محمدحسین جعفری به خبرنگار ما گفت: این اتفاق در کشور بی سابقه است ضمن آنکه خراسان رضوی اولین استانی است که بیشترین توسعه را در نصب کنتورهای هوشمند بر چاه‌های آب مجاز داشته و در حال کنترل اضافه برداشت‌هاست.

وی افزود: در راستای کنترل مصرف آب توسط کشاورزان، تقریباً به حد پروانه‌های مصرف معقول آب رسیده‌ایم و در حال کنترل اضافه برداشت‌ها هستیم.

وی یادآور شد:هدف ما مدیریت پایدار منابع آب است و امیدواریم، سال آینده نتایج این عملکرد  را بر روی سطح آب‌های زیرزمینی مشاهده کنیم.

وی اضافه کرد: در حال حاضر تعادل بخشی آبخوان‌ها به عنوان سفره‌های آب زیرزمینی به صورت پایلوت در استان در حال اجراست، اما در هفت دشت استان به صورت ویژه اجرمی شود.

وی دشت‌های مشهد، نیشابور، تربت جام، سبزوار و رشتخوار را از جمله این دشت‌ها عنوان کرد.

مدیرعامل آب منطقه‌ای خراسان رضوی ضمن اشاره به برداشت غیرمجاز از ۴۰ درصد چاه‌های آب کشاورزی استان افزود:آنچه امروز به صورت نصب کنتور بر چاه‌های آب کشاورزی صورت گرفته در واقع کمک به وضعیت کشاورزی محسوب می‌شود .

وی در مورد مدیریت مصرف آب توسط کشاورزان تصریح کرد: در خصوص چگونگی مصرف آب اختیار را به کشاورز داده ایم، اما این جهاد کشاورزی است که باید با توجه به میزان آب بگوید، کشاورز چه محصولی بکارد ، چه میزان چاه را برای آبیاری روشن کند و کی آبیاری را قطع کند.

او تأکید کرد: چون هنوز کشاورزان نتوانسته اند، خودشان را با شرایط موجود در خصوص مصرف آب تطبیق بدهند، طبق مصوبه شورای عالی آب و توافقی که بین وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی شده، این امتیاز را قایل شده‌ایم که به آن‌ها مازاد مصرف آب بفروشیم، اما از سال بعد این امتیاز را قایل نخواهیم شد و کشاورز صرفاً به اندازه آنچه در پروانه ذکر شده، می‌تواند از آب چاه برای کشاورزی برداشت کند.

او یادآور شد: وقتی کشاورز تا حد مجاز آب مصرف می‌کند، کنتور قطع می‌شود، اما یک نکته وجود دارد و آن اینکه ممکن است، محصول کشت شده، هنوز نیازمند آب باشد و اگر به او آب نرسانیم، خسارت سنگینی به بخش کشاورزی تحمیل شود.

وی گفت: کشاورز در این مدت باید ۷۰۰ میلیون متر مکعب از مصرف مازادش کم کند. یعنی از ۱ میلیارد و ۱۶۰ متر مکعب که کسری مخزن است، کشاورز خودش ۷۰۰ میلیون متر مکعب را مدیریت کند .

جعفری گفت:  در خصوص فروش مازاد مصرف آب به کشاورز برای ما جنبه بازدارندگی‌اش اهمیت دارد نه جنبه مادی آن. به گفته او همین اقدام باعث شده در برخی از آبخوان‌های استان بیش از ۴۰۰ ساعت از متوسط کارکرد چاه کشاورزی کم شود.

 وی خاطر نشان کرد:۷۰ درصد کشاورزان این قانون را رعایت کرده‌اند و ۳۰ درصد تخلف دارند که به آن‌ها اخطار کتبی داده‌ایم تا متوجه میزان اضافه برداشتشان بشوند، اما سال آینده دیگر بحث دریافت خسارت را نخواهیم داشت.

شناسایی۸۵۰۰چاه غیرمجاز

محمد حسین جعفری شمار چاه‌های غیر مجازشناسایی شده  استان را حدود ۸ هزار و ۵۰۰ حلقه اعلام کرد که از این تعداد بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ حلقه چاه عمیق هستند.  

وی افزود: بخشی از آمارها از چاه‌های غیر مجاز متعلق به قبل از سال ۸۵ است و برخی نیز توسط بهره بردارها بعد از باز شدن سامانه ثبت نام‌ها برای رسیدگی قانونی درج شد که متعلق به بعد از سال ۸۵ است.

به گفته او شماری از کشاورزان هم در سامانه ثبت نام کرده‌اند و مدعی شده‌اند که چاه آن‌ها متعلق به بعد از سال ۸۵ است، اما طبق اطلاعات آب منطقه این چاه‌ها آن زمان وجود نداشتند.

انتقال آب مشهد از هزارمسجد

به گفته محمد حسین جعفری شرایط مشهد به گونه‌ای است که ناگزیریم به بحث انتقال آب بین حوزه‌ای بپردازیم و برای این کار اولویت با منابع آبی خودمان است.

 مدیرعامل آب منطقه‌ای خراسان رضوی  یکی از منابع آبی  داخلیِ مورد توجه در این خصوص را ارتفاعات یال شمالی و جنوبی هزار مسجد دانست و یادآور شد:  یال جنوبی منابع آبی است که وارد آبخوان‌های مشهد می‌شود و ما در قالب چاه‌های کشاورزی ، چاه‌های صنعتی و آب شرب در حال بهره‌برداری از آن‌ها هستیم. بخشی از آب یال شمالی این رشته کوه سهم جمهوری اسلامی است و بخشی هم سهم ترکمنستان.

وی تصریح کرد : ما به پروتکل‌های بین المللی احترام می‌گذاریم  و حقوق کشور همسایه را محترم می‌شماریم، اما بخشی از آبی که متعلق به ایران بوده، طی جریان طبیعی به سمت کشور همسایه سرازیر شده. یکسری هم آب‌هایی هستند که در زیرزمین شناسایی نشده‌اند و در حال خارج شدن از دسترس هستند که برای انجام کار مطالعاتی روی آن‌ها قوی ترین مشاور مطالعاتی آب کشور را به کار گرفته ایم.

وی عنوان کرد: از آنجا که در مورد آب شبهه زیاد است، اگر در این خصوص بد عمل کنیم، ممکن است، همین سهمیه آب موجود را هم از دست بدهیم.

وی ادامه داد: بنابراین مطالعات انجام شده به وزارت نیرو ارایه شده  و وزارت نیرو هم با در نظر گرفتن پروتکل‌های بین المللی و حقوق مردم مرزی کشور ترکمنستان روی بِیس کمترین عدد و حداقل آب توافق کرده است، اما باید این طرح به مجلس رفته و ردیف بودجه بگیرد.

او گفت: ما تقاضا داشتیم در تعیین بودجه سال ۹۶ از محل منابع صندوق توسعه ملی مربوط به آب‌های مرزی ردیف بودجه به آن اختصاص پیدا کند. در این خصوص خوشبین هستیم که یک آب کیفی و در محلی نزدیک‌تر برای انتقال از هزار مسجد به مشهد داشته باشیم.