قطعاً بحث برانگیزترین نقطه کارنامه سازمان سینمایی در ۴سال گذشته، تعداد بالای فیلم‌های توقیفی بوده است؛ فیلم‌هایی که پروانه نمایش گرفته‌اند، ولی به هر دلیلی نتوانسته‌اند رنگ پرده‌های سینما را به خود ببینند. حالا چند هفته‌ای می‌شود که به دستور وزیر ارشاد، شورایی برای حل مشکل این فیلم‌ها به‌وجود آمده است. اکران «مادر قلب اتمی» که این روزها بر روی پرده سینماست و توانسته با هر ترفندی توقیف خود را لغو کند، بهانه‌ای شد تا این هفته درمورد چند فیلم در انتظار نمایش و توقیف‌شده سینمای ایران حرف بزنیم و با هم بررسی کنیم که دقیقاً علت اصلی عدم اکرانشان چیست و آیا می‌شود به رفع آن‌ها امید داشت؟ این را هم اضافه کنیم که تعداد فیلم‌های توقیف‌شده ازسوی سازمان سینمایی بیشتر از این حرف‌هاست، ولی خب ما تنها به چند فیلم از این فهرست اشاره می‌کنیم.
نام فیلم: عصبانی نیستم/ کارگردان: رضا درمیشیان
اکران «عصبانی نیستم» در جشنواره سی و چهارم یک شروع خوب برای «رضا درمیشیان» کارگردان جوان سینمای ایران بود، کسی‌که قبل از این فیلم، بغض را در کارنامه کاری خود داشت که البته چندان موردتوجه مردم قرار نگرفت. هرچند فیلم در چند بخش مختلف کاندید سیمرغ شد، ولی به دلایل مختلف از جمله فشار سیاسی کسانی‌که از فضای فیلم خوششان نیامده بود، درمیشیان مجبور شد با نامه‌ای خواستار حذف فیلم از جشنواره شود. نوید محمدزاده هم که اولین سیمرغ خود را کسب کرده بود، به یک‌باره از فهرست حذف شد. چندماه پیش، نسخه قاچاق فیلم با کیفیت پایین در خیابان‌های شهر دست به دست شد، ولی خب آقای کارگردان هنوز هم به اکران فیلمش که در مورد دانشجویی تهرانی است که به دلایل سیاسی از دانشگاه اخراج می‌شود، امیدوار است. البته این به‌معنی بی‌کاری جناب کارگردان نیست، او سال پیش فیلم جنجالی «لانتوری» را روی پرده سینما داشت.
رفع توقیف؟ بعید می‌دانم که فیلم به همان صورت که در جشنواره اکران شد، بتواند مجوز دریافت کند، حداقلش این است که صدای رییس جمهور وقت و چند سکانس باید به‌کلی از فیلم حذف شود.
نام فیلم: گزارش یک جشن/ کارگردان: ابراهیم حاتمی‌کیا
شاید باورش سخت باشد، ولی «ابراهیم حاتمی‌کیا» هم در صندوقچه فیلم‌های توقیفی جایی برای خود دست و پا کرده است. فیلم «گزارش یک جشن» که قبل‌تر با نام «بانوی شهر ما» فیلمنامه‌اش نوشته شده بود، بعد از اتفاقات سال ۱۳۸۸ تولید شد و تم سیاسی داشت، ولی به دلایل نامعلوم به‌کلی از فهرست فیلم‌های اکرانی خارج شد. سازمان سینمایی وقت هم برای این‌که خیال خود و تهیه‌کننده را راحت کند، امتیاز فیلم را به‌کلی خرید تا فیلم حتی تا نزدیکی اکران هم نرود. گزارش یک جشن از آن‌دسته فیلم‌هایی است که کمتر کسی توانسته آن را تماشا کند و به همین دلیل خبرهای زیادی از آن به بیرون درز نکرده است. جالب اینجاست که حاتمی‌کیا با این‌که ۶،۷ سال از توقیف فیلمش می‌گذرد، ولی خب هیچ‌گونه عکس‌العمل خاصی نسبت به این موضوع نشان نداده است. چرا؟ واقعاً نمی‌دانیم.
رفع توقیف؟ راستش را بخواهید چون تقریباً هیچ‌کسی پیگیر اکران فیلم نیست، بعید است که اتفاق خاصی برای گزارش یک جشن بیفتد، تا این‌که یک‌نفر پیدا شود و بگوید پولی که بابت خرید امتیاز فیلم پرداخت شده است را چه‌کسی قرار است برگرداند؟
نام فیلم: ارادتمند؛ نازنین بهاره تینا/ کارگردان: عبدالرضا کاهانی
مگر می‌شود که حرف از فیلم‌های توقیفی باشد و حرفی از «کاهانی» به میان نیاید؛ کارگردان جوانی که با توجه به سبک خاصی که ساخته‌هایش دارد، بدون‌شک با ممیزی در راه اکران روبه‌رو می‌شود. ولی این‌بار ماجرا خیلی جدی‌تر شده است. هرچند کاهانی ادعا می‌کند که فیلم‌نامه «ارادتمند» همان‌چیزی است که به‌کمکش پروانه ساخت گرفته، اما خبرهایی که می‌رسد حاکی از آن است که بعید است ارادتمند بتواند به این راحتی‌ها رنگ اکران را ببیند. کاهانی که فیلم جدید خود را در تایلند و با بازی عطاران و فرخ‌نژاد ساخته است، هر از گاهی عکس‌ها و فیلم‌های کوتاهی از فیلمش را در صفحه اجتماعی خود منتشر می‌کند؛ عکس‌هایی که با توجه به خلاصه داستانی که شنیده می‌شود، تا حدودی دلیل توقیف فیلم را مشخص می‌کند.
رفع توقیف؟ محمدحسین لطیفی بعد از تماشای فیلم گفته بود که حتی اگر اصلاحات را به فیلم وارد کنیم، بازهم امکان اکران برای این فیلم وجود ندارد. همین موضوع آب پاکی را روی دست آقای کارگردان ریخته، ولی خب بعید است که کاهانی به این راحتی‌ها بی‌خیال سرمایه‌اش در فیلم شود.
نام فیلم: رستاخیز/ کارگردان: احمدرضا درویش
«احمدرضا درویش» کارگردان باتجربه سینمای ایران، بالاخره توانست به آرزویش مبنی‌بر ساخت فیلمی براساس واقعه عاشورا برسد، اما بعد از یک اکران موفق در جشنواره فیلم فجر و دریافت سیمرغ‌های پرشمار، داستان رستاخیز آغاز شد. با توجه به تذکر علمای دینی، درویش قانع شد که باید حذفیاتی به فیلم وارد کند. فیلم پروانه نمایش گرفت تا همه‌چیز برای اکرانش آماده شود، ولی هرچه به روز شروع اکران نزدیک‌تر می‌شدیم، حرف و حدیث‌ها پیرامون توقیف بالا می‌گرفت. فیلم حدود ۲۴ساعت توانست اکران عمومی شود، ولی با اطلاعیه سازمان سینمایی، از پرده پایین کشیده شد. تا یادمان نرفته است بگوییم که براساس شنیده‌های ما، کسانی‌که فیلم را تماشا کرده‌اند، می‌گویند کیفیت داستان و ساخت فیلم اصلاً چنگی به دل نمی‌زند. البته باید منتظر باشیم و خودمان رستاخیز را تماشا کنیم تا بتوانیم نظر قطعی بدهیم.
رفع توقیف؟ به‌نظر می‌رسد، نزدیک‌ترین فیلم به اکران عمومی، همین رستاخیز باشد. درویش با سازمان سینمایی قول و قرارهایی گذاشته تا بتواند فیلم خود را زودتر اکران کند، پس اگر محرم و صفر امسال شاهد حضور رستاخیز بر روی پرده سینما بودید، اصلاً تعجب نکنید، چون شرایط برای رفع توقیف آن آماده است.
نام فیلم‌ها: کاناپه و خانه پدری/ کارگردان: کیانوش عیاری
شاید بتوان ادعا کرد تنها کارگردانی که همزمان دو فیلم خود را در توقیف دارد، همین جناب «کیانوش عیاری» است. «خانه پدری» در زمان سازمان سینمایی قبل به‌دلیل خشونت زیاد سکانس ابتدایی فیلم، توقیف شد، اما دوسال پیش برای دو روز توانست اکران عمومی شود که دوباره به دلایل نامعلوم توقیف شد. عیاری برای جشنواره سال گذشته، فیلم «کاناپه» را ساخته بود که به دلایل فرامتنی به‌کلی از بخش مسابقه جشنواره فیلم فجر خارج شد. بازیگران خانم فیلم در چند سکانس از کلاه‌گیس استفاده کرده بودند که همین موضوع باعث توقیف کاناپه شده است. درمورد کیفیت سینمایی این دو فیلم راستش را بخواهید آن‌قدرها خبرهای موثق به بیرون درز نکرده است که بتوانیم برایتان نقل کنیم.
رفع توقیف؟ به‌نظر می‌رسد خانه پدری بتواند به‌زودی از کمد توقیف خارج شود و اکران عمومی هرچند محدود را تجربه کند، ولی خب کلاه‌گیس بازیگران خانم فیلم کاناپه موضوعی نیست که به همین راحتی قابل‌حل باشد، چون عیاری گفته است که به هیچ‌عنوان حاضر به حذف سکانس‌های مربوط به خانم‌ها نمی‌شود.
نظر شما