به گزارش قدس آنلاین، آنچه ساکنان منطقه بلوچستان از گذشته تا کنون پیشکش سایر هموطنان خود و دیگر نقاط جهان کرده اند تلفیقی صمیمانه از صبر و هنر زنان و دختران بلوچ است که در سوزن دوزی هایی ظریف و جذاب متجلی است .
سوزن دوزی هنر ارزنده ای است که در بلوچستان با نور دیده چشمان زنان و سوزن شکل می گیرد و در زمره یکی از اصیل ترین و جالب ترین صنایع دستی کشور به شمار می رود.
در سوزن دوزی ،نخ ، پارچه و سوزن تنها ابزار مورد نیاز برای آفرینش هنری تحسین برانگیز است . سوزن دوزان به طور معمول برای تولید محصولات پر کار در قطعات کوچک از پارچه های پنبه ای پاکستانی و یا پارچه گاندی ایرانی به دلیل نازک و ریز باف بودن استفاده می کنند.
به طور معمول سوزن دوزان به طور مستقل به تولید محصول می پردازند و در صورت کار گروهی پس از پیاده کردن طرح کلی، هر زن یا دختر سوزن دوز یک رنگ را به طور کامل سوزن دوزی می نماید و برای قسمت بعدی و استفاده از رنگ دیگر محصول را به هنرمند بعدی می سپرد.
تمام کسانی که دراین هنر ایفا نقش می کنند زنان هستند، زنان بخوبی ارزش آن را درک کرده واز همان سنین پایین ( ۴ و۷سالگی ) با این حرفه آشنا می شوند . وبه وضوح سهم آن را درزندگی خود می یابند وبه درستی می بینند که چگونه با زندگی آنها عجین شده است.
قسمت های اصلی لباس های بلند و پوشیده زنان بلوچ از جمله پیش سینه ، جیب و سرآستین همواره با هنر سوزن دوزی آمیخته و مزین است و از گذشته تا کنون تغییری در ن بوجود نیامده است.
مهمترین مراکز سوزن دوزی
بیشتر هنرمندان سوزن دوز درمناطق ایرانشهر وبیشتر درنواحی «چانف» ، «اسپکه» ، «فنوج» ،«مورمیج» ،« شهریانج» ، «گوانگ» ، «مته سنگ» ، «نگوچ» ،«پیپ» ،«هریدوک» ، «کویچ» ، «بزمان» و همچنین شهر های سراوان ( سیب وسوران) و خاش به این هنر اشتغال دارند.
مهمترین مراکز تولید سوزن دوزی عبارت است از: اسپکه، هریدک، کوپچ ، پیپ، مته سنگ، چانف ، مهنت، ایرندگان، قاسم آباد، گشت، سوران، کله گان، بمپور، اسماعیل آباد و زاهدان.
تاریخچه صنعت سوزن دوزی
تاریخچه سوزن دوزی را نمی توان به زمان خاصی اختصاص داد اما اگر بخواهیم زمان به فعلیت رسیدن آن را بررسی کنیم شاید درحدود ۱۰۰ یا ۲۰۰ سال پیش از ظهور اسلام و آمدن اسلام به ایران باشد.
گفته می شود در همین زمان قومی به نام «اسلاوها» از طریق جاده ابریشم به ناحیه ای ازبلوچستان آمده و درآنجا سکنی گزیدند( این منطقه درحال حاضر جزو خاک پاکستان بوده ودرمرزافغانستان وپاکستان قراردارد ) آنان پرورش کرم ابریشم ونحوه بدست آوردن نخ از پیله های ابریشم و استفاده از آن را در پارچه بافی و سوزن دوزی به زنان بلوچ آموختند.
قبل ازرواج پارچه خارجی سیستان و بلوچستان از این نظر خود کفا بود و زنان بلوچ با ظرافت کاری های خاص خود هنر سوزن دوزی را رواج می دادند.
درکنار زنان مردان نیز به نوبه خود با پنبه رستن و اجرای نقشه ها برروی پارچه در تجلی این هنر از گذشته با زنان همراه بوده اند. سوزن دوزی آنچنان با زندگی زنان بلوچ آمیخته که درهرجــــای دنیـــا سوزن دوزی را با زن بلوچ وزن بلوچ را با سـوزن دوزی می شناسند.
سوزن دوزی، این هنر پرمباهات بلوچ به علت زیبایی وشهرتی که پیدا کرده است خوشبختانه فقط منحصر به این منطقه نبوده بلکه آوازه آن به سایر نقاط دنیا نیز رسیده است .نمنونه ای از کار های سوزدن دوزی شده توسط هنرمندان استان در کاخ موزه سعد آباد به نمایش گذاشته شده است.
سکه دوزی
سکه دوزی یکی دیگر از هنرهای دستی و سنتی سیستان و بلوچستان است که خانواده‌های سیستانی و بلوچ از آن جهت تزئین رویه رختخواب یا زینت گردن شتر در موقع عروسی استفاده می‌کنند و اغلب جهت زینت اطاق نیز به دیوار می‌آویزند.
هنر سکه دوزی در بلوچستان مانند سوزن دوزی دارای سابقه ای طولانی است و تقریبا در تمامی مناطق روستائی استان رایج می‌باشد و تولید وعرضه آن جنبه محلی دارد و اگر داد و ستدی در این خصوص صورت بگیرد بیشتر در بین‌خود اهالی است.
مهمترین موادی که در ساخت محصولات سکه دوزی شده به کار می‌رود عبارت است ازپارچه هائی که دارای برق و جلا می‌باشد (مانند جرسه)، دکمه، آینه، پولک، خرمهره و امثال‌آن است.
به دلیل هم مرز بودن منطقه با کشورهای هند و پاکستان، اهالی بلوچستان‌این نوع مواد اولیه را ابتدا از هندوستان و سپس از پاکستان وارد می کردند و به همین‌جهت در مورد اصالت این هنر بومی استان شبه و شک فراوانی وجود داشت.
نظر شما