قدس آنلاین - شبکه «شما» با رویکردی اجتماعی و فرهنگی و همچنین با توجه ویژه به موضوع اقوام، گردشگری و موسیقی‌های محلی و نیز پوشش‌دادن تولیدات فاخر مراکز استان‌ها کارش را آغاز کرد و از همان ابتدا نیز «شبکه شما، شبکه مردم ایران» را شعار اصلی خود قرار داد.

از آنجایی که استان‌های مختلف کشور عموماً تولیدات قوی و شاخصی دارند که گاهی مغفول می‌ماند و به‌خوبی دیده نمی‌شود، لذا این شبکه با همین رویکرد تأسیس شد و قرار بود بستر مناسبی برای معرفی و نمایش‌دادن این آثار در عرصه ملی و آیینه‌ تمام‌نمای مردم ایران‌زمین باشد. قرار بود «شما» شبکه مردم ایران و به ‌عبارتی، شبکه مادر و مرجع 33 شبکه استانی و شهرستانی باشد.

در نگاهی کلی، پخش تولیدات فاخر مراکز استان‌ها اولویت اصلی کار شبکه «شما» بود! اما آنچه در عمل مشاهده می‌شود این است که این شبکه در جذب مخاطبان حداقلی نیز توفیقی نداشته است.

از مراکز استان‌ها کاری خواسته نشده است!

محسن افکاری، تهیه‌کننده صدا و سیمای مرکز خراسان، عملکرد شبکه شما را در تحقق اهدافی که در ابتدا برای آن پیش‌بینی شده است، ضعیف ارزیابی می‌کند و می‌گوید: متأسفانه تعطیلی چندماهه شبکه شما باعث شده که بخش عمده‌ای از مخاطبانش را از دست بدهد. از طرفی، الان هم دریافت این شبکه برای همه استان‌ها و مخاطبان این شبکه ممکن نیست. همه اینها دست به دست هم می‌دهد و به مشکلات می‎افزاید.

وی با بیان اینکه نمی‌توانم بگویم که «شما» در این مدت توفیقی در جذب مخاطب نداشته است، تصریح می‌کند:گاهی پیش آمده که این شبکه در ارایه این معیارها درست عمل نکرده یعنی برنامه‌هایی را تولید نموده که آن اهدافی را که از ابتدا بر همان مبنا تأسیس شده، در آن برنامه‌ها لحاظ نشده یا از ساخت برنامه‌هایی که باید تولید می‌کرده ، غفلت کرده است؛ مثل برنامه‌هایی که می‌بایست معرف آداب و سنت‌ها و فرهنگ‌ها در مناطق مختلف باشد و امروز در این شبکه نیست.

وی البته معتقد است اگر این شبکه به لحاظ مدیریتی بهتر عمل کند، مطمئناً می‌تواند خیلی کاربردی‌تر و مفیدتر باشد؛ هرچند هنوز به لحاظ کارایی با برخی شبکه‌ها فاصله زیادی دارد و در مجموع شبکه خوبی است که اگر مسؤولان درباره مشکلات آن چاره‌اندیشی  و آسیب‌شناسی کنند، موفق‌تر هم خواهد بود.

وی در پاسخ به این سؤال که تا چه اندازه مشکلات مالی در بروز این مشکلات دخیل بوده است، می‌گوید: ظاهراً این شبکه از ابتدا حساب زیادی روی تولیدات مراکز استان‌ها برای تأمین برنامه‌هایش باز کرده بود. ولی تاکنون عملاً از مراکز استان‌ها کاری خواسته نشده است وگرنه بعید می‌دانم بودجه مانع اجرای اهداف این شبکه شده باشد. چون پخش برنامه‌هایی از مراکز استان‌ها در این شبکه نیازی به صرف هزینه ندارد.

شبکه «شما» و داستان مرغ و تخم مرغ

ایرج میلانی، تهیه‌کننده آشنای تلویزیون، اما نظری دیگر دارد. او همه این ناکامی‌ها در معرفی جاذبه‌های استان‌ها و جذب توریست را به دلیل مشکل مالی می‌داند و می‌گوید: یکی از محدودیت‌های جدی و بسیار بزرگ شبکه «شما» این است که بودجه‌ای برای تولید کارهای مختلف ندارد و فقط امیدوار است که از طرف مراکز گردشگری حمایت شود و در این خصوص اسپانسر پیدا کند تا بتواند با کمک آنها برنامه‌هاش را رونق بدهد. اما چون این قضیه همان داستان مرغ و تخم مرغ است، این اتفاق روی نداده است! یعنی تا زمانی که برنامه خوبی نباشد، حمایتگرها حاضر نیستند برای معرفی خودشان پولی پرداخت کنند و تا زمانی هم که پولی نباشد، برنامه خوبی تولید نمی‌شود. این است که مسیر این شبکه ره به جایی نمی‌برد.

میلانی ادامه می‌دهد: به نظر من این شبکه از ابتدا باید ترجیحاً یک سالی را با تزریق بودجه زیاد و انتخاب برنامه‌سازان متنوع، خودی نشان می‌داد و سپس تازه، دوستان می‌نشستند و برای جذب آگهی شبکه را تداوم می‌دادند. ولی چون این زمان گذرانده نشد و با بودجه کم شروع کردند، در نتیجه مدیریت هیچ کاری نمی‌تواند بکند. تا جایی که حتی برنامه‌ای مثل «یک سفر خوب» به خاطر اینکه تا الان یک ریال هم به آن پراخت نشده، تعطیل گشته است. من فکر می‌کنم اگر این شبکه به این شکل پیش برود، به‌تدریج برنامه‌سازانی را هم که حاضرند بدون چشمداشت و درآمد زیاد کار کنند نیز پشیمان می‌کند.

این تهیه‌کننده می‌افزاید: قرار بود شبکه‌ها تهیه‌کنندگان خوراک «شما» باشند ولی این مراکز سیستم‌های اداری هستند و این سیستم‌های اداری انگیزه‌ای برای اینکه بدون پول زیاد کار عالی انجام بدهند را ندارند. آنها درگیر بی‌پولی‌های خودشان هستند.گاهی  گزارش‌هایی از دیدنی‌هایشان تولید می‌کنند و از این شبکه پخش می‌شود یا برنامه پخش زنده دارند که آن هم یک مجری است و یک دکور.

وی با بیان این موضوع که اینکه شبکه‌های استانی برنامه‌های شبکه «شما» را تولید کنند، از ابتدا درست نبود، می‌گوید: شبکه‌های استانی از ما خیلی بی‌پول‌تر و بی‌امکانات‌تر هستند. ضمناً اینکه گردشگری نگاه غریبه می‌طلبد، باید یک غریبه برود و از یک جایی تعریف کند. وقتی به خود فلان مرکز می‌گویند از دیدنی‌هایت برنامه بساز، نمی‌توانند در تولید آن خیلی موفق باشد. این کشف محتاج نگاه یک غریبه است. مهم‌ترین عامل این عدم کارآمدی این است که یک نگاه واحد وجود ندارد. نمی‌شود هر کسی از هر جا چیزی بسازد و پخش کند.

برنامه‌های فرمایشی

حسن قصابان، تهیه‌کننده صدا و سیمای مرکز اصفهان، نیز «شما» شما را در پیشبرد اهدافش موفق نمی‌داند و می‌گوید: تعاملی که «شما» با شهرستان‌ها دارد، یک سیستم فرمایشی است و تاکنون به هیچ عنوان سیستم درخواستی نبوده است. فرضاً آمده‌اند و فلان مرکز را 2 روز در ماه موظف کرده‌اند که باید یک ساعت برنامه داشته باشد. در حالی که می‌توانستند بگویند مراکز می‌توانند به صورت آزاد و با یک هزینه مشخص برای شبکه «شما» تولید داشته باشند. به این شکل بین همکاران نیز رقابت ایجاد می‌شد.

وی افزود: متأسفانه مشکلات مالی و نداشتن سیاست‌گذاری صحیح کار را به اینجا کشانده است. چون اگر من بدانم بودجه‌ای به کارم اختصاص پیدا می‌کند، حتماً درصدد برمی‌آیم که یک برنامه خوب بسازم. چون حداقل، جایی مثل اصفهان قابلیت جذب توریست را دارد. با این همه، من فکر می‌کنم دلیل اصلی این قضیه عدم درخواست درست و اعلام نیاز درست، البته با تخصیص بودجه به‎منظور تولید برنامه برای این شبکه بوده است.