محمود مصدق : شکست تحصیلی، اعتیاد و رفتارهای خشونت آمیز تنها تعدادی از این مخاطرات هستند که اگر کنترل نشوند، طولی نمی کشد که آثار منفی آن ها را خواهیم دید . از این رو ضرورت پیشگیری از این رفتارهای ضد اجتماعی بر کسی پوشیده نیست . ضرورتی که موجب شد این بار متولیان امر اجرای طرح "نظام مراقبت های اجتماعی دانش آموزی"را در دستور کار خود قرار دهند.طرحی که دکتر مهدی امیری اصفهانی قائم مقام معاونت اجتماعی پیشگیری از جرم قوه قضائیه معتقد است نگاه علمی تری به موضوع رفتارهای ضد اجتماعی در مدارس دارد و به کاهش چنین رفتاهایی منجر می شود .
طرح پیشگیری از آسیب های اجتماعی در مدارس که با عنوان "نظام مراقبت های اجتماعی دانش آموزی" مطرح شده به دنبال چیست؟
اگر می خواهیم برای کاهش ناهنجاری های اجتماعی و رفتاری در جامعه کاری انجام دهیم و یک کار مبنایی اتفاق بیفتد این موضوع باید در حوزه رشدمدار انجام گیرد چون این حوزه مربوط به دوره قبل از دبستان تا چهار سال بعد می شود که شخصیت فرد شکل می گیرد . در این دوره است که هر رفتاری که در وجود فرد نهادینه شود در آینده استمرار پیدا می کند.در واقع این دوره مثل حکاکی روی یک سنگ شبیه است.این موضوع سبب شده تا توجه ویژه ای به این دوره داشته باشیم و سراغ کسانی برویم که در این دوره سنی- ۶ تا ۱۸ سال - هستند و به طور طبیعی نرخ رفتارهای ناهنجار در بین آن ها زیاد است که این موضوع مختص به ایران نیست و شامل همه جوامع انسانی می باشد.بنابراین دغدغه هایی که از چند وقت پیش در مدارس شکل گرفته است ما را به این سمت برد که بیاییم در همان مسیر طراحی شده تربیت وارد شویم و احیاناً اگر نقطه یا مسیر نامناسبی در حال شکل گرفتن است همان جا آنرا اصلاح کنیم تا بعداً شاهد رفتارهای ناهنجار در شخصیت جوان نباشیم .
طرح نماد به دنبال مچ گیری دانش آموزان یا ایجاد مشکل برای آن ها نیست.در واقع بر اساس این نظام سعی می شود شخصیت دانش آموز با استفاده از کارشناسان و متخصصان علوم رفتاری به صورت کاملاً علمی و صحیح شکل بگیرد تا در آینده دچار مشکل نشوند لذا طرح نظام مراقبت دانش آموزی که به اختصار نماد خوانده می شود به منظور اعمال فعالیت های پیشگیرانه در مدارس در دستور اجرا قرار گرفته است.در واقع بر اساس این طرح دانش آموزانی که بیشتر در معرض خطر هستند و یا ریسک پذیری بیشتری برای اتکاب جرم دارند به طریق کاملاً علمی شناسایی می شوند و با استفاده از نظام های علمی مددکاری ، روانشناسی و جامعه شناسی نقاط خطر پذیری آن ها احصاء شده و متناسب با هر یک از آن ها روش تربیتی مناسب اجرا می شود تا مسیر اصلاح را طی کنند .
در گذشته،مدارس برای پیشگیری از رفتارهای نامناسب اقدام به تفتیش لوازم دانش آموزان می کردند آیا طرح نماد جلوه ای از آنست و از این پس ظاهر و لوازم دانش آموزان بویژه در مقطع راهنمایی و دبیرستان مورد بازدید قرار می گیرد ؟
خیر. اصلاً طرح نماد به دنبال مچ گیری دانش آموزان یا ایجاد مشکل برای آن ها نیست.در واقع بر اساس این نظام سعی می شود شخصیت دانش آموز با استفاده از کارشناسان و متخصصان علوم رفتاری به صورت کاملاً علمی و صحیح شکل بگیرد تا در آینده دچار مشکل نشوند .
مجریان طرح نماد چه کسانی هستند و آیا آموزش های لازم را دیده اند تا به جای درمان زخم نمک پاش زخم نباشند ؟
اجرای این طرخ با وزارت اموزش و پرورش است اما ۹ دستگاه دیگر از جمله وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ، وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی ، بهزیستی ، کمیته امداد، ستاد فرمان امام وسازمان برنامه و بودجه در زمینه های برنامه های پشتیبانی و مالی مسئولیت دارند با وزارت آموزش و پرورش همکاری می کنند که برای این منظور نیز هماهنگی های لازم انجام شده تا هر دستگاهی با انجام درست وظیفه اش به کمک نظام تعلیم و تربیت کشور بیاید . بنابر این کسانی که در این عرصه کار می کنند حتماً آموزش های علمی و فنی را طی می کنند و بعد وارد مدارس می شوند.ضمن این که اجرای طرح به صورت گام به گام پیش خواهد بود یعنی در ابتدا به عنوان پایلوت در تعدادی از مدارس اجرا می شود که اگر نتیجه اش مثبت باشد در دیگر مدارس کشور اجرا خواهد شد .
قوه قضائیه و معاونت اجتماعی و پیشگیری دستگاه قضایی چه نقشی در آن دارد ؟
بر اساس بند پنجم اصل ۱۵۶ قانون اساسی پیشگیری از جرم یکی از وظایف پنجگانه قوه قضائیه است .یعنی طبق اصل یاد شده این دستگاه در اجرای برنامه های پیشگیرانه از جرم نقش هماهنگی و راهبری را بین دستگاه های مسئول و مرتبط با موضوعات آسیب های اجتماعی و جرایم عهده دار است .
علاوه براین طبق قانون پیشگیری از وقوع جرم مصوب سال ۹۴ ، معاونت اجتماعی و پیشگیری از جرم قوه قضائیه مکلف به ایجاد هماهنگی ، همگرایی ، انسجام و تقسیم کار بین دستگاهای مسئول و نظارت بر اجرای برنامه های ملی پیشگیرانه است .ضمن این که باید نتیجه اجرای برنامه ها را برای اتخاذ تصمیم به شورای عالی پیشگیری از جرم گزارش کند .
علاوه بر موارد یاد شده بر اساس قانون برنامه پنجم وششم توسعه مسئولیت هایی در ارتباط با پیشگیری از وقوع جرم برای قوه قضائیه تعریف شده و معاونت اجتماعی پیشگیری از جرم این دستگاه مکلف شده تا برنامه جامع کاهش آسیب های اجتماعی را برای طول برنامه توسعه تدوین کند .
بنابراین ورود دستگاه قضایی به طرح " نظام مراقبت های اجتماعی از دانش آموزان " از باب وظیفه ذاتی است. به عبارت نقش آفرینی قوه قضائیه در طرح یاد شده با ایجاد هماهنگی ، تقسیم کار، انسجام بین دستگاه های مسئول وارائه گزارش نتیجه کار به شورای عالی پیشگیری از وقوع جرم صورت می گیرد .
بحث ضمانت اجرایی هم مطرح است . خیلی از پروژه ها روی کاغذ می آیند اما ضمانتی برای اجرای آن ها وجود ندارد ؟
برای اجرای طرح یاد شده سال گذشته یک سند ائتلافی تنظیم شده که به امضای مقام های ۹ دستگاه مسئول رسیده است و همه آن ها نیز به اجرای تعهداتشان پای بند هستند.ضمن این گزارش های که از جلساتشان ارائه می شود انصافا نشان از اهتمام آن ها به اجرای این طرح دارد و این خود بهترین ضمانت اجرا است .
یکی از مسایلی که اجرای کامل خیلی از پروژه ها در کشورمان را با مشکل مواجه می کند نبود و یا کمبود اعتبارات است،فکر نمی کنید طرح نماد هم دچار این مشکل شود؟
فکر نمی کنم از این لحاظ دچار مشکل خاصی شود چرا که برای اجرای این طرح در قانون بودجه سال ۹۶ ردیف منظور شده است که البته رقم آنرا یادم نیست.
نظر شما