به گزارش قدس آنلاین به نقل از ویژه نامه بیت المقدس؛ دکتر تیم اندرسون «Tim Anderson» عضو هیئت‌علمی دانشگاه سیدنی استرالیا است که دکتری خود را در رشته اقتصاد و سیاست بین‌المللی کسب کرده است. از جمله حوزه‌های پژوهشی او می‌توان به استراتژی توسعه و تحولات سیاسی غرب آسیا اشاره داشت. اندرسون دارای مقالات و کتاب‌های مختلفی است و سابقه حضور در کنفرانس‌ها و نشست‌های متعددی را در کارنامه دارد. آخرین تألیف او کتاب «جنگ کثیف در سوریه: واشنگتن، تغییر رژیم و مقاومت» از سوی انتشارات گلوبال ریسرچ منتشر شده است.
نقش انفعالی سازمان ملل متحد نسبت به نقض حقوق بشر در مرزهای داخلی و خارجی این کشور، استانداردهای دوگانه حقوق بشر آمریکایی در خاورمیانه و فروش تسلیحات به رژیم سعودی و تلاش عربستان و متحدانش برای به انزوا کشیدن شیعیان بحرین با دستگیری آیت‌الله شیخ عیسی قاسم از محورهای گفت‌وگو با این استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل سیاسی غرب آسیاست.
متن کامل گفت‌وگو بدین شرح است:
اخیراً شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، عضویت عربستان سعودی را تمدید کرده است. این تصمیم انتقادات زیادی را با توجه به نقض گسترده حقوق بشر توسط عربستان در داخل و خارج مرزهای این کشور عربی در پی داشته است. این حرکت برخلاف این واقعیت است که دیده‌بان حقوق بشر و عفو بین‌الملل، هر دو ارتکاب جنایات جنگی رژیم سعودی علیه غیرنظامیان یمنی را به شدت محکوم کرده‌اند. شما این تصمیم را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اول از همه باید به این نکته اشاره کنم که سازمان ملل یک سازمان سیاسی است که توسط دولت‌ها کنترل می‌شود. حضور رژیم سعودی به عنوان یک دولت، چه رسد به عضویت در نهادهای حقوق بشری سازمان ملل متحد، نشان‌دهنده شناخت سیاسی دولت‌ها و نه صلاحیت اخلاقی این رژیم است. در خصوص اظهارات دیده‌بان حقوق بشر و سازمان عفو بین‌الملل نباید ادعایشان را در مقام اخلاقی به هنجارها و قوانین تعبیر کرد.
دیده‌بان حقوق بشر در اواخر دهه 1970 توسط نخبگان آمریکایی ایجاد شد تا به دشمنان سیاست خارجی واشنگتن حمله کند. این دشمن در آن زمان اتحاد جماهیر شوروی بود. دیده‌بان حقوق بشر به حیاتش ادامه می‌دهد تا آن نقش را نه‌تنها در خاورمیانه بلکه در آمریکای لاتین نیز بازی کند. این همان دلیلی است که از سوی مخالفان مورد نقد قرار گرفته است.
این اواخر هم سازمان عفو بین‌الملل برای خدمت به همان هدف شکل گرفته است. معروف است که مقامات وزارت امور خارجه ایالات‌متحده بین دیده‌بان حقوق بشر و سازمان عفو بین‌الملل بازی می‌کنند. آن‌ها دو سازمان «دربند» هستند. این موضوع کاملاً درست است که بگوییم رژیم سعودی به دلیل جنگ خبیثانهاش علیه مردم یمن سزاوار محکومیت است. در واقع باید آن دسته از دولت‌هایی مسئولیت را بر گردن بگیرند که نماینده واقعی ملت‌ها هستند؛ در این صورت می‌توانند از ارسال سلاح به آل سعود جلوگیری کنند.
از مارس 2015، عربستان سعودی، غیرنظامیان یمنی را تحت شدیدترین حملات نظامی قرار داده است تا از این طریق بتواند رئیس‌جمهور مستعفی یعنی عبد ربه منصور هادی را به قدرت بازگرداند؛ کسی که می‌توان او را از متحدان سرسخت ریاض به شمار آورد. از طرفی دیگر به دنبال تضعیف جنبش مردمی انصار الله یمن است؛ اما این رژیم با وجود تحمل هزینه‌های سنگین در دستیابی به اهدافش ناتوان بوده است. به نظر شما چرا عربستان سعودی همچنان حملات خود را علیه شهروندان یمنی ادامه می‌دهد؟
رژیم سعودی میلیاردها دلار هزینه کرده و جان هزاران نفر را گرفته است. در واقع عربستان تلاش کرده است تا نفوذ خود در منطقه خاورمیانه را افزایش دهد. بااین‌حال رژیم سعودی دریافت که در حال از دست دادن نفوذش حتی در همسایه نزدیک خود و در فقیرترین کشور منطقه است؛ چیزی که می‌توان آن را به عنوان نتیجه‌ای از یک انقلاب واقعی در منطقه دانست.
خاندان آل سعود تحمل این امر را بسیار سخت می‌دانند اما با وجود غرور و تکبرشان، نمی‌توانند راه خروجی دیگری را بیابند. چنین رژیمی که فاقد حمایت مردمی یا جوهره سیاسی به عنوان یک ملت است، ممکن است تنها از طریق انزوای شدید یا شکستی سخت متوقف شود.
اخیراً یکی از مقامات ارشد کاخ سفید اذعان کرده است که آمریکا در حال نهایی کردن قراردادهای تسلیحاتی به ارزش بیش از 100 میلیون دلار با عربستان سعودی است تا از این طریق قابلیت‌های نظامی این کشور را توسعه دهد. به همین خاطر است که بعضی کارشناسان معتقدند که آمریکا با امثال این پاداش‌ها خدمات عربستان در یمن را جبران می‌کند. به نظر شما تصویب این‌گونه قراردادها با وجود نقض گسترده حقوق بشر در یمن، چه معنی میتواند داشته باشد؟
واشنگتن به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم این جنگ ننگین را علیه یمن را حمایت می‌کند. باوجوداین، گاهی برای قربانیان آن، اشک تمساح می‌ریزد. آل سعود، حمایت تسلیحاتی و لجستیکی آمریکا را پشت سر خود دارد؛ چراکه ایالات‌متحده رژیم وهابی را به عنوان بخش مهمی از طرح گسترده خود برای تسلط بر منطقه می‌بیند. دولت ترامپ طرح «خاورمیانه جدید» را به ارث برده است. چند هفته پیش، مجله Foreign Policy گزارش داد که پنتاگون «افزایش حمایت از ائتلاف به رهبری عربستان (علیه یمن) را به عنوان یکی از راه‌های بالقوه برای اعمال فشار بیشتر در مقابل نفوذ ایران در یمن می‌بیند.» بنابراین آنچه برای واشنگتن مهم تلقی می‌شود، کل صفحه شطرنج است، نه تعدادی از مردم و آرزوهایشان.
در کنار بی‌بهره کردن رژیم سعودی از تسلیحات و مشروعیت، در حال حاضر افزایش فریادها در سطح بین‌المللی برای جلوگیری از محاصره اقتصادی و گرسنگی مردم یمن اهمیت دوچندانی دارد.
برخی تحلیل گران معتقدند که محاکمه روحانی بزرگ شیعیان بحرین یعنی آیت‌الله شیخ عیسی قاسم، از نظر استراتژیکی یک اشتباه بسیار بزرگ برای عربستان سعودی و متحدانش به شمار می‌رود. آیا می‌توان این تحلیل را قبول کرد؟
اتهامات دروغینی همچون «پول‌شویی» علیه شیخ عیسی قاسم بخشی از پروژه فرقه‌گرایی گسترده شورای همکاری خلیج‌فارس به رهبری عربستان سعودی است. آزار و اذیت برجسته‌ترین رهبر مذهبی بحرین به‌طور واضح برای ارعاب شیعیان، به‌ویژه در بحرین، در نظر گرفته شده است؛ اما این کار باعث واکنش عمومی در سراسر منطقه خواهد شد. نظیر این اقدامات باعث خواهد شد تا رژیم سعودی اندک آبروی داشته خود را نیز از بین ببرد و نقش خود را به عنوان متولی مقدس‌ترین اماکن اسلامی زیر سؤال ببرد./
انتهای پیام
امیرمحمد اسماعیلی
ویژه نامه بیت المقدس دوشنبه هر هفته ضمیمه روزنامه قدس منتشر می شود.
نظر شما