قدس آنلاین _ سال‌هاست که برنامه‌های آشپزی به پای ثابت شبکه‌های مختلف تلویزیونی تبدیل شده‌اند تا جایی که می‌شود گفت تنها شبکه ۴ و شبکه خبر است که برنامه‌ای با این مضمون ندارد.
برنامه‌هایی که آن‌قدر زیاد شده‌اند که یادآوریشان برای پدرهای خانه و آنها که اهل آشپزی نیستند هم سهل و آسان است. زیرا کافی است کنترل تلویزیون را دست بگیرید و کانال‌ها را عوض کنید تا به خودتان بیایید و ببینید مشغول دیدن یک برنامه آشپزی هستید.
هرچند برنامه‌های آشپزی، خاصِ شبکه‌های تلویزیونی ما نیست و در تمام دنیا و در اکثر شبکه‌ها برنامه‌های مختلف و متنوع آشپزی با حضور آشپزهایی با کارهای جادویی و غذاهای عجیب در حال پخش است، اما در کشور ما دیگر جنبه ابزاری پیدا کرده و خسته‌کننده شده است. گفت‌وگوی ما با ملاحت کامیار، داور بین‌المللی مسابقات آشپزی و سردبیر چند نشریه آشپزی، با موضوع دلایل زیادشدن این‌گونه برنامه‌ها و کاربرد جدیدشان را بخوانید.
چرا این‌قدر تولید و پخش برنامه‌های آشپزی در تلویزیون زیاد شده است؟
ظاهراً این زیادشدن‌ها فقط دلیلش مشکل مالی تلویزیون و جذب اسپانسر برای برنامه‌های مختلف است که دیگر متأسفانه این روزها به یک معضل تبدیل شده است.
البته این تولیدات بیشتر در دست تهیه‌کنندگانی است که به فکر جذب مخاطب به هر قیمتی برای برنامه‌شان هستند و می‌خواهند با تولید این برنامه‌ها، آن مواردی که مد نظرشان هست را به خورد بیننده بدهند و در واقع با این ترفند دارند از اعتماد مردم به رسانه ملی سوء‌استفاده می‌کنند.
امروزه دیگر هر کسی و با هر ویژگی برای تولید این برنامه‌ها به صدا و سیما دعوت می‌شود. کسانی که تقریباً هیچ تجربه‌ای درباره آشپزی ندارند. این برنامه‌ها یک زمانی رویکرد خاصی داشتند ولی الان فقط بیشتر برای پر کردن کانال تلویزیون تولید می‌شوند. کاش حداقل این همه برنامه محتوای تغذیه و آشپزی داشت ولی عملاً بیشتر جنبه سرگرم‌کننده و تبلیغ‌کننده برای فلان محصول غذایی و بهمان وسیله خانه شده است.
یعنی هیچ‌کدام از این برنامه‌ها از کسانی که کارشناس تغذیه یا آشپزی هستند و به این حرفه اشراف دارند، استفاده نمی‌کنند؟
همه برنامه‌ها که نه، ولی برنامه‌هایی هستند که کسانی بدون کوچک‌ترین تجربه‌ای و صرفاً برای دیده‌شدن روی آنتن برنامه زنده، طرز تهیه فلان غذا یا دسر را می‌دهند و تازه می‌خواهند که آنها را هم به عنوان کارشناس آشپز معرفی کنند؛ کسانی که نه آشپزهای باتجربه‌ای هستند و نه در زمینه مواد غذایی اطلاعات دارند. اغلب اینها در خانه‌های خودشان آشپز هستند و چون ارزان‌اند و تهیه‌کننده نمی‌خواهد برایشان هزینه کند، به این برنامه‌ها حضور دعوت می‌شوند. متأسفانه اینها نه کارشناسند و نه آشپز و فقط کسانی هستند که به دلیل نبود یک فیلترینگ مناسب در صدا و سیما و صرفاً برای شهرت مشغول به کار شده‌اند. متأسفانه الان برخی برنامه‌ها با وجود یک سری آدمهای بی سواد نسبت به مسأله آشپزی دارند با مهم‌ترین عنصر یک خانواده (یعنی سفره خانواده) بازی و کاسبی می‌کنند.
دقیقاً! برخی از همین برنامه‌های آشپزی از بازیگران و افراد چهره در برنامه‌شان استفاده می‌کنند.
بله، ولی این دلیل نمی‌شود که بخواهیم یک برنامه بی محتوا تولید کنیم. خیلی از این برنامه‌ها استانداردهای لازم را ندارد و فقط برای تبلیغ و جذب اسپانسر ارایه می‌شود. تبلیغ اشکال ندارد ولی این برنامه‌ها بی‌هدف تولید شده و هر روز به یک سویی کشیده می‌شوند و حتی برای این کار از چهره‌های هنری و محبوب مردم هم استفاده می‌کنند وگرنه عملاً کارکردی برای مخاطب ندارند.
فقط دغدغه اقتصادی دارند!
اینکه چیز بدی نیست ولی چرا این برنامه‌ها را با شعار خانواده تولید می‌کنند؟ آیا واقعاً این همه برنامه آشپزی کارایی دارد؟ الان در این برنامه‌ها همه چیز ازسلامت، اقتصاد خانواده و... زیر سؤال رفته است. من به جرأت می‌گویم که در اکثر این تولیدات کم‌فروشی می‌شود. این برنامه‌های بیشتر «شو» هستند تا اینکه بخواهند محتوای آموزشی داشته باشند. این برنامه‌ها نگاه علمی ندارند.
همان‌طور که خودتان هم گفتید، این برنامه‌ها به جای تولید یک برنامه پرمحتوا، یک برنامه شیک با دکورهای آن‌چنانی دارند.
دقیقاً همین است. شما فکر می‌کنید فلان آشپزی که بعد از 8 سال همچنان حضور دارد آیا دیگر چیزی تازه‌ای برای ارایه دارد؛ به جز اینکه بخواهد به دکور شیک برنامه‌اش بپردازد؟ من دیده‌ام که بعضی از همین برنامه‌های شیک برای جذب اسپانسر، همزمان از محصولات ژله و دسر و... استفاده می‌کرد. من نمی‌دانم آن شرکتی که می‌آید با این وضعیت قبول می‌کند که فلان محصولش دیده شود، نمی‌داند که این شکل استفاده بیشتر ضدتبلیغ است تا تبلیغ؟
یا قابلمه‌ای که آشپز برنامه التماس می‌کند که مردم آن را خریداری کنند، آن هم با وجود خانم مسنی که چهره هم هست و همه دوستش دارند. چرا به جای اینها، از اطلاعات و تجربیات این خانم استفاده نمی‌کنند؟ تا جایی که این آشپز عزیز با کلی تجربه، دیگر به آشپز قابلمه‌فروش شناخته می‌شود. چرا؟
ولی ما به جز برنامه‌های متعدد رادیو و تلویزیون با موضوع آشپزی، مجلات زیادی را هم با این محتوا داریم.
اجازه بدهید کارکرد رسانه‌های نوشتاری را از این قضیه جدا کنم. شما درباره محتوایی که در مجلات وجود دارد، مختارید و حق انتخاب دارید ولی در تلویزیون مجبورید چنین برنامه‌هایی را تماشا کنید.
چه پیشنهادهایی برای تهیه‌کنندگان و مخاطبان این‌گونه برنامه‌ها دارید؟
من به تهیه‌کنندگان این برنامه‌ها پیشنهاد می‌کنم که بیایند و به این برنامه نگاه علمی‌تری داشته باشند و فقط این‌گونه نباشد که بخواهند برای پر کردن ساعات مخاطبان از برنامه‌ای که می‌تواند برای مردم مفید باشد، استفاده نامطلوبی بکنند.
نظر شما