته‌اند تا منطقه بزنگان را از وضعیت کنونی خارج کرده و با کاشت درخت به رونق آن بیفزایند. اداره کل محیط زیست، منابع طبیعی، بخشداری مزداوند، اعضای شورای بزنگان، نماینده ۶۰ کشاورز حاضر در منطقه و همه و همه دست به دست هم داده‌اند تا نهضت درختکاری در این منطقه بدیع و زیبا را عملی کنند.