به گزارش قدس آنلاین به نقل از ویژه نامه بیت المقدس؛ بحران چند ساله اخیر در سوریه، بالا گرفتن تنش میان کشورهای جهان اسلام و اخیرا هم روی کار آمدن رئیس جمهور جدید آمریکا «دونالد ترامپ» با سیاست ها نژادپرستانه و ضد اسلامی اش، توجه همه را به وضعیت مسلمانان و آینده جهان اسلام در کشاکش بده بستان های سیاسی و تغییرات سریع عرصه بین الملل جلب کرده است. در همین راستا و برای تحلیل علل اختلافات داخلی در جهان اسلام و تعریف موقعیت آن در برابر غرب و آمریکا به گفتگو با «دکتر طلال عتریسی» نشستیم. عتریسی متولد ۱۹۵۲ در لبنان است و مدرک دکترای جامعه‌شناسی تربیتی خود را در سال ۱۹۷۹ از دانشگاه سوربن فرانسه دریافت کرد.
وی استاد جامعه‌شناسی تربیتی و روان‌شناسی اجتماعی در دانشگاه لبنان و مدیرکل مرکز مطالعات استراتژیک بیروت است.
متن کامل مصاحبه در زیر می آید:
شما ریشه چند سال درگیری در سوریه را چه می دانید؟ اختلافات مذهبی یا توطئه خارجی؟ و آیا فکر می کنید ملت سوریه می تواند از این بحران خلاصی یافته و به زندگی مسالمت آمیز بین طیف ها و مذاهب بازگردد؟
من معتقدم که بحران در سوریه یک بعد داخلی دارد که به خواست بخشی از مردم سوریه به نوعی تمایل به تغییر و اصلاح بازمی گردد و رهبران کنونی سوریه این موضوع را همان ابتدا تشخیص دادند و گام هایی جهت تغییر در قانون اساسی و اصلاح کشورشان برداشتند. اما بعد دوم و مهم تر این بحران توطئه های خارجی یعنی سناریوهای منطقه ای و بین المللی ای است که برای این کشور طراحی شده و هدفش هم تغییر کلیت نظام سوریه و تبدیل آن به نظام دیگری است که سیاست‌هایش مطابق با منافع آمریکا و برخی کشورهای خارجی باشد و این بُعد از همان ماههای ابتدایی تبدیل به چهره و ویژگی غالب بحران سوریه شد.
اما درباره قدرت سوریه برای پشت سر گذاشتن چنین بحرانی باید بگویم که ملت سوریه امروز بیش از گذشته و به ویژه نسبت به روزهای اول، توانسته ابعاد این توطئه را درک کند. چه بسا در سال اول آغاز بحران تاثیر تبلیغات رسانه‌ای علیه سوریه بسیار قوی بود، اما پس از رو شدن اعمال و جنایت های گروههای افراطی همچون داعش و النصره و ... ملت سوریه درک کرد که این گروهها خواستار امنیت و ثبات کشور نیستند. لذا به نظرم ملت سوریه توانایی پشت سر گذاشتن این مرحله به سلامت را دارد، البته زمان زیادی لازم است چراکه اختلافات و آسیب‌هایی که این بحران در بدنه کشور سوریه به وجود آورده عمیق است.
چرا رابطه برخی کشورهای جهان اسلام به چنین وضعیت بحرانی رسیده است؟ چرا برخی حکومت‌ها در جهان اسلام از گفتگو سرباز زده و به جای اعتماد به کشورهای برادر و همسایه اصرار دارند به غربی‌ها اعتماد کنند؟
این کشورها در واقع قدرت تصمیم گیری مستقلانه ندارند و همیشه وابسته به غرب و حمایت‌هایش بوده اند. برای همین پیش از هر تصمیمی نگران عکس العمل غرب هستند و به جای تلاش برای ایجاد تفاهم با کشورهای اسلامی دیگر ترجیح می‌دهند اول سیاست‌هایشان را با غرب هماهنگ کنند و با اینکه می‌دانند در صورتی که گفتگو و تفاهم بین کشورهای اسلامی برقرار شود جهان اسلام در برابر غرب موضعی قوی تر پیدا می‌کند، اما متاسفانه چنین رویکردی در این حکومت‌ها وجود ندارد.
به نظر شما اندیشه اسلام تونایی دارد ملت های مسلمان را در برابر چالش‌ها و تهدیدها متحد سازد؟
اندیشه اسلامی این ظرفیت را دارد که همه را متحد سازد چرا که وجه مشترک میلیون‌ها انسان است، در عین حال مسلمانان می‌توانند روش‌های مختلف و متفاوتی برای حکومت و کشورداری در پیش بگیرند. اما مشکل اصلی جهان اسلام در اعتقاد دینی نیست بلکه تبعیت و وابستگی برخی کشورها به غرب است که مشکلات و اختلافات کنونی را به وجود آورده است. در طول تاریخ مسلمانان نشان داده اند که می‌توانند حول محور عقیده اسلامی‌شان متحد و یکپارچه باشند، اما دخالت های خارجی مانع از چنین اتحادی شده و باعث شده مسلمانها بر سر اولویت‌هایشان هم نتوانند توافق کنند.
مواضع دونالد ترامپ نسبت به اسلام و جهان اسلام را چطور ارزیابی می کنید؟ آیا رئیس جمهور جدید آمریکا سیاست‌های کشورش در منطقه را اصلاح خواهد کرد یا در پی بر افروختن آتش جنگ‌های بیشتر است؟
ترامپ امروز با سیاستها و تصمیم‌هایی که در پیش گرفته همه کشورها و دولت‌ها را در جهان غافلگیر کرده است به طوری که در داخل آمریکا هم شاهد راه افتادن جنبش‌های مخالف وی هستیم و کشورهای بسیاری مثل بریتانیا و فرانسه هم نگران سیاست ها آقای ترامپ هستند، اما فکر نمی‌کنم جرأت راه انداختن جنگ جدیدی در منطقه را داشته باشد چرا که مردم آمریکا با چنین سیاستی همراه نخواهند بود و هیچ کس در جهان هم حاضر نیست برای یک جنگ جدید در کنار ایالات متحده بایستد.
ترامپ سابقا در گفته‌هایش تصریح کرده که نگاهش به کشورهای عربی به خصوص کشورهای حوزه خلیج فارس به مثابه یک گاو شیرده است که باید دوشیده شوند و پس از پایان مصرف ذبح شوند! در این خصوص چه نظری دارید؟
منظور او به طور خاص عربستان سعودی بوده بدین معنا که هیچ چیزی مجانی نیست و آمریکا در مقابل حمایتی که از عربستان می‌کند باید ما به ازاء دریافت کند که می‌تواند در قالب قراردادهای فروش سلاح و خرید نفت و ... باشد. البته آمریکا این نگاه را نسبت به اتحادیه اروپا هم دارد و معتقد است حمایت از اتحادیه اروپا از امروز به بعد رایگان نخواهد بود و این در واقع نشان از منطق و طرز تفکر یک تاجری است که جهان را با قواعد سود و زیان تحلیل می‌کند. فکر می کنم عربستان هم آماده است برای داشتن چتر حمایتی آمریکا تن به هر معامله‌ای بدهد./
انتهای پیام
محمد مظهری
ویژه نامه بیت المقدس دوشنبه هر هفته ضمیمه روزنامه قدس منتشر می شود.
نظر شما