فقط ما فارسی نمیخوانیم
فارسی جزو چند زبانی است که در بسیاری از دانشگاههای اصلی جهان بهعنوان رشته تحصیلی در مقطع کارشناسی و بالاتر ارائه میشود و بسیاری از دانشگاهها نشریاتی به زبان فارسی یا درباره زبان فارسی دارند. بنیاد سعدی مؤسسهای است که چندسالی است در حوزه گسترش زبان فارسی فعالیت میکند و آنطوریکه حداد عادل، رییس این مؤسسه اعلام کرده است، اکنون در ۳۴۰ دانشگاه جهان، زبان فارسی در مقطع کارشناسیارشد و دکتری تدریس میشود.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید در تعدادی از این دانشگاهها، آموزش زبان فارسی الزامی است و در بعضی دیگر جزء درسهای اختیاری است. یکی از مراکز فعال در حوزه آموزش زبان فارسی، شهر لاهور پاکستان و دانشگاههای اطراف آن است. در آنجا بیش از ۱۵۰هزار دانشجو زبان فارسی را آموزش میبینند. احتمالاً با خودتان فکر میکنید که فقط شما نوجوانان ایرانی هستید که مجبورید در دبیرستان زبان فارسی یاد بگیرید و ادبیات فارسی بخوانید، اما شاید برایتان جالب باشد که بدانید در بعضی از کشورها مثل لبنان، صربستان، ارمنستان، تاجیکستان و قرقیزستان، زبان فارسی در سطح دبیرستان هم تدریس میشود. ظاهراً تلاشهای زیادی برای فرزندان ایرانیان خارج از کشور نیز شده تا دورههای زبان فارسی در مدارس کشورهایی همچون آمریکا، استرالیا، انگلیس و اتریش برگزار شود. در تعدادی از کشورها نیز زبان فارسی در مدارس دینی تدریس میشود، بهطوریکه اکنون حدود ۳۵۰ مدرس و معلم بومی با حمایت بنیاد سعدی به کار تدریس مشغول هستند.
قدیمها هم طرفدار داشتیم
گسترش زبان فارسی مربوط به زمان ما نیست و در گذشته هم زبان فارسی در دنیا کلی طرفدار داشته است. همانطورکه میدانید در ایران زبان اول بیشتر مردم فارسی است. فارسی زبان نخست ۲۰میلیوننفر در افغانستان، ۵میلیوننفر در تاجیکستان، و حدود ۷میلیوننفر در ازبکستان است. همین حالا که من و شما با هم درحال خواندن خبر هستیم، زبان فارسی سیزدهمین زبان پرکاربرد در محتوای وب است. زبان پارسی با اینکه یکی از شاخصهای اصلی هویت ایرانی است و بهعنوان زبان ملی و رسمی ایران شناخته شده است، ولی هویتی بسیار وسیعتر از فلات ایران دارد. فارسی از حدود سال ۱۰۰۰ میلادی تا ۱۸۰۰، زبان میانجی بخش بزرگی از غرب و جنوب آسیا بود. زبان فارسی جدا از اینکه زبان اصلی و یا زبان دوم مردم سرزمین ایران با قومیتهای مختلف بوده است، نفوذ بسیاری نیز در کشورهای مجاور خود همچون هند و ترکیه داشته و حتی در دورهای، زبان فارسی در هندوستان زبان رسمی اداری و نظامی بوده است. اگرچه فارسی اکنون زبان رسمی پاکستان نیست، اما پیش از استعمار انگلیس، زبان رسمی و فرهنگی شبهقاره هند بوده است. زبان این کشور بسیار از فارسی تأثیر گرفته و واژههای فارسی بسیاری دارد. شاید تعجب کنید اگر بشنوید که تمامی کلمات سرود ملی پاکستان بهجز یک حرف اضافه، از کلمات مشترک با زبان فارسی تشکیل شده است.
چون کهن و باکلاس است، طرفدار دارد
در سال ۱۸۷۲ در نشست ادیبان و زبانشناسان اروپایی در برلین، زبانهای یونانی، فارسی، لاتین و سانسکریت بهعنوان زبانهای کلاسیک جهان برگزیده شدند. خوب است بدانید زبانی کلاسیک بهشمار میآید که باستانی باشد، ادبیات غنی داشته باشد و در آخرین هزاره عمر خود تغییرات کمی کرده باشد. زبان فارسی پس از عربی، زبان دوم اسلام است و امروزه هم پیروان اسلام در چین و دیگر نقاط آسیا، فارسی را بهعنوان زبان دوم متون اسلامی پس از عربی میآموزند. از زبان فارسی واژههای زیادی در دیگر زبانها وام گرفته شده است. شمار وامواژههای فارسی در زبان انگلیسی ۸۱۱ واژه است. فارسی ازنظر شمار و تنوع ضربالمثلها در میان سه زبان اول جهان است. دامنه واژگان و تنوع واژهها در فارسی همچنین بسیار وسیع است، آنقدرکه یکی از ثروتمندترین زبانهای جهان ازنظر واژهها و دایره لغات بهشمار میآید. در کمتر زبانی فرهنگ لغاتی چون دهخدا (در ۱۸ جلد) و یا فرهنگ معین (در ۶ جلد) دیده میشود. امروزه بهجز صدها کانال رادیویی و تلویزیونی داخلی کشورهای فارسیزبان، بسیاری از رسانههای بزرگ جهان مثل یورونیوز، صدای آلمان، رادیو فرانسه، نشنال جیوگرفیک، صدای روسیه، و رادیو بینالمللی چین و العربیه به زبان فارسی برنامه دارند. دهها کانال ماهوارهای و اینترنتی نیز به پخش برنامه به زبان فارسی مشغولاند و فارسی از زبانهای قابل انتخاب در گوگل، جیمیل و بسیاری از دیگر ابزارهای ارتباطی است.
نظر شما