کربلایی اصیل

کربلایی «ابراهیم عبدالکریم حمزه الجعفری» ، چشم پزشک سابق و سیاستمدار حال حاضر عراقی نزدیک به 70 سال سن دارد. از 21 سالگی فعالیت های سیاسی را با عضویت در حزب «الدعوه» عراق آغاز کرده و هنوز که هنوز است در حال و هوای سیاست نفس می کشد. سال 1980 که صدام ، سرکوب  و اعدام شیعیان را آغاز کرد ، به ایران پناه آورد و 9 سال بعد به عنوان سخنگوی «الدعوه» به انگلستان رفت. با سقوط صدام به عراق بازگشت و از سال 2003 عضو حکومت انتقالی شد. مدتی معاونت ریاست جمهوری و پس از آن نخست وزیری عراق را به عهده گرفت. اگرچه ممکن است تنها عضوی از کابینه «العبادی» به حساب بیاید اما علاوه بر وزارت به دلیل پیشینه اش از چهره های مهم در عرصه سیاست عراق به شمار می رود.

از چشم پزشکی تا فقه و اصول

یک سخنران به تمام معناست. در باره اش گفته اند با وجود تحصیلات چشم پزشکی ، اصول و فقه را نیز آموخته و حتی مدتی به تدریس در این زمینه پرداخته است. آنهایی که دوران سخنگویی اش در انگلستان را فراموش نکرده اند خوب به یاد دارند « جعفری» چگونه فقه و سیاست را در کنار یکدیگر قرار می داد و سخنانش را تا رسیدن به هدفی که داشت پیش می برد. برخی او را دارای شخصیتی کاریزماتیک می دانند و معتقدند همین ویژگی سب شده حتی بسیاری از منتقدانش نیز برای او احترام قائل باشند. برخی رسانه های عراقی در باره اش نوشته اند: « شراکت با دیگران را به خوبی بلد است و هرگز عهد و پیمانهایی را که می بندد، نقض نمی کند... آرام ترین سیاستمدار عراقی البته رابطه حسنه ای با مرجعیت عالی شیعه دارد...بارها به نقش آفرینی برای حفظ انسجام و یکپارچگی جریان سیاسی وابسته به اکثریت و جلوگیری از شکاف و دودستگی پرداخته است...».

اصلاح وطنی

با وجود اینکه عراقی ها می گویند اهل بر هم زدن شراکت و ائتلاف نیست اما سال 2008 از «الدعوه» جدا شد تا جریان و حزب «اصلاح الوطنی» را راه اندازی کند. البته این جدایی - به اقتضای روحیات وحدت طلبانه اش -  هرگز به رویارویی با «الدعوه» منجر نشد. با این وجود «جعفری» از همکاری با رقیب «الدعوه» یعنی «جریان صدر» و همچنین مجلس اعلای عراق برای راه اندازی ائتلاف میهنی عراق هم ابایی نداشت. البته هنوز برای قضاوت در باره میزان نفوذ و قدرت «جعفری» در تحولات دیروز و امروز عراق و اینکه آیا شخصیت تأثیر گذاری به شمار می رود یا خیر ، زود است. یعنی برای رسیدن به پاسخ سؤالتان دستکم باید تا آخر این گزارش را بخوانید.

میانجی

برخی معتقدند «جعفری» با همه فراز و فرود های سیاسی اش ، به چند دلیل دارای جایگاهی محکم و تأثیرگذار در معادلات سیاسی کشورش است. اول اینکه در بحث مبارزه و انقلابی گری از جمله «السابقون» به شمار می رود و در فهرست اعدامی های دوره صدام ، نامش آن بالابالاها دیده می شود. البته از این دست شخصیت های با سابقه در میان سیاستمداران عراقی کم نیست اما تعداد سیاستمدار های مبارزی که هیچ گونه همکاری و تعامل و چیزی شبیه سازش با رژیم صدام در پرونده شان پیدا نشود، خیلی کم است. «جعفری» یکی از همین خیل کم هاست و به همین دلیل در میان شیعیان و حتی کردهای عراقی طرفداران زیادی دارد. ویژگی دیگرش توانایی برقراری رابطه مثبت و قوی با دیگر جریانهای سیاسی در عراق است و اینکه همین روابط خوب سیاسی سبب شده بتواند بارها وبارها نقش میانجی را در اختلافات داخلی و جناحی به عهده بگیرد و کاری کند که بسیاری از آنها به او اعتماد کامل داشته باشند.

ارادت دیپلماتیک یا ایدئولوژیک؟

تحلیلگران داخلی خودمان نقاط مثبت دیگری را هم برای او قائلند . از جمله اینکه با توجه به نقش غیر قابل انکار ایران در تحولات منطقه و عراق ، ارتباط خوب «جعفری» با ایران  و همچنین وجود  اعتماد دو طرفه میان او و ایران را نیز به فهرست توانایی ها و نقاط مثبتش اضافه می کنند. البته اغراق هم نیست و «جعفری» نیز خودش به این اعتماد دو طرفه اعتراف می کند و بالاتر از آن با اردات ایدئولوژیکی که نسبت به رهبر انقلاب نشان داده است حتی به این ماجرا افتخار هم می کند. سال 91 در یک مصاحبه گفته بود : « من ایشان را از سی و یک سال پیش می شناسم... آیت‌الله خامنه‌ای دانشمندی اسلامی و عالمی است که قرآن را خوب می‌شناسد و در جوابهای خویش خیلی دقیق است و همزمان، یک سیاست‌مدار قوی ، دوراندیش و صبور هم هست... در سال پایانی عمر شریف امام خمینی«ره» در قم و پس از یک سخنرانی از من پرسیدند در صورت رحلت امام اوضاع را چگونه می بینی؟ گفتم : جای ایشان شخصیتی اسلامی، ایرانی خواهد آمد که خودش نیز خودش را رهبرنمی‌شناسد! آنقدر متواضع است که به هیچ وجه به رهبری فکر نمی‌کند...او آیت الله خامنه ای است (نقل از مشرق نیوز).

جنب و جوش دیپلماتیک

بر خلاف آنها که «جعفری» را چهره ای بسیار کاریزماتیک و همچنین تأثیرگذار در تحولات عراق می دانند ، برخی تحلیلگران با ردیف کردن نقاط ضعفش تلاش دارند ثابت کنند این سیاستمدار عراقی نمی تواند به عنوان جلودار یک جریان سیاسی در عراق صاحب نفوذ باشد. از جمله اینکه با وجود پرونده قطور در مبارزات انقلابی و سیاسی ، در مشاغل اجرایی و سیاسی پیشینه جالبی ندارد. چه در پست معاونت رئیس جمهور و چه به عنوان نخست وزیر بیشتر از یک سال دوام نیاورده و در تلاطمهای سیاسی دوران خودش از قطار سیاست پیاده شده است. این منتقدان حتی خروج از «الدعوه» را موجب کاهش طرفدارنش می دانند و ائتلافش با «مقتدی صدر» در زمان درگیری خونین میان «جیش المهدی» و ارتش عراق را نیز از عواملی می دانند که سبب شد بسیاری از شیعیان عراق به او پشت کنند.

این تحلیلگران البته حضور 3 ساله او در پست وزارت خارجه را شاید فراموش کرده اند حضوری که با فعالیت و جنب و جوش دیپلماتیک بسیاری در این سالها همراه بوده و سبب شده پس از مدتی در حاشیه قرار گرفتن ، حالا نام او در بسیاری از موارد در صدر اخبار ریز و درشت مربوط به عراق دیده شود.