قدس آنلاین -  شاید تا همین چند سال پیش سالن‌های تئاتر فقط میزبان تماشاگران حرفه‌ای این هنر بودند اما در این روزها کمتر علاقه‌مندی به هنر هست که به این سالن‌ها سر نزند. علت این اتفاق خوشایند هرچه که باشد، به سود هنر و هنرمند است و پویایی جریان‌های هنری، رشد و بالندگی فضای فرهنگی و ارتقای سواد هنری مردم را در پی خواهد داشت. برای واکاوی دلایل اقبال بی‌سابقه به تئاتر با ۲ تن از مسئولان و کارگردانان تئاتر به گفت‌وگو نشستیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.  

رحمت امینی، کارگردان تئاتر و نمایشنامه‌نویس، با اشاره به مسأله افزایش تماشاگران تئاتر می‌گوید: وقتی پدیده‌ای در معرض شناخت قرار گیرد و برای آن تبلیغ شود، افرادی که پیش‌تر آن را تجربه نکردند به سمتش می‌روند تا برای یک بار هم که شده آن را امتحان کنند و اگر خوب بود، آن تجربه را ادامه دهند. تئاتر نیز چنین وضعیتی دارد. تبلیغات در فضای مجازی و نقل دهان‌به‌دهان بسیاری را تشویق می‌کند تا آن را امتحان کنند.  

سالن‌های خصوصی به کمک آمدند 

وی در ادامه اضافه می‌کند: تئاتر خصوصی باعث شد تعداد سالن‌ها افزایش یابد و در ادامه، گروه‌های خوبی هم در این سالن‌ها تئاتر اجرا کردند. در کنار این، افرادی که در همسایگی یا مجاورت این سالن‌ها بودند توجهشان به این سالن‌ها جلب شد و برای تماشای تئاتر به آن مراجعه کردند. بنابراین در یک کلام می‌خواهم بگویم وقتی پدیده‌ای رواج می‌یابد، امکان اقبال و استقبال هم از آن بالاتر رفته، تماشاگرانش هم افزایش پیدا کرده و قاعدتاً گردش مالی و اقتصادی آن پدیده هم بیشتر خواهد شد.  

سرپرست شورای ارزشیابی و نظارت بر نمایش می‌افزاید: نکته دیگر اینکه برخی از ستارگانی که خودشان برخاسته از تئاتر بودند مانند نوید محمدزاده و صابر ابر به سینما رفته و به‌نوعی در تئاتر و سینما در رفت و آمدند. همین مسأله باعث می‌شود مخاطب برای تماشای کار هنرمند مورد علاقة خود به تئاتر بیاید که این موضوع به افزایش مخاطب کمک می‌کند. به بیانی دیگر، رونق سینما به رونق تئاتر هم منجر می‌شود. همان‌طور که در این ۲ سال گذشته سینما به رونقی دست پیدا کرده که قبلاً نداشت و این‌ها به هم کمک می‌کنند. به نظرم، چه تئاتر رونق بگیرد و چه سینما، به آن یکی کمک می‌کند. این‌ها دلایلی است که به رشد اقتصادی و فروش تئاتر منجر می‌شود.  

تقاضا در عرصه تئاتر را جدی بگیریم 

این مدرس دانشگاه تأکید می‌کند: به نظرم اگر تاکنون تئاتر رونق نداشته، از عدم شناخت بوده و همچنین اینکه تعداد سالن و صندلی در تهران کم است. اگر فقط ۲۰ درصد ظرفیت واقعی مردم با تئاتر آشنا شوند نه‌تنها ۱۰۰ اجرا در یک شب کم است بلکه مردم برای ۲۰۰ اجرا هم بلیط می‌خرند. از طرفی، اینکه خیلی‌ها به فکر این افتادند که سالن خصوصی تأسیس کنند، نشان‌دهنده یک نیاز است و یعنی تقاضا وجود دارد. حتی شنیده‌ها حاکی است که طی ۶ ماهه اول سال ۹۶ یکی دو سالن دیگر با کیفیتی بهتر از سالن‌های فعلی تأسیس خواهند شد و این یعنی تقاضا وجود دارد.  

امینی درباره خصوصی‌سازی تئاتر می‌گوید: من با ازدیاد تئاتر موافقم؛ تا جایی که آن‌قدر سالن و صندلی باشد و در کنارش تماشاگر هم به وجود بیاید. به نظرم بحث تئاتر خصوصی بسیار اساسی و ریشه‌ای‌تر از این حرف‌هاست و تئاتر خصوصی به‌تنهایی نمی‌تواند روی پای خودش بایستد و حتماً نیاز به کمک دارد.  

وی تئاتر را در سال ۹۵ پرهیاهو و پررونق توصیف می‌کندو می‌گوید: بچه‌های تئاتر در حال گذراندن دوره آزمون و خطا با تئاتر خصوصی هستند و چالش‌هایی هم در این بین وجود دارد. ولی نقاط قوتش همین است که تئاتر در حال توسعه است. من بین رشد و توسعه فرق می‌گذارم. به نظرم، تئاتر به لحاظ کمّی توسعه پیدا کرده و این توسعه از رشد بیشتر است.  

هنرمندان پشتوانه خوبی برای رشد تئاتر هستند 

در ادامه شهرام کرمی، مدیر پردیس تئاتر تهران، با تأیید اینکه تئاتر در طول ۲ دهه اخیر رشد بسیاری داشته است، متذکر می‌شود: هم سالن‌ها زیاد شدند و هم تعداد هنرمندان نسبت به قبل بیشتر شدند. در کنار این‌ها، تئاتر خصوصی هم به بالندگی رسیده است. معتقدم شاید در حوزه‌های دیگر اتفاق خاصی نیفتاده باشد اما خود هنرمندان پشتوانه خوبی برای رشد تئاتر بودند. این‌ها اتفاق‌های خوبی بود و از جهت فرهنگی هم مردم به هنر اقبال نشان دادند. نگاهی به فروش فیلم‌ها در سینما مؤید همین نکته است که وضعیت اکران چه رونق خوبی دارد. همچنین در فضای تجسمی چقدر گالری ها زیاد و فعال شدند.  

وی می‌افزاید: من معتقدم این یک جریان فرهنگی گسترده است. اینکه چقدر در شهرستان گروه‌های تئاتری فعال شدند بیانگر اقبال عمومی به هنر است. علی‌رغم اینکه زیرساخت‌های ما خوب گسترش پیدا نکرده است اما مردم هنر را دوست دارند و بخش خصوصی خیلی خوب پیش‌قدم شده است. اما فقط چند سالن مناسب و استاندارد داریم و بقیه سالن‌ها شاید در شأن تئاتر نباشد و نیاز به حمایت دارند. این‌ها اتفاق خوبی است که نباید بگذاریم مثل حباب در فضای تئاتری کشور باشند و نیازمند برنامه‌ریزی درازمدت هستیم که از این جریان‌های هنری و هنرمندان حمایت کنیم.