قدس آنلاین - حق آموزش یکی از بدیهی‌ترین حقوق شهروندی است که در قانون اساسی هم به آن اشاره شده و دولت موظف است امکانات آموزش وپرورش را برای همه فراهم کند. اما آنطور که باید و شاید به این قوانین که حقوق همگانی است توجهی نشده و در زمان‌های مختلف به بهانه‌های گوناگون گروهی از مردم از تحصیل باز می مانند.
در سند تحول آموزش و پرورش توجه ویژه‌ای به استان های محروم شده است. از جمله بندهای این سند می توان به این موارد اشاره کرد:
تعمیم دوره پیش‌دبستانی به ویژه در مناطق محروم و نیازمند حتی‌الامکان با مشارکت بخش غیردولتی با تأکید بر آموزش‌های قرآنی و تربیت‌بدنی و اجتماعی،برنامه‌ریزی و تمهید مقدمات برای پوشش کامل دوره آموزش عمومی و برخوردار از کیفیت مناسب در تمام مناطق کشور، توانمندسازی دانش‌آموزان ساکن در مناطق محروم، روستاها، حاشیه شهرها،عشایر کوچ‌نشین و همچنین مناطق دوزبانه با نیازهای ویژه، با تأکید بر ایجاد فرصت‌های آموزشی متنوع و با کیفیت و اولویت‌بخشی به تأمین و تخصیص منابع، تربیت نیروی انسانی کارآمد، تدوین برنامه برای رشد، توانمندسازی و مهارت‌آموزی، ادامه تحصیل و حمایت مادی و معنوی دانش‌آموزان مناطق محروم و مرزی .
سند تحول و توجه ویژه به تربیت دختران
همانطور که اشاره شد توانمندسازی و مهارت‌آموزی جزو وظایف آموزش و پرورش در تربیت فرزندان این مرز و بوم است. محمد ابراهیم محمدی؛ مدیر کل سابق فرهنگی هنری و مشاور سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی وزارت آموزش و پرورش در گفت و گو با قدس در این باره می گوید: در همه دنیا آموزش و پرورش را با دختران می‌شناسند و شاید بشود گفت شاخص موفقیت آموزش وپرورش عمومی تربیت دختران موفق است. پیداست که آموزش گامی نخست و ابتدایی دراین مأموریت است و تربیت دختران حایز اهمیت و بسیار لازم است.در این زمینه با وجود مطالبات عمومی و اسناد بالادستی آموزش و پرورش کارنامه بهتری می‌توانست داشته باشد.این در حالی است که در سند تحول به موضوع تربیت دختران به صورت مبسوطی پرداخته شده و اصولاً حیات طیبه که بمثابه قلب و اساس تربیت در سند تحول است بدون پرداختن به دختران و رسیدگی به نیازهای تربیتی آموزشی و مهارتی ایشان این مهم قابل انجام نیست. از این رو لازم است در برنامه‌ریزی‌های جدید از ظرفیت سند تحول در توجه بیشتر به تربیت دختران بویژه در زمینه مسایل مهارتی استفاده شود.
آموزش اجباری
مطابق تفاهم‌نامه‌منعقد شده بین معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری و وزارت آموزش و پرورش مقرر شد که آموزش ابتدایی برای دختران بازمانده از تحصیل در مناطق محروم اجباری و اجرایی شود، اما چنین به نظر می‌رسد که آمار دختران بازمانده از تحصیل همچنان بالاست.
دختران بازمانده
مهناز احمدی، مدیرکل دفتر امور زنان وزارت آموزش و پرورش در این باره می‌گوید: به دلیل مشکلات فرهنگی، اقتصادی بخشی از خانواده‌ها اجازه تحصیل به دختران خود را نمی‌دهند و برخی دیگر به آن ها به عنوان نیروی کار نگاه می‌کنند و دختران را از ادامه تحصیل محروم می‌کنند. در برخی از مناطق و شهرهای مرزی به دلیل نبود امکانات تحصیلی و مدرسه خانواده‌ها شرایط مناسبی نمی‌بینند که اجازه تحصیل به فرزندان خود بدهند و همه مشکلات دست به هم می‌دهد تا سبب شود تعدادی از دختران از تحصیل بازمانند.
وی همچنین می گوید: دولت و وزارت آموزش و پرورش تلاش دارند تا خانه به خانه دختران بازمانده از تحصیل را شناسایی کنند و با تعامل، گفت‌وگو و ارتباط با خانواده آنان را راضی کنند تا زمینه تحصیل برای این درصد از دانش‌آموزان فراهم شود و هم اکنون استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان شمالی، هرمزگان و خوزستان آمار بالایی را دارند و در برخی از مناطق غربی به دلیل صعب العبور بودن و دسترسی سخت برخی از دانش‌آموزان از تحصیل باز می‌مانند.
ظلم مضاعف به دختران
وضعیت اقتصادی جامعه ما به نحوی است که پسران پس از ازدواج در اولین فرصت می توانند تحصیلات خود را تکمیل کنند ولی این فرصت کمتر در اختیار دختران قرار می گیرد. کارن خانلری عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در این باره می گوید: علی رغم اینکه تصور می شود بار فقر و مشکلات اقتصادی بیشتر بر دوش پسران است، بسیار دیده شده است که دختران از این بابت آسیب پذیر ترند. بسیاری از این دختران به دلیل مشکلات اقتصادی خانواده مجبور می شوند در سنین ۱۵-۱۶ سالگی آغاز به کار کنند از این رو با برنامه ریزی و توجه به اسناد بالا دستی می توانیم این شرایط اقتصادی را بهبود بخشیم.
سوادآموزی برای بازماندگان از تحصیل
مطابق آمارهای موجود پایین بودن سطح درآمد، کمبود امکانات آموزشی در برخی روستاها، ناتوانی در تامین هزینه سرویس رفت و آمد، کار اجباری از دلایل بازماندن بسیاری از دختران از تحصیل به شمار می‌رود. علاوه بر اینها ازدواج زودهنگام دختران نیز بر دامنه این مشکلات افزوده و مانع بزرگی برای ادامه تحصیل آن ها ایجاد می کند.
بهروز امیدی مدیرکل آموزش و پرورش چهارمحال و بختیاری در این باره می گوید: علیرغم همه تلاش ها در زمینه آموزش خانواده ها باز هم شاهد بازماندن عده‌ای از تحصیل هستیم.طبق قانون همه دانش‌آموزان در دوره ابتدایی باید به مدرسه بیایند و اگر خانواده‌ای از تحصیل فرزندشان در دوره ابتدایی ممانعت کنند در مواردی به دادگاه معرفی می‌شوند.
امیدی همچنین با بیان اینکه تعداد دانش‌آموزان دختر بازمانده از تحصیل در دوره‌های متوسطه اول و دوم ۷۹۹ دانش‌آموز است، خاطر نشان می کند: مسائل فرهنگی و فقرمالی دلیل اصلی برای ازدواج زودموقع دختران دانش‌آموز در استان چهارمحال و بختیاری است و مدارس شبانه‌روزی بهترین راهکار برای عدم ترک تحصیل دانش‌آموزان به ویژه دختران به شمار می رود و علاوه بر امکاناتی که در سیستم رسمی آموزش و پرورش برای بازگرداندن بازماندگان از تحصیل وجود دارد طرح بن سوادآموزی که به هر بی‌سواد واقعی در صورت باسواد شدن یک میلیون تومان پرداخت می‌شود نیز راهی دیگر برای بازگرداندن افراد به تحصیل است.
به نظر می‌رسد تلاش برای ارتقای سطح فرهنگی خانواده ها و تغییر نگرش آن ها به سنت ها و باورهای غلط در زمینه ازدواج اجباری دختران در سنین پایین می تواند به بروز استعدادهای بسیاری که در جامعه دختران بی‌بهره از نعمت تحصیل نهفته است بینجامد.
نظر شما