چراغ خاموش

دنبال زندگینامه «جان ساورز» ، سن و سال ، تحصیلات و اینجور چیزهایش نباشید. تا اطلاع ثانوی رد و اثر چندانی از جزئیات زندگی رئیس پیشین دم و دستگاه جاسوسی انگلیس در «ویکی پدیا» و سایتهای مشابه پیدا نمی شود. البته در اینترنت تا دلتان بخواهد می توانید خبر و نقل قول از او پیدا کنید اما زندگینامه رسمی و پیشینه تحصیلی و شغلی نه! اصلاً انگلیسی ها تا 7 یا 8 سال پیش که حاضر شدند برای نخستین بار در 100 سال گذشته ، از رئیس «ام آی 6» در یک نشست خبری رونمایی کنند، اهل حرف زدن در این باره نبودند. چند روز پس از این رونمایی همسرش در فیسبوک اطلاعات مختصری از تعداد فرزندان و آپارتمانی که  او در آنها زندگی می کند را منتشر کرد و صدای مقام های امنیتی و اطلاعاتی کشورش را در آورد.

دیپلمات ارشد

نه اینکه فکر کنید انگلیسی ها برای ریاست سازمان جاسوسی شان  ، 50 یا 60 سال پیش، سفارش یک نوزاد با ویژگی های خاص را به پدر و مادر «ساورز» داده ، پس از 9 ماه  او را تحویل گرفته و دور از چشم مردم جهان توی آکواریم بزرگ کرده اند و برای همین کسی تا  سال 2009  «ساورز» را ندیده و نمی شناخته است. «جان» تا پیش از رسیدن به ریاست «ام آی 6» سفیر انگلستان در سازمان ملل بود ، با دیپلمات های ارشد رفت و آمد داشت ، به برخی رشته های ورزشی و هنری علاقمند بود و....خلاصه مثل خیلی از دیپلماتها زندگی عادی خودش را داشت. شاید اگر ما پیش از سال 2009 می خواستیم برایش گزارش از شخص بنویسیم  این اطلاعات را در مورد او پیدا می کردیم: سال 1955 در «لاوریک» به دنیا آمد ، در مدرسه پسرانه شهر «بث» تحصیل کرد و بعدها در دانشگاه های « ناتینگهام» و «سینت اندروز» ابتدا فیزیک و پس از آن فلسفه خواند. البته سابقه تحصیل در دانشگاهی در آفریقای جنوبی و همچنین «هاروارد» را دارد.

مایوی شنای رئیس

«بی بی سی» همزمان با ورود «جان ساورز» به سازمان جاسوسی انگلیس در گزارشی گفت:« مذاکره کننده ارشد درپرونده هسته ای ایران رئیس سازمان جاسوسی انگلیس شد.او سالهای 1999 تا 2001 مشاور سیاست خارجی تونی بلر بوده و همچنین در مناقشه کوزوو و فرآیند صلح ایرلند شمالی دخالت داشته است...سال 2003 فرستاده مخصوص انگلستان به عراق  و سال 2007 نماینده دائم سازمان ملل بود و ارتباط تنگاتنگی با دبیرکل دارد...» البته بی بی سی اطلاعاتی دیگری هم در باره «ساورز» داد که همان اطلاعات و تصاویری بود که همسرش در فضای مجازی منتشر کرده بود تا منتقدین بگویند: ... حالا دیگر همه دنیا حتی مارک مایوی شنای رئیس سازمان جاسوسی انگلیس را می دانند!

یک ضد ایرانی اصیل

وقتی در خبرها و گزارش های 10 سال پیش به این طرف بگردید، به جز مارک مایوی شنای « ساورز» چیزهای بیشتر و البته مهم تری را در باره او پیدا می کنید. سایت های مختلف ایرانی در باره او نوشته بودند: « عامل اصلی سیاست های ضد ایرانی و حتی ضد اسلامی دولت «بلر» بوده است... با محافل و لابی های صهیونیستی در انگلستان روابط بسیار خوبی دارد... مخالف سرسخت برنامه های هسته ای ایران است... اولین کسی است که پیشنهاد به کارگیری فصل هفتم منشور سازمان ملل را در قبال پرونده هسته ای ایران مطرح وغرب را به اعمال تحریم ها علیه ایران تشویق کرده است...با نفوذ روی «بلر» توانسته او را برای برکناری «جک استراو» قانع کند...سوابق دیپلماتیک زیادی در کشورهای مسلمن مانند یمن ، سوریه، مصر و ... دارد...دستیار ویژه نخست وزیر انگلیس و مشاور عالی او در موضوع عراق بوده... رد پایش در تشویق مخالفان ایران به بمبگذاری در خوزستان دیده می شود...طرح به کارگیری 30 هزار بعثی در عراق متعلق به اوست و...».

دهه 70

سال 2009 دو نکته در خبر انتصاب او به عنوان رئیس « ام آی 6» جالب به نظر می رسید. نخست اینکه خبر گزاری ها از بازگشت «ساورز» به سازمان جاسوسی انگلیس گفته بودند و این نشان می داد آقای دیپلمات ارشد ، بیشتر از پیشینه دیپلماتیک ، سابقه کار اطلاعاتی و جاسوسی دارد و برخی حتی ورود او به این سازمان را مربوط به دهه 70 میلادی می دانند. دوم اینکه یکباره و بر خلاف انتظار در نخستین نشست خبری اش، از ایران ، لزوم تغییر رویه غرب نسبت به کشورمان و گرایش به حل مشکلات از طریق دیپلماسی حرف زده بود!

دیپلماسی کافی نیست

وقتی از لزوم تغییر رویکرد در برابر ایران حرف زد ، معنی اش این نبود که  حالا در «ام آی 6» هم قرار است روی اصول دیپلماتیک با ایران رفتار کند. «ساورز» که به آقای   « « سی » معروف بود ، در نشست خبری اش تنها ژست دیپلماتیک گرفت و پس از آن رفت دنبال جاسوس بازی و خرابکاری های خودش. چند ماه بعد در یک سخنرانی ضمن اعتراف به تشدید عملیات جاسوسی علیه برنامه هسته ای ایران گفت: « دیپلماسی برای متوقف کردن برنامه هسته‌ای ایران کافی نیست و باید به فعالیت‌های جاسوسی و اطلاعاتی برای مقابله با ایران ادامه داد» . چند ماه پس از این سخنان «ساورز» بود که شهید «احمدی روشن» ترور شد تا مشخص شود منظور و مقصود آقای رئیس از کافی نبودن دیپلماسی در برخورد با ایران چیست.

نگذاشتیم ایران بمب اتمی بسازد!

بعدها نیز چند بار دیگر –مستقیم و غیر مستقیم – از نقش سازمانش در خرابکاری ها علیه ایران سخن گفت. وقتی رسانه ها او و «ام ای 6» را به دلیل پیش بینی نکردن تحولات در کشورهای عربی به باد انتقاد گرفتند گفت : «ما در طول این سالها فقط روی ایران و برنامه هسته ای اش متمرکز بودیم و از کشورهای عربی غفلت کردیم... ایران تا دوسال دیگر می توانست به بمب اتمی دست پیدا کند اما فعالیت مأموران اطلاعاتی انگلیس مانع پیشرفت ایران شد...». هرچند امروز دیگر رئیس «ام ای 6» نیست اما نمی شود گفت مأمور این سازمان نیست. بنابراین حق بدهید وقتی دوباره مانند چند سال پیش ژست دیپلماتیک می گیرد و از ایران حرف می زند ، به او مشکوک بشویم.