قدس آنلاین - به نظر می رسد «مهندس» برای اینکه ثابت کند آمریکا اهل پاره کردن برجام نیست، خیلی عجله دارد! شاید مقصر وزیر خارجه فرانسه است که دیروز پس از دیدار با «تیلرسون» به خبرنگاران گفته بود: «اختلاف آشکاری میان فرانسه و آمریکا در باره برجام وجود دارد...». همین جمله وزیر خارجه فرانسه سبب شد همتای آمریکایی اش – تیلرسون – با دستپاچگی برای خبرگزاری ها توضیح دهد که : « من نگفتم واشنگتن قصد دارد توافق هسته ای با ایران را دور بیندازد».

وزیر خارجه آمریکا البته نه خالی بندی های چند ماه گذشته «ترامپ» را فراموش کرده که در اجلاس سالانه کمیته روابط آمریکا و اسرائیل اعلام کرده بود نخستین کارش پس از رفتن به کاخ سفید ، لغو توافق هسته ای خواهد بود و نه بد عهدی ها دولت سابق و فعلی آمریکا را . آقای مهندس همچنین تهدید رهبر انقلاب و برخی مسؤولان ایرانی را هم لابد فراموش نکرده که گفته بودند: برجام را پاره کنید، ما آن را آتش می زنیم... و برای همین است که تلاش می کند بگوید وزیر خارجه فرانسه حرفهای من را درست متوجه نشده است!

بی خیال سیاست

لطفاً توی این پاراگراف ، سیاست و اینجور چیزها را بیخیال شوید! «رکس تیلرسون» آن طور که ما و دیگران می شناسیم ، نه سیاست خوانده ،نه سیاستمدار است و نه سیاستمدارزاده. مهندس 65 ساله اهل تگزاس ، فارغ التحصیل ممتاز در رشته عمران است که از سال 1975 یعنی در 23 سالگی به شرکت نفت و گاز «اکسون موبیل» پیوسته ، آرام آرام پله ههای ترقی را طی کرده و و سال 2006 به سمت رئیس هیأت مدیره و مدیر عامل اجرایی این غول نفت و گاز جهان رسیده است. این را هم بدانید که «اکسون موبیل» معادل 72 میلیارد بشکه ذخایر نفتی و 37 پالایشگاه را در اختیار دارد ، بزرگترین پالایشگر نفت جهان به شمار می رود، در فهرست شش کمپانی برتر نفتی جهان رتبه نخست را دارد و بنیانگذار آن نیز «جان دیویس راکفلر» بوده است.

کشوری به نام «اکسون موبیل»

پس برای شما هم جای سؤال است که چطور آدمی بدون هیچ پیشینه سیاسی ، بدون تجربه کردن مشاغل سیاسی یا غیر سیاسی دولتی و به قول امروزی ها  « از عالم سیاست پرت» ، یکباره به عنوان وزیر خارجه دولت «ترامپ» معرفی می شود؟ توقع نداشته باشید توی یکی دو جمله بتوانیم به این سؤال پاسخ بدهیم. برای این که حساب کار دستتان بیاید باید اینها را هم در نظر بگیرید که : «تیلرسون» بیش از 10 سال شرکتی را اداره کرده است که دست کمی از یک کشور ندارد و در زمینه های مختلف تکنولوژی ، ساختمان ، بازاریابی ، فروش و ...در 50 کشور جهان حضور پررنگ دارد. کارشناسان می گویند اگرچه آقای مهندس، تا امروز سیاستمداری نکرده است اما مذاکره کننده بسیار ماهر و موفقی است که شرکتش در سالهای اخیر یکی از موفق ترین شرکتهای آمریکایی بوده است. البته سؤال ما از کارشناسان مذکور هنوز سرجای خودش باقی است که مگر قرار است وزیر خارجه دولت «ترامپ» با مهارت مذاکره کنندگی اش مشغول تجارت با دیگر کشورها شود؟ یا اینکه قرار است با دیپلماسی تجاری وارد کارزار سیاست شود؟

ایران از نگاه مهندس

شناخت «تیلرسون» از ایران نباید زیاد باشد. وقتی پیشینه سخنرانی ها و اظهار نظرهای های او در باره ایران را بررسی می کنیم به جز موارد اخیر که بیشتر به برجام مربوط می شود چیز زیادی پیدا نمی کنیم به جز اظهار نظری که به حدود یک سال پیش بر می گردد: « شرکتهای آمریکایی مثل ما هنوز قادر نیستند در ایران کسب و کار کنند، البته بسیاری از رقبای اروپایی ما فعالانه در ایران کار می کنند. من نمی دانم که آیا این الزاما به ضرر ما هست یا نه؟ ... ما هیچوقت سرمایه گذاری بزرگی در ایران نداشتیم... باید منتظر بمانیم و ببینیم آیا راهی برای شرکت‌های آمریکایی باز می شود یا نه؟ ما مطمئنا آن را بررسی خواهیم کرد چون ایران کشوری با منابع عظیم است» . در ضمن او از مخالفان سرسخت تحریم هم هست. نه اینکه دلش برای ما یا دیگر کشورها سوخته باشد بلکه معتقد است تحریم ها بد هستند چون اثری ندارند. راست و دروغش پای خبرگزاری ها اما برخی از آنها نوشته اند شرکت «اکسون موبیل» با مدیریت «تیلرسون» سال 1393 از طریق یک شرکت حقوقی، برند خود را در ایران به ثبت رسانده است!

نشان دوستی

در عوض تا دلتان بخواهد با روسیه روابط خوبی دارد. فکر بد نکنید لطفاًً این روابط در ظاهر از نوع روابط مشاور امنیت ملی «ترامپ» نیست! پیشینه این روابط به دهه 90 میلادی بر می گردد که «تیلرسون» نخستین بار با «پوتین» دیدار کرد. سال 2011 نیز «اکسون موبیل» با شرکت دولتی نفت روسیه برای اکتشاف در دریای سیاه قرار داد امضا کرد. این روابط تا جایی گرم شد که سال بعد «پوتین» بالاترین نشان افتخار کشورش- نشان دوستی-  را به «تیلرسون» اهدا کرد.

کاپیتالیسم و مسایل ژئوپولیتیک

انتخابش از سوی «ترامپ» از همان آغاز واکنش خیلی ها را برانگیخت. پایگاه «سیتیزن» همان زمان نوشت:« نتخاب رکس تیلرسون به عنوان وزیر خارجه بیانگر بسیاری از مسائل به خصوص تصویر دوستی دونالد ترامپ با کاپیتالیسم است و بیشتر از همه موارد نشان دهنده سیاست ترامپ در قبال روسیه است... بدون شک پوتین در انتخاب تیلرسون نقش بسیاری داشته است زیرا روابط آمریکا و روسیه در دوران اوباما به شدت به سردی گراییده است و آمریکا تحریم‌های یکجانبه‌ای را علیه روسیه اعمال کرده و این تحریم ها مورد حمایت اتحادیه اروپا قرار گرفته است؛ این در حالی است که تیلرسون مخالف این تحریم‌ها بوده است...انتخاب تیلرسون موجب واکنش زیادی شده و بسیاری انتخاب وی را موجب متمایل شدن سیاست آمریکا به سمت پوتین و نیز تغییر در چشم‌اندازهای ژئوپولیتیک آمریکا می‌دانند».

سؤال اصلی هنوز باقی است

اصلاً سیاسی و سیاستمدار هم نباشیم و به جواب هر کدام از سؤال هایمان هم که در باره انتخاب پر حرف و حدیث «تیلرسون» رسیده باشیم باز این سؤال که چطور و چرا مدیر عامل یک غول بزرگ نفتی و گازی حاضر می شود قید همه چیز را بزند و مدیریت کشور ثروتمندی چون «اکسون موبیل» را رها کند ، رهایمان نمی کند! بدون شک مدیری چون «تیلرسون» قید همه چیز و از جمله منافع سرشار نفتی را نزده است و صد البته برای خدمت به کشورش تن به پذیرش حضور در کابینه فردی چون «ترامپ» نداده است. بنابراین راهی نداریم جز اینکه مانند بسیاری از کارشناسان بدبین بگوییم: یکی از اهداف مهم «ترامپ» در انتخاب مدیر عامل یک شرکت نفتی به عنوان وزیر خارجه ، این بوده که از رفاقت و نفوذ او برای عوض کردن نظر «پوتین» نسبت به ایران و برجام استفاده کند... البته اگر در روزهای آینده ماجرای «فلین گیت» و رسوایی امنیتی اش برای «تیلرسون» تکرار نشود!