صبا کریمی/ تحریم‌های بانکی و مهم‌تر از آن تحریم دارو علیه ایران که منشعب از همان تحریم‌های بانکی بود، تأثیر بسزایی روی زندگی مردم کشورمان گذاشته و منجر به مشکلات فراوانی در زندگی مردم و بویژه بیماران در سال‌های اخیر داشته است؛ به‌طوری که زندگی بسیاری از مردم تحت تأثیر چنین اتفاقی دستخوش تغییرات و صدمات جبران‌ناپذیری شد و بسیاری از افراد جان خود را به دلیل محرومیت از درمان‌های لازم از دست دادند.

در همین راستا سال 92 کمپینی تحت عنوان «اعتراض مردمی ‌به تحریم‌ها علیه ایران» شکل گرفت. این طرح اعتقاد داشت که تحریم بانکی غرب علیه ایران منجر به مشکلات دارویی در کشورمان شده است و طی فراخوانی از مردم و چهره‌های سرشناس مردمی‌ و غیرسیاسی ایران دعوت شد تا با امضای کارت‌پستال‌هایی به دبیرکل سازمان ملل متحد، اعتراض خود را به تحریم‌های بانکی که معتقد بودند منجر به تحریم دارویی ایران شده است، اعلام کنند.

حتی در این باره مستندهایی هم تولید شده است. این بار یک عکاس موضوع تحریم‌های دارویی علیه ایران را در قالب نمایشگاه عکسی تحت عنوان «جنگ خاموش» مورد توجه قرار داده است.

در همین راستا مراسم افتتاحیه و رونمایی از کتاب عکس «جنگ خاموش» اثری از سید محمدمهدی حسینی هفته گذشته در حوزه هنری برگزار گشت که نمایشگاهی از عکس‌های این کتاب در گالری شماره 1 خانه عکاسان برپا شده است.

همه چیز از یک ماجرای تلخ شروع شد

سید محمدمهدی حسینی این عکس‌ها را از سال 91 طی یک پروژه مستند عکاسی جمع‌آوری کرد و مجموعه خود را تا سال 94 تکمیل کرد و به پایان رساند. در بخشی از قاب نخست این نمایشگاه عکس آمده است: «همه‌چیز از لحظه‌ای که خبر ناگوار بیماری پدرم را شنیدم، شروع شد. تشخیص پزشکان سیروز کبدی بود، حال پدر رو به وخامت بود و ما شاهد تحلیل جسم و جان او بودیم. درمان پدر در حالی آغاز شد که با تغییرات اجتماعی و اقتصادی ناشی از تحریم‌های اعمال‌شده علیه ایران مواجه بودیم. هم‌زمان با تلنبار شدن کاغذپاره‌ها در سازمان ملل و نهادهای بین‌المللی، بخشی از خانه نیز از حجم کاغذهایی که نام داروهای نایابی بر آن‌ها نوشته می‌شد، پُر می‌شد. دغدغه‌ تهیه‌ داروهای نایاب و گران‌قیمت در آن روزهای پرتلاطم، بیماران و همراهان مستأصل را به مراکز متفاوت درمانی دولتی یا خصوصی می‌کشاند. قحطی دارو فشاری به‌مراتب بیشتر از خود بیماری به بیماران و خانواده‌هایشان وارد می‌کرد. تحریم‌های دارویی و اقتصادی ایران در دوره‌ای که هر یک روزش برای بیمار و خانواده اش به مثابه یک قرن می‌گذشت، جنگی خاموش و به دور از هیاهو و جنجال رسانه‌ای بود که بیماران و خانواده‌های آنان را مظلومانه قربانی دلالان تحریم‌ها کرده بود. مجموعه حاضر سعی دارد نه‌تنها زندگی این بیماران و دردها و رنج‌های نهانشان را به تصویر بکشد بلکه معضلات اجتماعی‌ که تنها یکی از جنگ‌های خاموش جامعه‌ ما در 10 سال گذشته است را مطرح کند».

امید؛ حلقه مفقوده در جنگی خاموش

عکس‌هایی که در این نمایشگاه به نمایش درآمده است، همگی رنگ و بویی از غم، رنج، اضطراب و انتظار برای رهایی از درد و آلام‌ بشری دارد. بخش اعظمی ‌از آن، رنجی است که به ناحق به بیماران تحمیل شده و به‌سادگی زندگی آن‌ها را تحت تأثیر خود قرار داده است. آنچه شاید در این نمایشگاه بیش از پیش آزاردهنده باشد، نگاه عاجزانه و دردمندانه کودکانی است که از همه‌جا بی‌خبر، درگیر بازی‌های سیاسی و ناجوانمردی‌های کشورهای بیگانه شده‌اند.

قاب‌بندی‌ها، تصاویر کلوزآپ و بسته از صورت بیماران، سیاه و سفیدبودن تمامی‌ عکس‌ها و انتظار بیمارانی با دردهای جانکاه روی صندلی‌های بیمارستان، همه و همه نشانی از همین دردهایی است که شاید فقط گوشه کوچکی از آن از لابه‌لای این قاب‌ها به بیرون درز کرده است. زیرا تحریم‌های دارویی در نهایت منجر به مرگ بیماران می‌شد و همین موضوع به‌خودی‌خود آن‌قدر تلخ و واقعی است که باید در عکس‌ها به نمایش درآید و شاید گزینه سیاه و سفیدبودن عکس‌ها بهترین انتخاب برای نمایش استیصال و ناامیدی موجود در فضای حاضر است.

گرچه یکی از بارزترین ویژگی‌های عکس‌های این نمایشگاه جای خالی امید است که به‌شدت احساس می‌شود اما همین نبود امید و نمایش این حجم از رنج جانکاه، واقعیتی است که تحت تأثیر تحریم‌های دارویی علیه ایران به ما تحمیل شد و می‌توان آن را شکل دیگری از یک جنگ اما جنگی خاموش دید.

جنگ هنوز ادامه دارد

همان‌طور که حسینی، عکاس این مجموعه، در بخشی از صحبت‌های خود به این موضوع اشاره کرده است، هدف وی از گرفتن این عکس‌ها آن بود که بگوید جنگ هنوز ادامه دارد زیرا با تحریم‌های دارویی ناحقی که علیه ایران می‌شود بسیاری از خانواده‌ها، زنان و کودکان دچار مشکلاتی می‌شوند که نمود آن در این عکس‌ها پیدا و مشخص است.

واقعیت این است که جنگی که در کشور ما وجود داشت فقط محدود به 8 سال دفاع مقدس نبود. پس از آن در دوره‌های تاریخی مختلف با موارد بسیاری روبه‌رو بودیم که شاخص‌ترین آن تحریم‌ها علیه ایران بوده و هست و متأسفانه تأثیرات جبران‌ناپذیر و نامطلوبی روی زندگی مردم گذاشته است. تحریم‌های دارویی و تبعات و خسارات آن را می‌توان بدترین شکل این تحریم‌ها عنوان کرد.

این نمایشگاه می‌تواند به عنوان بخشی از دیپلماسی عمومی کشور در نشان‌دادن چهره پنهان‌ماندة تحریم‌های ظالمانه‌ای که حیات اجتماعی مردم ما را نشانه رفته بود، در کشورهای مختلف جهان برپا شود و به افکار عمومی همه کشورها بویژه کشورهایی که به تحریم علیه ایران رأی مثبت دادند، نشان دهد که هدف واقعی از تحریم‌ها، کشتار خاموش مردمی بود که علیه زورگویی و زیاده‌طلبی مقاومت کردند.

علاقه‌مندان برای بازدید از این نمایشگاه می‌توانند همه‌روزه به خانه عکاسان حوزه هنری، واقع در خیابان سمیه، نرسیده به خیابان حافظ، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی‌، مراجعه کنند.