قدس آنلاین - بنابر آمار موجود سه تا چهار کودک از هر ۱۰۰ هزار کودک در جهان به انواع سرطان‌ها مبتلا می‌شوند. داده ها همچنین حکایت از آن دارد که در کشور ما نیز سالانه ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزار نفر به سرطان مبتلا می‌شوند که از این رقم حدود سه هزار و ۵۰۰ نفر آن ها زیر ۱۵ سال هستند. چنانکه بررسی‌ها نشان می دهد۱۴ درصد سرطان‌ها در کشور مربوط به اطفال است.

تقارن بیست و پنجمین سال فعالیت مؤسسه خیریه محک و روز جهانی سرطان کودک بهانه ای است تا با نگاهی به تجربیات یکی از مؤسسات خیریه حوزه سلامت از چالش های این عرصه آگاه شویم. گفت و گوی ما را با «آراسب احمدیان»، مدیرعامل مؤسسه محک بخوانید:

* به نظر شما خیرین سلامت در جامعه ما با چه دغدغه هایی روبه رو هستند؟

-پیش از این خیران سلامت در زمینه ساخت و تجهیز مراکز تشخیصی و درمانی مشارکت داشتند و اداره آن را به وزارت بهداشت، درمان و علوم پزشکی واگذار می کردند. در حالی که ضرورت ایجاب می کند که کمک‌های مردمی را در حوزه سلامت به سمت اداره مراکز درمانی نیز سوق دهیم. چرا که تجربه ده ساله بیمارستان محک و مساعدت یاوران گرامی این مرکز نشان از ظرفیت های مطلوبی برای تداوم این فعالیت ها دارد. بنابر این برای بهره‌برداری از این ظرفیت باید سازمان‌های مردم نهاد فعال در حوزه سلامت، نهادهای دولتی و قانونگذار و جامعه مدنی راهکارهایی برای پوشش این ظرفیت ایجاد کنند. همچنین موضوع دیگر نیازسنجی است، به طوری که نیازهای حوزه سلامت باید به صورت سیستماتیک و بر اساس یک سیستم تخصصی شناسایی و برنامه‌ریزی شود تا به میزان نیاز از منابع خیریه برداشت شود و در نهایت بر روی آن ارزش افزوده ایجاد گردد.

نکته دیگر این که به طور کلی یکی از مهم‌ترین چالش‌های خیران همان مبحث شفافیت و پاسخگویی است که به عبارتی اصلی‌ترین تعهد سازمان‌های مردم‌نهاد در قبال جامعه و ذیربطان خود است. از همین رو یکی از مهم‌ترین رویه‌های حاکم بر این مؤسسه در جلب مشارکت‌های مردمی قایل بودن به اصول شفافیت و پاسخگویی در قبال کمک‌های نیکوکاران است. خیرین و نیکوکاران باید بدانند کمک‌شان چگونه هزینه می‌شود و آیا سازمان‌های مردم‌نهاد آنچه را که از جامعه به‌عنوان کمک دریافت کرده‌اند صرف گروه‌های هدف خود می‌کنند.

* در حال حاضر به لحاظ جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی تفکر خیرین چه تفاوتی با دهه‌های گذشته داشته که شما فعالیت خود را آغاز کرده‌اید؟

- امروزه  رویکرد خیرین از ترحم به مسئوولیت‌پذیری تغییر پیدا کرده و آن ها نسبت به نحوه مصرف کمک‌های خود آگاهند و گزارش‌دهی شفاف را از سازمان‌های مردم‌نهاد انتظار دارند. همچنین آنچه امروز در خصوص سازمان‌های غیردولتی، غیرانتفاعی و مردم‌نهاد در جهان مطرح می‌شود تغییر شیوه فعالیت آن ها از «واسطه انتقال کمک‌های مالی» به سازمان‌هایی است که قادرند بر روی منابع دریافتی از جامعه ارزش افزوده ایجاد کنند. البته می‌توان همچنان  کمک‌های مردمی را دریافت و به صورت مستقیم در میان بیماران تقسیم کرد اما اگر این کمک‌ها به عنوان مثال به سمت تجهیز یک بیمارستان با تمامی امکانات هدایت شود، کمک مردمی ارزش افزوده پیدا می‌کند چرا که کمک‌های دریافتی به خدماتی تبدیل شده که می‌تواند در آینده از سوی هزاران کودک مورد استفاده قرار بگیرد. به هر حال ایجاد ارزش افزوده بر کمک‌های مردمی زمینه نشاط و امید اجتماعی را فراهم می‌کند و خیرین متوجه این امر هستند.

* وضعیت تعامل بین تشکل های مردم نهاد در حوزه سلامت را چگونه ارزیابی می کنید و برای تقویت این روند راهکار شما چیست؟

-به اعتقاد من تشکل های خیریه‌ ای  می‌توانند با به اشتراک گذاشتن دانش و تجربیات خود زمینه هم‌افزایی و کاهش چالش‌های حوزه خیریه را فراهم سازند. از همین رو  مؤسسه ما نیز  در راستای یکی از اهداف برنامه استراتژیک خود که به موضوع توسعه خدمات در سراسر ایران توجه داشته برنامه توانمندسازی سایر مؤسسات مشابه را در شهرستان‌ها در صدر برنامه‌های خود قرار داده است. از این جمله  می‌توان به کمک برای راه‌اندازی و توانمندسازی مؤسسه خیریه «کسا» در اصفهان و مؤسسه خیریه حمایت از کودکان مبتلا به سرطان خراسان رضوی اشاره کرد.

*تعامل شما با نیکوکاران خارج از کشور چگونه است و برای جلب مشارکت آن ها چه برنامه هایی داشته اید؟

در حال حاضر سه همکار بین‌المللی مؤسسه محک در کشورهای آلمان، آمریکا و کانادا که به طور کاملاً مستقل تحت قوانین کشورهای نامبرده فعالیت می‌کنند، کمک‌های مردمی را جلب کرده و در اختیار کودکان مبتلا به سرطان در ایران قرار می‌دهند. تمام برنامه‌ریزی‌ها توسط آن سازمان‌ها انجام می‌شود و محک به صورت سیستماتیک به جلب کمک‌های بین‌المللی نیز پرداخته است.

*طی این سال ها مشارکت خیرین سلامت با مؤسسه شما چه میزان رشد داشته است؟

- ازآنجا که این مؤسسه  یک سازمان غیردولتی و غیرانتفاعی است از ابتدای فعالیت تاکنون تنها با اتکا به حمایت مردم ایران زمین به فعالیت خود ادامه داده است. به این ترتیب با نگاهی به افزایش تعداد کودکان تحت حمایت مؤسسه ما می‌توان به رشد تعداد خیرین این مؤسسه اشاره کرد. همچنین بیمارستان فوق‌تخصصی سرطان کودک محک که تنها بیمارستان تخصصی در این حوزه است با مشارکت نیکوکاران ساخته و با مشارکت آن ها اداره می‌شود که بنا به بررسی‌های صورت‌گرفته در این مؤسسه، اداره ۲ سال یک بیمارستان تقریباً معادل با ساخت آن است. ناگفته نماند که این خیریه  با کمک‌های کوچک نیکوکاران اداره می‌شود و کوچک‌ترین کمک‌های مردمی در اداره آن  تاثیرگذاراست. چنانکه این مؤسسه در حال حاضر ۱۰۰ هزار نفر عضو فعال دارد که با پرداخت حداقل ۱۰۰۰ تومان ماهیانه عضویت خود را تمدید می‌کنند که عواید پایدار و مستمری را برای این تشکل فراهم می‌کند.

* با توجه به افراد تحت پوشش مؤسسه خود بگوید این جمعیت از آغاز تا امروز چقدر رشد داشته است؟

- محک از بدو تأسیس تاکنون ۲۵ هزار و ۵۰۰ کودک مبتلا به سرطان را تحت حمایت خود قرار داده است که از این تعداد حدود ۱۵ هزار کودک در حال درمان و بیش از ۵۶۰۰ کودک بهبود پیدا کرده و به زندگی عادی برگشته‌اند. بر اساس آمار تجمیعی کودکان تحت حمایت در دوره سه ساله ۹۲ تا ۹۳ می‌توان به رشد ۸/۹ درصدی سال ۹۲ به ۹۳؛ رشد ۶/۹ درصدی سال ۹۳ به ۹۴ و رشد ۴/۲۰ درصدی ۹۲ به ۹۴ اشاره کرد.

*دلیل توفیقات محک و ماندگاری آن را در چه می دانید؟

راز ماندگاری محک به عنوان سازمان مردم نهادی که سال ۲۰۱۶ در بین ۲۹۹ سازمان در جهان رتبه چهارم را در هفتمین ممیزی NGO Benchmarking کسب کرده آرزوهای بزرگ گردانندگان این سازمان برای توسعه خدمات به کودکان مبتلا به سرطان و همت‌های بلند نیکوکاران برای پشتیبانی از این آرزوهای بزرگ است. در پایان باید بگویم که این مؤسسه قدردان همه یاورانی است که در ربع قرن فعالیت این سازمان از کودکان مبتلا به سرطان حمایت کرده‌اند.