جامعه- محبوبه علی پور:دکتر جلال نائلی، رئیس اداره همکاری‌های اقتصادی امور بین المللی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دراین باره می‌گوید: گردشگری سلامت بخشی از صنعت گردشگری است که درحال حاضر به سرعت در جهان رو به گسترش است و از درحال حاضر درآمد کشور ما از گردشگری سلامت بیش از بر ۵۰۰ میلیون دلار است که نسبت به آمارهای جهانی رقم چندان چشمگیری نیست. عرصه‌های درآمدزا و توسعه‌ای محسوب می‌شود، چنان که پس از صنعت خودرو و تجارت اسلحه جایگاه سوم را داراست؛ از این رو همسو با رشد این صنعت،عرصه گردشگری سلامت نیز رشد خواهد داشت، چنان که امروزه این حوزه هرساله بیش از ۹ درصد رشد را تجربه می‌کند. از همین رو کشورهای متعدد درصدد سرمایه‌گذاری در این مقوله هستند. چنان که ترکیه در سال ۲۰۱۴درآمدی حدود ۴ میلیارد و۷۰۰ میلیون دلار درآمد از محل گردشگری سلامت کسب کرد، یعنی حدود۱۲ درصد درآمد صنعت گردشگری این کشور به حوزه گردشگری سلامت مربوط می‌شود.

وی خاطرنشان می‌کند:در کشورهای منطقه هند، ترکیه، اردن و امارات را می‌توان سکاندار این حوزه دانست؛ همچنین کشورهای آسیای جنوب شرقی، آمریکای جنوبی و اروپای شرقی در این حوزه فعالند به طوری که کشورهای آمریکای جنوبی در زمینه جراحی زیبایی و اروپای شرقی درحوزه دندانپزشکی و برخی خدمات زیبایی مقصد گردشگری محسوب می‌شوند. از این رو با توجه به روند رو به رشد این صنعت چشم انداز گردشگری سلامت نیز قابل اطمینان و مناسب است، البته باید توجه داشت جوامعی که می‌خواهند در بازی آینده این بازار موفق شوند باید دو مقوله را در نظر بگیرند، نخست خدمات خود را به قیمت مناسب ارائه دهند و سپس کیفیت مطلوب داشته باشند که توان جذب گردشگر را دارا باشند، چنان که هندوستان بر ارائه خدمات با قیمت مناسب تمرکز کرده و در سال‌های اخیر پاکستان در زمینه عمل‌های جراحی قلب و عروق فعالیت رقابتی داشته است؛ همچنین در آمریکا به دلیل بازار باز و آزاد اقتصادی در حوزه سلامت شهروندان کشور برای دسترسی به خدمات ارزان‌تر به کشورهای آمریکایی جنوبی همانند برزیل و مکزیک سفر می‌کنند، به طوری که این خدمات حدود یک سوم کشور آمریکا ارائه می‌شود.

عراقی ها بیشترین مسافران سلامت

درحال حاضر درآمد کشور ما از گردشگری سلامت بیش از بر ۵۰۰ میلیون دلار است که نسبت به آمارهای جهانی رقم چندان چشمگیری نیست.

دکترنائلی با اشاره به سیمای گردشگری سلامت کشور می‌گوید:در کشور ما آمار دقیق و کاملی دراین باره وجود ندارد، از این روبر اساس اطلاعات ثبت شده بیماران در وزارت بهداشت می‌توان تخمین زد. بیشترین تعداد بیماران از کشورعراق و سپس آسیای میانه هستند؛ البته این داده‌ها شامل اتباع کشور افغانستان نیست، چرا که شاید نتوان این افراد را تنها به عنوان گردشگر سلامت محسوب کرد؛ همچنین بیماران حاشیه خلیج فارس در گذشته بیشتر مراجعه می‌کردند که حال این قضیه دستخوش برخی تغییرات شده است. به هرحال اگر بتوانیم سیستم ثبت بیماران را در مراکز محدود مستقر کنیم خود به خود می‌توانیم به آمار دقیق تری دسترسی داشته باشیم.

وی ادامه می‌دهد: برهمین اساس در سال گذشته بیش از ۲ میلیون نفر ویزا به مقصد ایران برای عراقی‌ها صادر شده که مطابق اطلاعات و داده‌های وزارت خارجه ۱۵ درصد این‌ها برای استفاده از مقاصد سلامت سفر کرده‌اند؛ البته تعدادی نیز به عنوان مقاصد درمانی ویزا می گیرند، اما اهدافشان این مقوله نیست و تنها به دلیل تسهیل در سفر به این مسئله اشاره کرده اند. چنان که برخی گردشگران عراقی نیز با هدف درمان به کشور ما سفر کرده‌اند اما این مسئله را به هنگام دریافت ویزا اظهار نکرده‌اند. به این ترتیب می‌توان پیش بینی کرد هر ساله ۳۰۰ هزارنفر از اتباع عراقی برای استفاده از خدمات سرپایی و بستری به کشور ما سفر می‌کنند؛ همچنین تخمین زده می‌شود که نصف این میزان را گردشگرانی از کشورهای آسیای میانه به خود اختصاص می‌دهند.

تسهیل مسیر سرمایه گذاری

سرمایه گذاری درحوزه گردشگری سلامت از موارد درآمدزایی است که سرمایه گذاران بسیاری را درجهان به سمت خود جلب می‌کنند.

دکتر نائلی، رئیس اداره همکاری‌های اقتصادی امور بین المللی وزارت بهداشت، در زمینه وضعیت سرمایه گذاری دراین حوزه خاطر نشان می‌کند: بعد از برجام و رفع تحریم ها کشورهای مختلف اقبال بسیاری برای همکاری با کشور ما نشان می‌دهند؛ همچنین در داخل کشور اتفاقات خوشایندی دراین زمینه افتاده چنان که وزارت اقتصاد و دارایی در قانون بودجه سال ۹۶ به بخش خصوصی فرصت‌های اختصاص داده تا از تسهیلات خارجی استفاده کند و این امر می‌تواند بستر مناسبی برای جلب سرمایه‌گذاری خارجی محسوب شود؛ همچنین از سال گذشته با تشکیل ستاد سرمایه‌گذاری خارجی، نحوه و جریان مذاکره با شرکت‌های خارجی را برای جذب منابع از کشورهای مختلف در حوزه سلامت تعریف کردیم و براین اساس با شرکت‌های سرمایه‌گذار وارد مذاکره شدیم. سال گذشته نیز طی برگزاری«همایش ملی معرفی فرصت‌هایی سرمایه‌گذاری در بخش سلامت»۱۳ تفاهمنامه برای ساخت بیمارستان و مراکز درمانی به امضا رسید که بخش‌هایی از آن درحال اجراست و امیدواریم سال جاری با مصوبه شورای عالی اقتصاد بتوانیم عملیات آغاز چند مورد ازاین پروژه‌ها را کلید بزنیم.

وی می‌افزاید: درحال حاضر بیشتر بر مقوله سرمایه گذاری و حضور شرکت‌های خارجی تأکید می شود تا اجرای پروژه‌های درمانی و این امری طبیعی است، چرا که به تازگی از فضای تحریم خارج شده و تجربه چندانی در این حوزه نداریم و هنوز سرمایه چندانی نیز وارد کشور نشده است؛ البته بخش خصوصی ما نیز در این قضیه فعال شده از این رو به نظر می‌رسد بخش بیمارستان سازی از اقبال بیشتری درحوزه سرمایه‌گذاری‌ها برخوردار باشد. به هرحال مهم‌ترین بحث در جلب مشارکت‌های خارجی مقوله مجوزهای مالی است که در اوایل ماه گذشته نیز مصوبه وزارت اقتصاد و دارایی به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شده که براساس قانون بودجه سال ۹۶؛ بخش خصوصی از الزام ارائه طرح‌های اقتصادی خود در زمینه مختلف به شورای عالی اقتصاد معاف شده است.در نتیجه وقتی این شرکت‌ها از پشتوانه مالی برخورد باشند چنانچه به فعالیت درحوزه سلامت رغبت داشته باشند، می‌توانند با متقاعد ساختن وزارت بهداشت مبنی براین که طرح‌های یادشده منجر به توسعه خدمات سلامت می‌شود مجوزهایی را دریافت کنند. در پی تأیید این مجوزها نیز با مراجعه به وزارت اقتصاد و دارایی می‌توانند از تضامین بانکی معتبر و دولتی برخوردار شوند.